Międzynarodowa Nagroda Guggenheima

Międzynarodowa Nagroda Guggenheima (GIA) (ang. Guggenheim International Award) – nagroda w dziedzinie malarstwa przyznawana przez Fundację Solomona R. Guggenheima w latach 1956–1964. Odbyły się cztery edycje nagrody zakończone organizacją prestiżowych międzynarodowych wystaw dla nagrodzonych. W latach 1967 i 1971 pod jej auspicjami odbyły się jeszcze dwie wystawy, ale zaproszonym artystom nie przyznawano już nagród pieniężnych.

Historia i cel nagrody

Nagroda powstała z inicjatywy ówczesnego prezesa Fundacji Harry'ego Franka Guggenheima w okresie kiedy dyrektorem Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku był James Johnson Sweeney. Ambicją fundatorów było utworzenie najważniejszej międzynarodowej nagrody malarskiej na świecie. Przyznanie jej miało zapewnić uhonorowanym artystom prestiż i sławę. Początkowo nagroda była przyznawana co dwa lata, następnie miała być przyznawana co trzy, ostatecznie czwarta edycja odbyła się w 1964 roku, a później w 1967 i 1971 odbywały się już tylko międzynarodowe wystawy.

Zasady przyznawania nagrody

Zasady przyznawania nagrody nie były jasne i zmieniały się z edycji na edycję. Zgodnie z początkowymi ustaleniami wskazane przez Fundację kraje mogły zgłosić do konkursu pięć prac różnych artystów, tworząc tzw. drużynę. Międzynarodowe jury, złożone z krytyków sztuki i artystów działających w ramach Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyków Sztuki (AICA) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Sztuk Plastycznych (AIAP), wybierało zwycięzców w trzech kategoriach: Nagroda Międzynarodowa, Nagroda Narodowa i Nagroda Kontynentalna (zastąpiona później przez Nagrodę Ponadnarodową). W pierwszej edycji 1956 przyznano jedną Nagrodę Międzynarodową (10 tys. dolarów amerykańskich), 17 Nagród Narodowych (po 1 tys. dolarów amerykańskich) i 2 Kontynentalne (po 1 tys. dolarów amerykańskich). W 1963 uproszczono zasady przyznawania nagrody i na potrzeby 4. edycji ustanowiono tylko 1 główną nagrodę międzynarodową (10 tys. dolarów amerykańskich) oraz 5 mniejszych nagród (po 2,5 tys. dolarów amerykańskich). Na potrzeby dwóch kolejnych edycji 1967 i 1971 Fundacja kupowała prace rzeźbiarskie i malarskie, które następnie prezentowała na międzynarodowych wystawach.

Lista nagrodzonych

1. Edycja (1956)

Zdobywca Międzynarodowej Nagrody Guggenheima

• Ben Nicholson

Zdobywcy Narodowej Nagrody Guggenheima

• Herbert Boeckl (Austria)
• René Magritte (Belgia)
• Candido Portinari (Brazylia)
• Wiliam Ronald (Kanada)
• Alejandro Obregón (Kolumbia)
• Jens Sondergaard (Dania)
• Mohammad Hamed Eweis (Egipt)
• Marcel Gromaire (Francja)
• Georges Bouzianis (Grecja)
• Emilio Vedova (Włochy)
• Kazu Wakita (Japonia)
• Corneille (Holandia)
• Jan Cybis (Polska)
• Walter Bodmer (Szwajcaria)
• John Bratby (Wielka Brytania)
• Mark Tobey (Stany Zjednoczone)
• Petar Lubarda (Jugosławia)

Zdobywcy Kontynentalnej Nagrody Guggenheima

• Hans Hartung (Europa i Afryka)
• Emilio Pettoruti (Ameryka Północna i Ameryka Południowa)

2. Edycja (1958)

Zdobywca Międzynarodowej Nagrody Guggenheima

• Joan Miró

4 honorowe wyróżnienia indywidualne

• Minoru Kawabata (Japonia)
• Eduard Pignon (Francja)
• Jean Paul Riopelle (Kanada)
• Maria Helena Vieira da Silva (Portugalia)

