Przejdź do zawartości

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-11

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11 – jedenasta wersja Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych sporządzona przez Światową Organizację Zdrowia WHO.

Tworzenie ICD-11 rozpoczęło się w 2007 roku[1] i objęło ponad dekadę pracy, w którą zaangażowanych było ponad 300 specjalistów z 55 krajów, podzielonych na 30 grup roboczych[2][3][4]; ponadto wpłynęło około 10 000 propozycji od ludzi z całego świata[5]. Wersja ICD-11 została pierwotnie opublikowana na stronach WHO 18 czerwca 2018 roku[6], a następnie oficjalnie zatwierdzona 25 maja 2019 roku przez wszystkich członków WHO podczas 72. Światowego Zgromadzenia Zdrowia[7]. ICD-11 jest rozpowszechniana na licencji Creative Commons BY-ND[8] i jest dostępna na stronie WHO w języku francuskim, arabskim, chińskim, angielskim i hiszpańskim[9].

Oficjalnie zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2022[10]. 11 lutego Światowa Organizacja Zdrowia oświadczyła, że 35 krajów korzysta z ICD-11[9]. Prace nad polską wersją miały się zakończyć w 2023 roku[11][12][13] i 23 listopada 2023 opublikowana została wersja „przedostateczna” na licencji CC BY-ND 4.0[14]. Całkowite przejście na ICD-11 planowane jest do końca 2026 roku[15].

Struktura

[edytuj | edytuj kod]
ICD-11 rozdziały
Numer Kody Nazwa rozdziału
1 1A00–1H0Z Wybrane choroby zakaźne lub pasożytnicze
2 2A00–2F9Z Nowotwory
3 3A00–3C0Z Choroby krwi i narządów krwiotwórczych
4 4A00–4B4Z Choroby układu odpornościowego
5 5A00–5D46 Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywienia i przemian metabolicznych
6 6A00–6E8Z Zaburzenia psychiczne, behawioralne lub neurorozwojowe
7 7A00–7B2Z Zaburzenia snu i czuwania
8 8A00–8E7Z Choroby układu nerwowego
9 9A00–9E1Z Choroby układu wzrokowego
10 AA00–AC0Z Choroby ucha i wyrostka sutkowego
11 BA00–BE2Z Choroby układu krążenia
12 CA00–CB7Z Choroby układu oddechowego
13 DA00–DE2Z Choroby układu pokarmowego
14 EA00–EM0Z Choroby skóry
15 FA00–FC0Z Choroby układu mięśniowo-szkieletowego lub tkanki łącznej
16 GA00–GC8Z Choroby układu moczowo-płciowego
17 HA00–HA8Z Stany związane ze zdrowiem seksualnym
18 JA00–JB6Z Ciąża, poród, połóg
19 KA00–KD5Z Wybrane stany rozpoczynające się w okresie okołoporodowym
20 LA00–LD9Z Wady rozwojowe
21 MA00–MH2Y Objawy podmiotowe, przedmiotowe i wyniki badań dodatkowych, niesklasyfikowane gdzie indziej
22 NA00–NF2Z Urazy, zatrucia i określone skutki działania czynników zewnętrznych
23 PA00–PL2Z Zewnętrzne przyczyny śmiertelności i zachorowalności
24 QA00–QF4Z Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt z systemem opieki zdrowotnej
25 RA00–RA26 Kody przeznaczone do celów specjalnych
26 SA00–SJ3Z Rozdział dodatkowy: Zaburzenia w ujęciu medycyny tradycyjnej
27 VA00–VC50 Sekcja uzupełniająca ocenę funkcjonowania
28 XA0060–XY9U Kody rozszerzone

Zmiany

[edytuj | edytuj kod]

Główna różnica pomiędzy ICD-10 a ICD-11 to formuła kodowania poszczególnych jednostek chorobowych. ICD-11 zmienia 3-znakowe kody kategorii na cztery ze znakiem alfabetu na drugiej pozycji i cyfrą zawsze na trzeciej pozycji. Pierwszy znak dowolnego kodu będzie odpowiadał numerowi rozdziału. W rozdziałach 1-9 pierwszy znak kodu będzie opisywać numer rozdziału, w rozdziałach 10-27 pierwszy znak to litera. Wszystkie kody w jednym rozdziale będą zawsze zaczynać się tym samym znakiem[16].

