Miłków (województwo świętokrzyskie)
50°53′41″N 21°22′38″E/50,894722 21,377222
| wieś | |
 Kościół pw. Niepokalanego Serca Maryi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
866[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
27-400[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TOS |
| SIMC |
0229553[4] |
Położenie na mapie gminy Bodzechów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego  | |
| 50°53′41″N 21°22′38″E/50,894722 21,377222[1]
| |
Miłków – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Bodzechów[5][4].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.
Miejscowość położona jest na Wyżynie Sandomierskiej, przy drodze krajowej nr 9. Wieś sąsiaduje z miejscowościami: Gromadzice, Jędrzejów, Ostrowiec Świętokrzyski, Rżuchów oraz Szewna. Graniczy z gminą Sadowie i zarazem z powiatem opatowskim.
W Miłkowie funkcjonuje remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. W latach 1919–2019 funkcjonowała publiczna szkoła podstawowa. Znajduje się tu kościół pw. Niepokalanego Serca Maryi wzniesiony w latach 1989–1995. Kościół jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii, należącej do dekanatu Szewna, diecezji sandomierskiej. We wsi działa organizacja Koła Gospodyń Wiejskich.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0229560 | Dwór | część wsi |
| 0229576 | Horodelszczyzna | część wsi |
| 1018605 | Kolonia Miłkowska | część wsi |
| 0229582 | Madejówka | część wsi |
| 0229599 | Marianków | część wsi |
| 0229607 | Marianków Bankowy | część wsi |
| 0229613 | Niwka | część wsi |
| 0229620 | Przy Szosie | część wsi |
| 0229636 | Stara Wieś | część wsi |
| 0229642 | Stary Gościniec | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W XIX w. wieś była własnością braci Dowborów. W 1827 r. było tu 18 domów i 104 mieszkańców. W 1830 r. na polecenie księcia Lubeckiego wykonano tu poszukiwania górnicze, które wykazały obecność złóż rudy żelaza (35%), glinki ogniotrwałej oraz węgla kamiennego. Bracia Dowborowie urządzili w Miłkowie oraz w sąsiednim Rżuchowie kopalnie rudy, które jednakże zostały opuszczone w 1860 r. z powodu problemów z napływem wody[6].
Złoża węgla kamiennego w Miłkowie były eksploatowane przez Niemców w czasie II wojny światowej. Pokłady węgla były dość cienkie, żyły miały grubość zaledwie od 0,5 do 1 m. Węgiel z Miłkowa miał natomiast wysoką jakość. Kopalnia podzielona była na cztery strefy wydobywcze, a urobek transportowany był na powierzchnię kolebami za pomocą wciągarki elektrycznej. Kopalnia została zlikwidowana przez Niemców po zdobyciu przez Rosjan przyczółków na Wiśle. W latach powojennych eksploatacji złóż nie wznowiono. Opuszczona kopalnia została zalana[7].
W Miłkowie znajdują się skały piaskowca jurajskiego. Miłkowska skała piaskowca z dolnej jury (hettang) jest jednym z eksponatów Muzeum Geologicznego Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miłków, po jej zniesieniu w gromadzie Bodzechów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Od chwili powstania Miłków należał on do rzymskokatolickiej parafii Szewna. 13 listopada 1956 roku w Miłkowie została odprawiona pierwsza Msza święta w kaplicy powstałej staraniem proboszcza parafii Szewna ks. Marcina Popiela z pomocą właścicieli dworu państwa Chrząszczewskich. Kaplica poświęcona Niepokalanemu Sercu Maryi i świętemu Józefowi powstała w dawnym dworze miłkowskim znajdującym się na obecnej ulicy Szkolnej w Miłkowie. Msze święte w tym miejscu odprawiano do 1995 roku, czyli czasu wybudowania kościoła w Miłkowie.
