Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie
Ilustracja
Bombardier NGT8 na pętli w Mistrzejowicach
Państwo

 Polska

Siedziba

Kraków

Adres

ul. św. Wawrzyńca 13
31-060 Kraków

Data założenia

1997 (przekształcenie ze spółki z o.o. założonej w 1990, najwcześniejsza data związana z historią przedsiębiorstwa: 1867 – najstarsza zachowana koncesja na omnibusy konne w Krakowie)

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

dr Rafał Świerczyński[1]

Przewodniczący rady nadzorczej

prof. dr hab. inż. Wiesław Starowicz[1]

Udziałowcy

Krakowski Holding Komunalny S.A.[2][3]

Nr KRS

0000025692

Zatrudnienie

2193 (2015 rok)[4]

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

84 280 400,00 zł[5]

brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka Akcyjna w Krakowie (MPK S.A.) – jedna ze spółek powstałych w 1997 roku z przekształcenia MPK Sp. z o.o.[3] Zajmuje się realizacją transportu zbiorowego[2] na terenie gminy Kraków – na podstawie umowy z Zarządem Infrastruktury Komunalnej i Transportu – oraz poza jej granicami. W 2012 roku otrzymała srebrny listek CSR. Spółka otrzymała 16 razy tytuł i certyfikat „Przedsiębiorstwa Fair Play”[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie zostało spółką akcyjną w styczniu 1997 roku[3] i jest spółką zależną Krakowskiego Holdingu Komunalnego SA. Pierwotnie przedsiębiorstwo było spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, powstałą w 1990 roku z przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Krakowie[7]. Nowa spółka zajęła się organizacją transportu zbiorowego na terenie Krakowa oraz sąsiednich gmin. Od 1 sierpnia 2006 roku komunikacja miejska w Krakowie funkcjonuje na zupełnie innych zasadach, w których rozdzielona jest rola organizatora od przewoźników, a MPK SA w Krakowie stało się przewoźnikiem, przekazując kompetencje organizacyjne do nowo utworzonego Zarządu Dróg i Transportu, zastąpionego później przez Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu[8], który 1 listopada 2018 został zastąpiony przez Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie[9].

Zakres działalności[edytuj | edytuj kod]

Dowód sprzedaży biletu okresowego MPK w Krakowie

Do 31 lipca 2006 roku[edytuj | edytuj kod]

Do 31 lipca 2006 roku MPK SA było zarówno organizatorem transportu zbiorowego w mieście, jak i przewoźnikiem. Do kompetencji spółki należało:

  1. ustalanie liczby i przebiegu linii autobusowych oraz tramwajowych,
  2. dobór częstotliwości kursowania na poszczególnych liniach,
  3. układanie rozkładów jazdy,
  4. lokalizacja przystanków,
  5. przydział taboru do linii,
  6. wykonywanie przewozów na liniach autobusowych i tramwajowych,
  7. dystrybucja i kontrola biletów,
  8. zarządzanie miejską infrastrukturą transportu publicznego.

Dochody spółki stanowiła sprzedaż biletów oraz dofinansowanie Gminy Miejskiej Kraków.

Od 1 sierpnia 2006 roku[edytuj | edytuj kod]

Obecnie MPK SA jest przedsiębiorstwem świadczącym usługi przewozowe na rzecz Gminy Miejskiej Kraków oraz gmin sąsiednich na podstawie osobnych umów. W jego kompetencjach leży[8]:

  1. wykonywanie przewozów na obsługiwanych liniach autobusowych i tramwajowych,
  2. układanie rozkładów jazdy,
  3. obsługa informacyjna na przystankach,
  4. utrzymywanie miejskiej infrastruktury przystankowej,
  5. dystrybucja biletów.

Dochody spółki stanowią opłaty za wykonaną pracę przewozową na obsługiwanych liniach autobusowych i tramwajowych, a także za utrzymywanie infrastruktury przystankowej oraz dystrybucję biletów określane przez umowy powierzenia z organizatorem transportu publicznego.

Oprócz wykonywania przewozów pasażerskich, MPK SA realizuje także wybrane inwestycje miejskie z zakresu transportu publicznego (np. remonty torowisk tramwajowych)[10].