W nowym systemie klasyfikacji pojawił się szereg nowych pozycji. ICD-10 zawierał 14 400 pozycji. W ICD-11 jest 55 000 chorób. Klasyfikacja chorób będzie też obejmować okoliczności wpływające na zdrowie (np. niezadowolenie z sytuacji w szkole i niski poziom higieny osobistej)[17].

Zaburzenia psychiczne

[edytuj | edytuj kod]

Następujące zaburzenia psychiczne zostały dodane do ICD-11: zespół unikania i ograniczania przyjmowania pokarmu(inne języki) (6B83), dysforia integralności ciała(inne języki) (6C21), katatonia (486722075), złożony zespół stresu pourazowego(inne języki) (6B41), zaburzenie związane z graniem(inne języki) (6C51), węchowy zespół odnoszący (6B22) i zespół przewlekłej żałoby(inne języki) (6B42)[18][a].

Ponadto do ICD-11 dodano również następujące zaburzenia psychiczne, które były już uwzględnione w amerykańskiej adaptacji ICD-10-CM: zaburzenie z napadami objadania się (ICD-11: 6B82; ICD-10-CM: F50.81), zaburzenie afektywne dwubiegunowe typu II (ICD-11: 6A61; ICD-10-CM: F31.81), cielesne zaburzenie dysmorficzne (ICD-11: 6B21; ICD-10-CM: F45.22), dermatillomania(inne języki) (ICD-11: 6B25.1; ICD-10-CM: F42.4), froteryzm (ICD-11: 6D34; ICD-10-CM: F65.81), syllogomania (ICD-11: 6B24; ICD-10-CM: F42.3) i zaburzenie eksplozywne przerywane (ICD-11: 6C73; ICD-10-CM: F63.81)[18].

Wśród innych wartych uwagi zmian można wymienić:

  • Specyficzne zaburzenia osobowości zostały połączane w jedną diagnozę zaburzenia osobowości (6D10), które można zakodować jako łagodne (6D10.0), umiarkowane (6D10.1) lub ciężkie (6D10.2). Może być dodatkowo opisane przy użyciu pięciu charakterystyk: negatywna emocjonalność(inne języki) (6D11.0); dystans (odłączenie) (6D11.1), dyssocjalność (6D11.2), odhamowanie (6D11.3) i anankastyczność (6D11.4). Wymieniony bezpośrednio pod nimi wzór borderline (6D11.5) jest kategorią podobną do zaburzenia osobowości typu borderline[19].
  • Wszystkie podtypy schizofrenii (np. paranoidalna, hebefreniczna, katatoniczna) zostały usunięte. Zamiast tego zastosowano model wymiarowy z kategorią „objawy pierwotnych zaburzeń psychotycznych” (6A25), który umożliwia kodowanie objawów pozytywnych (6A25.0), objawów negatywnych (6A25.1), objawów depresyjnych (6A25.2), objawów maniakalnych (6A25.3), objawów psychomotorycznych (6A25.4) i objawów poznawczych (6A25.5)[20].
  • Uporczywe zaburzenia nastroju (F34), na które składa się cyklotymia (F34.0) i dystymia (F34.1), zostały usunięte. Zaburzenie cyklotymiczne zostało włączona do kategorii zaburzenia dwubiegunowe lub pokrewne (6A62), natomiast zaburzenie dystymiczne została włączona do kategorii zaburzenia depresyjnych (6A72).
  • Wszystkie całościowe zaburzenia rozwoju (F84) zostały połączone w jedną kategorię, zaburzenia ze spektrum autyzmu (6A02)[21], z wyjątkiem zespółu Retta, który został przeniesiony do rozdziału dotyczącego anomalii rozwojowych (LD90.4)[22]. Zrezygnowano z podziału na autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Aspergera i in., zamiast tego wprowadzając rozróżnienie na podstawie możliwych zaburzeń rozwoju intelektualnego i upośledzeń języka funkcjonalnego[23].
  • Zaburzenia hiperkinetyczne (F90) zmieniono na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (6A05) i wprowadzono podział na podtypy: dominująco nieuważny (6A05.0), dominująco nadpobudliwy-impulsywny (6A05.1) i mieszany (6A05.2).
  • Ostra reakcja na stres (F43.0) została przeniesiona z rozdziału dotyczącego zaburzeń psychicznych i umieszczona w rozdziale „Czynniki wpływające na stan zdrowia i kontakt z systemem opieki zdrowotnej” (QE84). Tym samym w ICD-11 ostra reakcja na stres nie jest już uważana za zaburzenie psychiczne[24].

