Michaił Gromow (matematyk)

Michaił Leonidowicz Gromow (ros. Михаил Леонидович Громов, ur. 23 grudnia 1943 w Boksitogorsku) – rosyjski matematyk, profesor Uniwersytetu Nowojorskiego. Laureat najwyższych wyróżnień w tej nauce jak Nagroda Wolfa (1993) i Nagroda Abela (2009). Zasłużył się głównie w geometrii i algebrze, zwłaszcza geometrii metrycznej i geometrycznej teorii grup.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studiował na Leningradzkim Uniwersytecie Państwowym, który ukończył w 1965. W 1969 obronił pracę kandydacką, a w 1973 doktorską. W 1974 wyemigrował do Francji, której obywatelstwo uzyskał w 1992. W 1982 został wykładowcą w Instytucie Wyższych Studiów Naukowych w Bures-sur-Yvette oraz na Uniwersytecie Nowojorskim.

Oprócz tego Gromow kilkukrotnie wygłaszał wykłady na Międzynarodowym Kongresie Matematyków – w Nicei (1970), Helsinkach (1978), Warszawie (1983^[a]) i Berkeley (1986)^[5].

↑ Biogram w serwisie Abel Prize podaje datę 1982, jednak w rzeczywistości warszawski kongres odbył się w roku 1983^[4].

↑ Mikhael Leonidovich Gromov [online], Kyoto Prize [dostęp 2021-04-25] (ang.).
↑ Bolyai János nemzetközi matematikai díj [online], MTA.hu, 28 stycznia 2016 [dostęp 2022-02-02] (węg.).
↑ The Abel Prize Laureate 2009 [online], Abel Prize [dostęp 2021-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-14] (ang.).
↑ ICM Proceedings 1893-2018 [online], International Mathematical Union [dostęp 2021-04-25] (ang.).
↑ Mikhail Leonidovich Gromov [online], Abel Prize [dostęp 2021-04-25] (ang.).

Michaił Leonidowicz Gromow [online], www.math.spbu.ru [dostęp 2021-04-25] (ros.).
Mikhail Gromov [online], urfodu.ru [dostęp 2021-04-25] (ros.).

do 2009	2003: Jean-Pierre Serre 2004: Michael Atiyah, Isadore Singer 2005: Peter Lax 2006: Lennart Carleson 2007: S.R. Srinivasa Varadhan 2008: John G. Thompson, Jacques Tits 2009: Michaił Gromow
2010–2019	2010: John Tate 2011: John Milnor 2012: Endre Szemerédi 2013: Pierre Deligne 2014: Jakow Sinaj 2015: John Forbes Nash, Louis Nirenberg 2016: Andrew Wiles 2017: Yves Meyer 2018: Robert Langlands 2019: Karen Uhlenbeck
lata 20. XXI wieku	2020: Hillel Furstenberg, Grigorij Margulis 2021: László Lovász, Avi Wigderson 2022: Dennis Sullivan 2023: Luis Caffarelli 2024: Michel Talagrand

Nauki biologiczne	George Evelyn Hutchinson (1986) Jane Goodall (1990) William Donald Hamilton (1993) Daniel H. Janzen (1997) John Maynard Smith (2001) Simon Asher Levin (2005) Peter i Rosemary Grantowie (2009) Masatoshi Nei (2013) Graham Farquhar (2017) Bryan Grenfell (2022)
Nauki matematyczne	Claude E. Shannon (1985) Izrail Gelfand (1989) André Weil (1994) Kiyoshi Itō (1998) Michaił Gromow (2002) Hirotugu Akaike (2006) László Lovász (2010) Edward Witten (2014) Masaki Kashiwara (2018) Elliott Lieb (2023)
Ziemia i wiedza o planetach, astronomia i astrofizyka	Jan Oort (1987) Edward Norton Lorenz (1991) Chūshirō Hayashi (1995) Walter Heinrich Munk (1999) Eugene Newman Parker (2003) Hirō Kanamori (2007) Raszyd Siuniajew (2011) Michel Mayor (2015) James Gunn (2019)
Nauki przyrodnicze	Yasutomi Nishizuka (1992) Mario Renato Capecchi (1996) Walter Gehring (2000) Alfred G. Knudson (2004) Anthony James Pawson (2008) Yoshinori Ōsumi (2012) Tasuku Honjo (2016) Robert Roeder (2021)
Kognitywistyka	Noam Chomsky (1988)

XX wiek	1994: Yuri I. Manin 1996: Joseph B. Keller 1998: John Horton Conway 2000: Edward Witten
XXI wiek	2002: Jakow Sinaj 2004: Michaił Gromow 2006: Robert Langlands 2008: Simon Donaldson 2010: Terence Tao 2012: Ingrid Daubechies 2014: Michael J. Hopkins 2016: János Kollár 2018: Assaf Naor 2020: Nalini Anantharaman 2022: Bhargav Bhatt