Zajezdnie[edytuj | edytuj kod]

Obecnie MPK SA posiada pięć zajezdni[11]:

W roku 1998 zakończono eksploatację autobusowej Zajezdni Czyżyny, a załogę oraz stacjonujący tam tabor przeniesiono do pozostałych zajezdni. Od roku 2009 zabytkowe tramwaje będące własnością MPK SA przeniesiono do wyremontowanej Zajezdni św. Wawrzyńca na Kazimierzu, która należy do Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie[12].

Tabor[edytuj | edytuj kod]

Bombardier NGT6/2
Bombardier NGT6/2 (III seria)
Bombardier NGT8
Niskopodłogowy, dwukierunkowy wagon Man N8S NF
Zabytkowy, zrekonstruowany wagon SN1

MPK SA eksploatuje obecnie autobusy i tramwaje typu:

Tramwaje[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Tramwaje w Krakowie.

Pod koniec 2021 roku MPK SA posiadało 382 liniowe wagony tramwajowe[13]. Ostatnie lata przyczyniły się do odnowienia taboru przewoźnika – do ruchu wprowadzono wagony Pesa 2014N zwane „Krakowiakami” oraz Stadler Tango nazywane w Krakowie „Lajkonikami”[14]. Dodatkowo została zamówiona partia 60 wagonów Stadler Tango w wersji „Lajkonik II”, których produkcja jest zaplanowana na lata 2022-2023[15].

Eksploatowane[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 2021 roku eksploatowane były następujące pojazdy[13][16][17]:

Typ tramwaju Eksploatacja od Numer taborowy Udogodnienia Uwagi Zajezdnia Podgórze
[R] 		Zajezdnia Nowa Huta
[H] 		Liczba składów
(wagonów)
Konstal 105Na 1975 RZ2xx
HZ2xx[a] 		automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring [b] stopniowo wycofywane 10 (25) 15 (35) 25 (60)
E1 2004[c] HW1xx[a] automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring  stopniowo wycofywane – 9 (9) 9 (9)
E1+c3 2004[c] RW1xx+RB5xx
HW1xx+HB5xx[a] 		automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring  stopniowo wycofywane 11 (22) 25 (50) 36 (72)
Bombardier NGT6 1999 RP601 – RP650 przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring  eksploatowane są 3 serie nieznacznie różniące się od siebie 50 (50) – 50 (50)
N8S/N8C 2006[c] HK451 – HK462 przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  7 pojazdów zmodernizowano do standardu N8C – 12 (12) 12 (12)
Düwag GT8C/GT8N 2009[c] RF301 – RF329
(bez RF303) 		automaty biletowe system informacji pasażerskiej klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  po kasacji RF316 w wyniku kolizji nastąpiło przenumerowanie:
RF312 → RF316 oraz RF303 → RF312[18] 		28 (28) – 28 (28)
EU8N 2008[c] HL401 – HL440 przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – – 40 (40) 40 (40)
Protram 405N 2012 HG999 przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – – 1 (1) 1 (1)
Bombardier NGT8 2012 RY801 – RY824 przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – 24 (24) – 24 (24)
Pesa Krakowiak 2014N 2015 RG901 – RG914
HG915 – HG936 		przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB  – 14 (14) 22 (22) 36 (36)
Stadler Tango Lajkonik 2020 RY825 – RY839
HY840 – HY874 		przewóz osób na wózkach automaty biletowe system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB  – 15 (15) 35 (35) 50 (50)

Wszystkie składy (wagony) (stan na 24.12.2021r.)

152 (178) 159 (204) 311 (382)
Udział tramwajów niskopodłogowych (stan na 24.12.2021r.) 42%
Udział tramwajów niskopodłogowych i niskowejściowych (stan na 24.12.2021r.) 63%
Udział tramwajów klimatyzowanych (stan na 24.12.2021r.) 50%

Zabytkowe (tylko pojazdy operacyjne)[edytuj | edytuj kod]

Silnikowe:

Doczepne:

Solaris Urbino 18 III
Volvo 7900A hybrid

Autobusy[edytuj | edytuj kod]

Eksploatowane[edytuj | edytuj kod]

MPK SA w Krakowie posiada (według stanu na 19 października 2019 r.) 640 autobusów[19].