ICD-11 CDDR

[edytuj | edytuj kod]

Po intensywnym, wieloletnim procesie rewizji, w którym uczestniczyło prawie 15 000 klinicystów ze 155 krajów[25], WHO opracowała ICD-11 CDDG (ang. Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines)[26][27][28], później przemianowaną na ICD-11 CDDR (ang. Clinical Descriptions and Diagnostic Requirements)[29]. CDDR to kompleksowy podręcznik diagnostyczny do identyfikacji i oceny zaburzeń psychicznych przy użyciu ujednoliconej terminologii, podobny do DSM-5[30][31]. ICD-11 CDDR została opracowana w podobnym czasie, co DSM-5, a grupy robocze obu projektów systematycznie spotykały się w celu omówienia poczynionych postępów. CDDR i DSM-5 są do siebie podobne, ale nie identyczne[32]. ICD-11 CDDR jest następcą ICD-10 CDDG, który po raz pierwszy został wydany w 1992 roku[33]. CDDR jest zintegrowany z ICD-11. W dniu 8 marca 2024 r.CDDR został również wydany w formie książkowej[34]. Publikację można pobrać bezpłatnie ze strony internetowej WHO[35].

Zdrowie seksualne

[edytuj | edytuj kod]

„Stany związane ze zdrowiem seksualnym” stanowią nowy rozdział w ICD-11. Światowa Organizacja Zdrowia zdecydowała się umieścić zaburzenia seksualne w osobnym rozdziale z uwagi na to, że uznała dualizm psychofizyczny za przestarzały[36]. Wiele kategorii zawartych w ICD-10, w tym zaburzenia seksualne, opierało się na kartezjańskim podziale na stany "organiczne" (fizyczne) i "nieorganiczne" (psychiczne). W związku z tym dysfunkcje seksualne, które uznano za nieorganiczne, znalazły się w rozdziale dotyczącym zaburzeń psychicznych, natomiast te, które uznano za organiczne, w większości zostały wymienione w rozdziale dotyczącym chorób układu moczowo-płciowego. Natomiast zgodnie z ICD-11 mózg i ciało są postrzegane jako integralna całość, a dysfunkcje seksualne są uważane za efekt interakcji pomiędzy czynnikami fizycznymi i psychologicznymi. Tym samym zniesiono podział na zaburzenia organiczne i nieorganiczne[37].

