Michał Czartoryski (dominikanin)

Błogosławiony Michał Czartoryski Jan Franciszek Czartoryski
męczennik
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1897 Pełkinie
Data i miejsce śmierci	6 września 1944 Warszawa
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	13 czerwca 1999 Warszawa przez Jana Pawła II
Wspomnienie	6 września
Patron	Jarosławia i chorych na oczy

prezbiter
Kraj działania	Polska
Data urodzenia	19 lutego 1897
Data śmierci	6 września 1944
magister w klasztorze na Służewie
Okres sprawowania	1944
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	dominikanie
Śluby zakonne	25 września 1928
Prezbiterat	20 grudnia 1931
Odznaczenia
Strona internetowa

Michał Czartoryski, właściwie Jan Franciszek książę Czartoryski (ur. 19 lutego 1897 w Pełkiniach, zm. 6 września 1944 w Warszawie) – polski książę, duchowny katolicki, dominikanin, wychowawca, inżynier architektury; błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, W czasie powstania warszawskiego, będąc kapelanem Armii Krajowej, został rozstrzelany przez Niemców w szpitalu wraz z ciężko rannymi.

Życiorys

Pochodzenie i młodość

Był prawnukiem Konstantego Adama (1774–1860), wnukiem Jerzego (1828–1912), synem Witolda (1864–1945) i Jadwigi z domu Dzieduszyckiej herbu Sas (1867–1941, córka Włodzimierza Dzieduszyckiego). Jego rodzeństwem byli Maria (1890–1981, po mężu Korwin-Krasińska), Anna (1891–1951), Kazimierz (1892–1936), Jerzy (1894–1969), Włodzimierz (1895–1975), Roman (1898–1958), Stanisław (1902–1982), Elżbieta (ur. ?, zm. 1904), Adam (1906–1998), Witold (1908–1945), Piotr (1909–1993). Na chrzcie nadano mu imiona: Jan Franciszek. Pierwsze nauki pobierał w domu, a następne w prywatnej szkole w Starej Wsi pod Warszawą.

Po zdaniu matury studiował na Politechnice Lwowskiej, uzyskując tytuł inżyniera architekta. Brał udział w obronie Lwowa, odznaczony za męstwo Krzyżem Walecznych. Oddelegowany przez władze wojskowe brał udział w plebiscycie na Górnym Śląsku.

Kapłaństwo

W 1927 r. wstąpił w Krakowie do zakonu dominikanów, gdzie przyjął imię Michał. Śluby zakonne złożył 25 września 1928 roku, a święcenia kapłańskie przyjął 20 grudnia 1931 roku w Jarosławiu. Jako architekt współdziałał w budowie klasztoru dominikańskiego w Warszawie na Służewie w latach 1937–1939. W zakonie pełnił różne funkcje, między innymi magistra nowicjatu, pomagając w formacji młodym zakonnikom.

Udział w powstaniu warszawskim i męczeńska śmierć

1 sierpnia 1944, wczesnym popołudniem, wybrał się do okulisty na Powiślu, gdzie zastał go wybuch powstania warszawskiego. Następnego dnia zgłosił się jako kapelan do walczącego na Powiślu III Zgrupowania „Konrad” AK. 6 września 1944, po upadku tej dzielnicy, nie wycofał się z powstańczymi oddziałami, nie skorzystał z możliwości ukrycia się przed Niemcami w stroju sanitariusza, jak mu zaproponowano, lecz pozostał do końca, jako jedyny z personelu szpitalnego, z grupą ciężko rannych powstańców i cywilów w piwnicach firmy Alfa-Laval. O. Michał Czartoryski uważał, że pozostawionych chorych nie może opuścić i tylko przy nich jest jego miejsce. Pół godziny po ewakuacji obsługi powstańczego szpitala Niemcy rozstrzelali w piwnicach lazaretu pozostałych tam chorych i razem z nimi o. Michała, który do końca wspierał duchowo rannych. Wywleczone z piwnicy ciała spalono na pobliskiej barykadzie. Rok później przeprowadzono ekshumację, w celu przeniesienia ich do wspólnego grobu dla powstańców. Ciała o. Michała Czartoryskiego jednak nie zidentyfikowano.

Genealogia

4. Jerzy Konstanty Czartoryski
			2. Witold Leon Czartoryski
5. Maria Jadwiga Czartoryska
						1. Michał Czartoryski
6. Włodzimierz Tadeusz Dzieduszycki
			3. Jadwiga Czartoryska z domu Dzieduszycka (herbu Sas)
7. Alfonzyna Miączyńska

Proces beatyfikacyjny

Proces informacyjny został zakończony przed Metropolitalnym Trybunałem Rogatoryjnym w Warszawie dnia 29 stycznia 1993 roku. Beatyfikowany 13 czerwca 1999 w gronie 108 męczenników w Warszawie przez Jana Pawła II.

Zobacz też

• beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
• polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej
• polscy święci i błogosławieni

Bibliografia

• Jan Grzegorczyk: O bogatym młodzieńcu, który nie odszedł zasmucony. Bł. Michał Czartoryski (1897-1944). Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007, s. 128. ISBN 978-83-240-0791-2. (pol.)
• Aleksander Kopiński: Książę i żebrak. Błogosławiony ojciec Michał Czartoryski OP. W: Grzegorz Górny, Aleksander Kopiński: Gdy zaczniemy walczyć miłością... Portrety kapelanów powstania warszawskiego. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, 2004, s. 330. ISBN 978-83-920-3032-4. (pol.)
• Jan Franciszek Czartoryski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-06-21].

Linki zewnętrzne

• Strona poświęcona postaci bł. Michała Czartoryskiego
• Kapelan III Zgrupowania AK "Konrad"
• Informacja na stronie warszawskiego konwentu św. Józefa
• Biografia (wł.)