Parafia Miłków erygowana została przez bpa Edwarda Materskiego 31 sierpnia 1991 r. W jej skład weszły miejscowości z dotychczasowych parafii Szewna (Miłków, Jędrzejów) oraz Wszechświęte (Rżuchów). Pierwszym proboszczem tej placówki został ks. Andrzej Bąk. W 2010 r. bp Krzysztof Nitkiewicz oddzielił od parafii Miłków sołectwo Jędrzejów, tworząc tam samodzielny rektorat terytorialny pw. św. Franciszka w Jędrzejowie, mianując rektorem ks. Andrzeja Chuchnowskiego.
25 września 1992 roku pani Marianna Lasota dokonała darowizny działki przy obecnej ulicy Ostrowieckiej w Miłkowie pod budowę kościoła. Kościół parafialny pw. Niepokalanego Serca Maryi zbudowany został w latach 1993-1995 wg projektu arch. Wojciecha Słabonia. Kamień węgielny poświęcił i wmurował bp Marian Zimałek 11 lipca 1993 r. Nad całością prac budowlanych czuwał ks. Andrzej Bąk. Uroczystego poświęcenia kościoła dokonał bp Wacław Świerzawski w 1995 r. Od 1996 roku proboszczem parafii został ks. Stanisław Gaweł, który kontynuował prace duszpasterskie, budowlane i wykończeniowe.
Świątynia jest budowlą współczesną, o tradycyjnym wyglądzie z witrażami. Bryłę kościoła stanowi prostokątna nawa pod dwuspadowym dachem, z trójkami półkoliście zamkniętych okien przechodzących od ścian w lunetki dachu. Niższe i węższe prezbiterium zamknięte jest półkoliście. Pod prezbiterium znajduje się symboliczny Grób Pański. W nawie bocznej znajdują się dwa konfesjonały. Przybudówka zakrystii łączy budynek kościelny z plebanią. Po lewej stronie prostego frontonu wznosi się kwadratowa wieża z otwartą arkadą i balustradką, nakryta ostrosłupowym, wielobocznym dachem zwieńczonym krzyżem. Kościół posiada organy. W 2002 r. wybudowano kaplicę przedpogrzebową na placu kościelnym. W 2023 r. przed kościołem postawiono pomnik papieża św. Jana Pawła II.
Przy DK nr 9 niedaleko remizy znajduje się kamienna figura św. Jana Nepomucena. W 1997 r. utrącono i skradziono jego głowę, rok później figura powróciła na swoje miejsce z datą 1998 na cokole - datą remontu tego obiektu. W 2007 r. w wyniku wypadku samochodowego figura świętego została całkowicie zniszczona. Latem 2008 r. nepomuk został zrekonstruowany i powrócił na swoje miejsce. Na cokole znajduje się napis "Módl się za nami grzesznymi".
Proboszczowie:[edytuj | edytuj kod]
- ks. Andrzej Bąk (od 1991 do 1996)
- ks. Stanisław Gaweł (od 1996 do 2013)
- ks. Wojciech Szpara (od 2013 do 2018)
- ks. Krzysztof Bartkiewicz (od 2018)
Msze święte:
- w niedziele i święta: 8.00, 10.00, 12.00
- w dni powszednie: 17.00
- w święta państwowo zniesione: 10.00, 17.00.
Do parafii należą: Miłków, Rżuchów (część), Obręczna (część).
Ogólna liczba parafian: ok. 1121.
Kapłani pochodzący z parafii: K. Buczak.
Siostry zakonne pochodzące z parafii: M. Pronobis.
Grupy parafialne: Koło Żywego Różańca, Koło Przyjaciół WSD, Liturgiczna Służba Ołtarza, schola.
Cmentarz: parafialny we wsi Szewna, odległość od kościoła 3,5 km.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80743
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 8 [dostęp 2022-04-18]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 785 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c Rejestr TERYT. Jednostki podziału terytorialnego (TERC). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2023-07-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880.
- ↑ Magazyn Poznaj swój kraj, Nr 331 (1/1990) Nad Kamienną, str 20-21.
- Siedziba gminy: Ostrowiec Świętokrzyski