Dysfunkcje seksualne

[edytuj | edytuj kod]

W ICD-10 wyróżniono trzy główne kategorie dotyczące dysfunkcji seksualnych: Brak lub utrata potrzeb seksualnych (F52.0), Awersja seksualna i brak przyjemności seksualnej (F52.1) oraz Brak reakcji genitalnej (F52.2). W ICD-11 zastąpiono je dwiema głównymi kategoriami: Zespół obniżonego popędu seksualnego (HA00) i Zaburzenia podniecenia seksualnego (HA01). Ta ostatnia ma dwie podkategorie: Zaburzenia podniecenia seksualnego u kobiet(inne języki) (HA01.0) i Zaburzenia erekcji u mężczyzn (HA01.1). Różnica między Zespołem obniżonego popędu seksualnego a Zaburzeniami podniecenia seksualnego polega na tym, że w tych pierwszych występuje zmniejszone lub nieobecne pragnienie aktywności seksualnej. W tych drugich występuje niewystarczająca fizyczna i emocjonalna reakcja na aktywność seksualną, mimo że nadal istnieje chęć zaangażowania się w satysfakcjonujący seks. WHO uznała, że istnieje podobieństwo między pożądaniem a podnieceniem, ale nie są one tym samym. Postępowanie terapeutyczne powinno być ukierunkowane na ich odrębne cechy[37].

Zaburzenia parafilne

[edytuj | edytuj kod]

Zaburzenia parafilne, nazywane w ICD-10 zaburzeniami preferencji seksualnych, pozostały w rozdziale o zaburzeniach psychicznych. Usunięto fetyszyzm (F65.0) i transwestytyzm fetyszystyczny (F65.1) występujące w ICD-10. Ze względu na to, że nie powodują cierpienia ani krzywdy, zdecydowano, że nie powinny być dłużej uznawane za zaburzenia psychiczne[37][38]. Zamiast pedofilii w ICD-11 pojawiło się zaburzenie pedofilne (6D32). Można je zdiagnozować tylko wtedy, gdy dana osoba jest bardzo zaniepokojona swoimi preferencjami lub skłania się do działania[39]. Sadomasochizm zastąpiono kategorią sadyzmu seksualnego z użyciem przymusu (6D33)[40]. Dodano zaburzenie froterystyczne (6D34) jako osobną kategorię[37]. Wcześniej znajdowało się w ICD-10 pod nazwą froteryzm, w kategorii „inne zaburzenia preferencji seksualnych” (F65.8)[41].

Niezgodność płciowa

[edytuj | edytuj kod]

Transseksualizm i zaburzenia tożsamości płciowej zostały określone mianem niezgodności płciowej[42][43] nie są już powiązane z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania. Zostały one wymienione w nowej sekcji dotyczącej zdrowia seksualnego. Nowa nazwa to niedopasowanie płci, która może lepiej odzwierciedlać obecne rozumienie tego stanu. U osób w wieku dojrzewania i dorosłych niezgodność płciowa oznaczona jest kodem HA60[44], u dzieci - HA61[45].

Zaburzenia rozwoju płci

[edytuj | edytuj kod]

Zaburzenia rozwoju płci (LD2A) zastąpiły wcześniejszą kategorię „płeć niezdeterminowana i obojnactwo rzekome” (Q56). W nowej kategorii znalazło się między innymi zaburzenie jajnikowo-jądrowe rozwoju płci(inne języki) (LD2A.0), które dawniej nazywano obojnactwem prawdziwym(inne języki) (Q56.0). Całkowicie zrezygnowano z posługiwania się określeniem obojnactwo rzekome.

Nowa nazwa została przez aktywistów na rzecz praw osób interpłciowych uznana za „niepotrzebnie patologizującą”[46]. Ponad 50 organizacji podpisało się pod listem otwartym do WHO z sugestiami zmian[47][48], nie zostały one jednak uwzględnione.

Inne

[edytuj | edytuj kod]

W ICD-11 szczegółowo opisano wszystkie rodzaje cukrzycy (5 pozycji)[49]. Choroby występujące na tle zakażenia wirusem HIV jak również rzadkie choroby genetyczne mają teraz swoje odrębne kody.