(dodatkowo przyznano 2 honorowe wyróżnienia drużynowe dla Kanady i Japonii)

Zdobywcy Narodowej Nagrody Guggenheima

• Wolfgang Hollegha (Austria)
• Octave Landuyt (Belgia)
• Alfredo Volpi (Brazylia)
• Jack Leonard Shadbold (Kanada)
• Enrique Zañartu (Chile)
• Eduardo Ramirez Villamizar (Kolumbia)
• Jan Slavicek (Czechosłowacja)
• Carl-Henning Pedersen (Dania)
• Tahia Halim (Egipt)
• André Manson (Francja)
• Emil Schumacher (Niemcy)
• Georges Gounaro (Grecja)
• Patrick Collins (Irlandia)
• Alberto Magnelli (Włochy)
• Kaoru Yamaguchi (Japonia)
• Gerrit Benner (Holandia)
• Wacław Taranczewski (Polska)
• Ragnar Sandberg (Szwecja)
• Alberto Giacometti (Szwajcaria)
• John Bratby (Wielka Brytania)
• Ben Nicholson (Wielka Brytania)
• Mark Rothko (Stany Zjednoczone)
• Franco Simunović (Jugosławia)

3. Edycja (1960)

Zdobywca Międzynarodowej Nagrody Guggenheima

• Karel Appel

2 honorowe wyróżnienia

• Yoshishinge Saito
• Franz Kline

(dodatkowo przyznano honorowe wyróżnienia drużynowe dla Kanady)

Zdobywcy Narodowej Nagrody Guggenheima

• Jose Antonio Fernandez Maro (Argentyna)
• Oskar Kokoschka (Austria)
• Paul Maas (Belgia)
• Maria Leontina (Brazylia)
• Paul-Émile Borduas (Kanada)
• Emilio Hermansen (Chile)
• Fernando Botero (Kolumbia)
• Karel Soucek (Czechosłowacja)
• Age Vogel-Jorgensen (Dania)
• Salah Abdel Kerim i Salah Taher (Egipt)
• Léopold Survage (Francja)
• Ernst Wilhelm Nay (Niemcy)
• Spyros Vassiliou (Grecja)
• Patrick Scott (Irlandia)
• Afro Basaldella (Włochy)
• Yoshishige Saito (Japonia)
• Karel Appel (Holandia)
• Eugeniusz Eibisch (Polska)
• Antonio Saura (Hiszpania)
• Siri Derkert (Szwecja)
• Varlin (Willy Guggenheim) (Szwajcaria)
• Zeki Falk Izer (Turcja)
• Irma Stern (RPA)
• Jack Smith (Wielka Brytania)
• Stuart Davis (Stany Zjednoczone)
• Gabrijel Stupica (Jugosławia)
• Rufino Tamayo (Meksyk) (Nagroda Ponadnarodowa)

4. Edycja (1964)

Główna Międzynarodowa Nagroda Guggenheima

• Alberto Giacometti (Szwajcaria)

5 nagród dodatkowych

• Wifredo Lam (Kuba)
• Robert Motherwell (Stany Zjednoczone)
• Antoni Tàpies (Hiszpania)
• Victor Vasarely (Węgry)
• Asger Jorn (Dania) (odmówił przyjęcia nagrody)

5. Edycja (1967)

Nagrody nie przyznano. W międzynarodowej wystawie, tym razem poświęconej wyłącznie rzeźbiarstwu, wzięło udział ok. 100 artystów z 20 krajów, w tym z Polski:

• Jerzy Jarnuszkiewicz
• Piotr Kowalski (artysta francuski polskiego pochodzenia)
• Edward Krasiński

6. Edycja (1971)

Nagrody nie przyznano. W międzynarodowej wystawie prezentującej różnorodne kierunki sztuki wzięło udział 21 artystów z 8 krajów. Nie było żadnego artysty z Polski.

Linki zewnętrzne

• Guggenheim.org