Sekcja Przedmioty lub żywe istoty, które powodują obrażenia zawiera prócz broni oddzielnie kodowane inne przedmioty, takie jak zegarek na rękę, grzebień, biżuteria, kosmetyki itd.

Medycyna tradycyjna – pojawił się rozdział poświęcony tym zagadnieniom w celu monitorowania wpływu metod niekonwencjonalnych na zdrowie. Przy czym nie oznacza to, że WHO uznała tradycyjną medycynę za skuteczną.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nieoficjalne tłumaczenie, może ulec zmianie po opublikowaniu oficjalnego polskiego tłumaczenia ICD-11.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jean-Marie Rodrigues i inni, Sharing Ontology between ICD 11 and SNOMED CT will enable Seamless Re-use and Semantic Interoperability, „MEDINFO 2013”, 2013, s. 343–346, DOI: 10.3233/978-1-61499-289-9-343 [dostęp 2023-04-19].
  2. ↑ Azza Badr, Fifth Regional Steering Group Meeting - Bangkok, WHO, 2019, s. 9.
  3. ↑ Donna Pickett, Robert N. Anderson, Status on ICD-11: The WHO Launch, Centers for Disease Control and Prevention, 18 lipca 2018, s. 13.
  4. ↑ Arlin Cuncic, Overview of the ICD-11 for Mental Health [online], verywellmind.com, 23 marca 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-04-05].
  5. ↑ WHO releases new International Classification of Diseases (ICD 11), [w:] who.int [online], Światowa Organizacja Zdrowia, 18 czerwca 2018 [dostęp 2025-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-14] (arab. • ang. • hiszp. • fr. • ros. • chiń.).
  6. ↑ WHO | ICD-11 Timeline [online], who.int, 14 czerwca 2018 [dostęp 2023-04-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-05].
  7. ↑ World Health Assembly Update, 25 May 2019 [online], who.int [dostęp 2023-04-19] (ang.).
  8. ↑ WHO, ICD-11 Digital Version - Terms of Use and License Agreement [online], who.int, 30 listopada 2021.
  9. ↑ a b ICD-11 2022 release [online], who.int, 11 lutego 2022 [dostęp 2023-04-19] (ang.).
  10. ↑ International Classification of Diseases (ICD) [online], who.int [dostęp 2022-11-18] (ang.).
  11. ↑ Nowa klasyfikacja chorób – ICD-11 – Galicyjska Gazeta Lekarska [online] [dostęp 2023-04-19] (pol.).
  12. ↑ Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, ICD-11 [online], cmkp.edu.pl [dostęp 2023-04-19].
  13. ↑ Ruszają prace nad opracowaniem polskiej wersji klasyfikacji ICD-11 [online], zdrowie.gov.pl, 2 czerwca 2021 [dostęp 2023-04-19].
  14. ↑ Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych - ICD-11 – polska wersja językowa [online], rsk3.ezdrowie.gov.pl [dostęp 2024-10-25].
  15. ↑ Rewolucja w ochronie zdrowia. Wchodzi klasyfikacja chorób ICD-11. Co się zmieni? [online], rynekzdrowia.pl [dostęp 2023-04-19] (pol.).
  16. ↑ Rebecca Caux-Harry, It is coming: ICD-11 released, 3M Health Information Systems, 28 czerwca 2018, s. - [dostęp 2020-08-08] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-09] (ang.).
  17. ↑ What is the Difference Between ICD-10 and ICD-11, IT Technologies. HealthCare Technologies for Making the System Perfect, s. - (ang.).
  18. ↑ a b Geoffrey M. Reed i inni, Innovations and changes in the ICD‐11 classification of mental, behavioural and neurodevelopmental disorders, „World Psychiatry”, 18 (1), 2019, s. 3–19, DOI: 10.1002/wps.20611, ISSN 1723-8617, PMID: 30600616, PMCID: PMC6313247 [dostęp 2022-08-16] (ang.).
  19. ↑ Jakub Bętkowski, Zaburzenia Osobowości ICD-11 [online], Ośrodek Leczenia Zaburzeń Osobowości i Nerwic, 29 czerwca 2021 [dostęp 2022-08-16] (pol.).
  20. ↑ 6A25 Symptomatic manifestations of primary psychotic disorders, [w:] ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-16].
  21. ↑ 6A02 Autism spectrum disorder, [w:] ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-16].
  22. ↑ LD90.4 Rett syndrome, [w:] ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, icd.who.int [dostęp 2022-08-16].
  23. ↑ ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics [online], icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  24. ↑ What’s New in the International Classification of Diseases? [online], www.psychologytoday.com [dostęp 2024-10-26], Cytat: "ICD-11 no longer considers acute stress—the brief experience of intense psychological distress following exposure to a traumatic event—to be a mental disorder." (ang.).
  25. ↑ Geoffrey M. Reed i inni, Innovations and changes in the ICD-11 classification of mental, behavioural and neurodevelopmental disorders, „World psychiatry: official journal of the World Psychiatric Association (WPA)”, 18 (1), 2019, s. 3–19, DOI: 10.1002/wps.20611, ISSN 1723-8617, PMID: 30600616, PMCID: PMC6313247 [dostęp 2024-10-26].
  26. ↑ Michael B. First i inni, The development of the ICD-11 Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines for Mental and Behavioural Disorders, „World Psychiatry”, 14 (1), 2015, s. 82, DOI: 10.1002/wps.20189, PMID: 25655162, PMCID: PMC4329901 [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  27. ↑ Anirban Gozi, Highlights of ICD-11 Classification of Mental, Behavioral, and Neurodevelopmental Disorders, „Indian Journal of Private Psychiatry”, 13 (1), 2019, s. 11–17, DOI: 10.5005/jp-journals-10067-0030, ISSN 2319-5363 [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  28. ↑ Wolfgang Gaebel, Johannes Stricker, Ariane Kerst, Changes from ICD-10 to ICD-11 and future directions in psychiatric classification, „Dialogues in Clinical Neuroscience”, 22 (1), 2020, s. 7–15, DOI: 10.31887/DCNS.2020.22.1/wgaebel, ISSN 1958-5969, PMID: 32699501, PMCID: PMC7365296 [dostęp 2024-10-26].
  29. ↑ Geoffrey M. Reed i inni, Emerging experience with selected new categories in the ICD ‐11: complex PTSD , prolonged grief disorder, gaming disorder, and compulsive sexual behaviour disorder, „World Psychiatry”, 21 (2), 2022, s. 189–213, DOI: 10.1002/wps.20960, ISSN 1723-8617, PMID: 35524599, PMCID: PMC9077619 [dostęp 2024-10-26], Cytat: "The change in title from CDDG to CDDR relates to the development by the WHO over the past decade of a body of policies that define guidelines in a specific way that is not applicable to the CDDR." (ang.).
  30. ↑ Pasquale Pezzella, The ICD-11 is now officially in effect, „World psychiatry: official journal of the World Psychiatric Association (WPA)”, 21 (2), 2022, s. 331–332, DOI: 10.1002/wps.20982, ISSN 1723-8617, PMID: 35524598, PMCID: PMC9077598 [dostęp 2024-10-26].
  31. ↑ New manual released to support diagnosis of mental, behavioural and neurodevelopment disorders added in ICD-11 [online], www.who.int [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  32. ↑ Clinical descriptions and diagnostic requirements for ICD-11 mental, behavioural and neurodevelopmental disorders, WHO, 8 marca 2024, s. 8, ISBN 978-92-4-007726-3, Cytat: "In this regard, ICD-11 and DSM-5 are quite similar to one another, though not identical, and substantially different from ICD10 and DSM-IV." (ang.).
  33. ↑ World Health Organization, The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders: Clinical Descriptions and Diagnostic Guidelines, World Health Organization, 1992, i–viii, ISBN 978-92-4-154422-1 [dostęp 2025-02-15] (ang.).
  34. ↑ New manual released to support diagnosis of mental, behavioural and neurodevelopment disorders added in ICD-11 [online], www.who.int [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  35. ↑ Clinical descriptions and diagnostic requirements for ICD-11 mental, behavioural and neurodevelopmental disorders (CDDR) [online], www.who.int [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  36. ↑ WAS statement about the WHO / ICD 11 – World Association for Sexual Health (WAS) [online] [dostęp 2022-08-17], Cytat: "Most importantly, the proposed new classification bridges the mind/body divide, which has long been a prominent feature of medical care related to sexual dysfunction. Moreover, eliminating the outdated mind/body split and removing many disorders from the mental and behavioral disorders sections, allows practitioners to address these issues more holistically, in a less stigmatizing and less myopic way." (ang.).
  37. ↑ a b c d Geoffrey M. Reed i inni, Disorders related to sexuality and gender identity in the ICD-11: revising the ICD-10 classification based on current scientific evidence, best clinical practices, and human rights considerations, „World Psychiatry”, 15 (3), 2016, s. 205–221, DOI: 10.1002/wps.20354, PMID: 27717275, PMCID: PMC5032510 [dostęp 2022-08-17] (ang.).
  38. ↑ Richard B. Krueger i inni, Proposals for Paraphilic Disorders in the International Classification of Diseases and Related Health Problems, Eleventh Revision (ICD-11), „Archives of Sexual Behavior”, 46 (5), 2017, s. 1529–1545, DOI: 10.1007/s10508-017-0944-2, ISSN 0004-0002, PMID: 28210933, PMCID: PMC5487931 [dostęp 2021-04-29].
  39. ↑ Elias Abdalla-Filho, Pedophilia, Pseudopedophilia and Psychopathy, „JSM Sexual Medicine”, 3, 4, Department of Health Sciences, University of Brasília, Brazil: SciMedCentral, 5 maja 2020, s. 1, ISSN 2578-3718 [dostęp 2024-12-09] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-31], Cytat: In addition, in order for Pedophilic Disorder to be diagnosed, the individual must have acted on these thoughts, fantasies or urges or be markedly distressed by them. (ang.).
  40. ↑ Piotr Krawczyk, Łukasz Święcicki, ICD-11 vs. ICD-10 – przegląd aktualizacji i nowości wprowadzonych w najnowszej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO [online], s. 18 [dostęp 2025-02-15].
  41. ↑ F65.8 Other disorders of sexual preference, [w:] ICD-10 Version:2019, icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  42. ↑ Gender incongruence (''Niezgodność płci''), WHO, HA6* (ang.).
  43. ↑ Bartosz Grabski i inni, Dysforia i niezgodność płciowa : kompendium dla praktyków, wyd. I - 1 dodruk, Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020, s. 1–40, ISBN 978-83-200-6133-8, OCLC 1199644762 [dostęp 2022-08-17].
  44. ↑ ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics [online], icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  45. ↑ ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics [online], icd.who.int [dostęp 2022-08-17].
  46. ↑ Morgan Carpenter, Intersex Variations, Human Rights, and the International Classification of Diseases, „Health and Human Rights”, 20 (2), 2018, s. 205–214, ISSN 2150-4113, PMID: 30568414, PMCID: PMC6293350 [dostęp 2024-10-26].
  47. ↑ Press Release: ICD-11 and Intersex people [online], GATE | Global Action for Trans Equality [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  48. ↑ Joint statement on the International Classification of Diseases 11 – Intersex Human Rights Australia [online], ihra.org.au, 23 maja 2019 [dostęp 2024-10-26] (ang.).
  49. ↑ Diabetes mellitus 5A, WHO, 5A1* (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Międzynarodowa_Klasyfikacja_Chorób_ICD-11&oldid=76347993”