Model autobusu Typ autobusu Eksploatacja od Numer taborowy Udogodnienia Zajezdnia Bieńczyce [B] Zajezdnia Płaszów [P] Zajezdnia Wola Duchacka [D] Liczba
Autosan M09LE „SanCity” 2009 BA113 – BA121, BA133 – BA138, DA106 – DA112, DA122 – DA132 przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  15 – 18 33
Volvo 7900A Hybrid 2018 BH084 – BH095 przewóz osób na wózkach automaty biletowe monitoring ładowarki USB system informacji pasażerskiej klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  12 – – 12
Mercedes-Benz O530 C2 2018 BO270 – BO299, DO244 – DO269 przewóz osób na wózkach automaty biletowe monitoring ładowarki USB system informacji pasażerskiej klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  30 – 26 56
Mercedes-Benz O530 C2 Hybrid 2018 PO206 – PO243 przewóz osób na wózkach automaty biletowe monitoring ładowarki USB system informacji pasażerskiej klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej  – 30 – 30
Mercedes-Benz O530 2011 DO211 – DO218 przewóz osób na wózkach system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej automaty biletowe  – – 8 8
Mercedes-Benz O530G 2008 DC701-DC731 przewóz osób na wózkach system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej automaty biletowe  – – 31 31
Mercedes-Benz Conecto G 2018 DC700, DC732 przewóz osób na wózkach system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej automaty biletowe ładowarki USB  – – 2 2
Mercedes-Benz 516 BlueTEC 2018 PA103 – PA105 przewóz osób na wózkach system informacji pasażerskiej monitoring klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB automaty biletowe  - 3 - 3
Solaris Urbino 12 III 2008 BU851 – BU926, BU977, PU927 – PU976 przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  77 50 – 127
Solaris Urbino 12 IV 2016 BU336, BU339, BU340, BU992 – BU997, DU301 – DU335, PU337, PU338, PU978 – PU991 przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej ładowarki USB system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  9 16 35 60
Solaris Urbino 12 IV Electric Autobus elektryczny 2017 DE607 – DE623 przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  - - 17 17
Solaris Urbino 18 III 2005 BR737 – BR741, PR746 – PR764, DR742 – DR745, DR765 – DR768, DR777 przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  5 19 9 33
Solaris Urbino 18 IV 2017 / 2018 BR501 – BR510,

DR533 – DR568, BR569 – BR579,

PR778 – PR797,

DR511 – DR532, DR580 – DR595

przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  21 20 74 115
Solaris Urbino 18 IV Electric Autobus elektryczny 2017 DN002 – DN004 przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  – – 3 3
Solaris Urbino 18 Metrostyle 2014 PR769 – PR776 przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  – 8 – 8
Solaris Urbino 18 Hybrid 2014 BH071 – BH083 przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  13 – – 13
Solaris Urbino 8,9 LE Electric Autobus elektryczny 2016 DE602 – DE605 przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  – – 4 4
Solaris Urbino 12 electric Autobus elektryczny 2016 DE601, DE606 przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  – – 2 2
Solaris Urbino 12,9 Hybrid 2018 BH400 – BH403, DH404 – DH408 przewóz osób na wózkach klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  4 - 5 9
Mercedes-Benz Conecto LF 2018 DO200 przewóz osób na wózkach ładowarki USB klimatyzacja przestrzeni pasażerskiej system informacji pasażerskiej automaty biletowe monitoring  - - 1 1
Wszystkie pojazdy (stan na 19.10.2019r.) 186 143 235 564
Udział autobusów niskopodłogowych we flocie 100%
Udział autobusów klimatyzowanych we flocie 95%

Zabytkowe (tylko pojazdy operacyjne)[edytuj | edytuj kod]

Wycofane z eksploatacji[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Ze względu na kasacje pojazdów ciągłość numeracji nie jest zachowana.
  2. ↑ Tylko niektóre pojazdy
  3. ↑ a b c d e Data wejścia do eksploatacji w Krakowie, wagony sprowadzone.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Władze spółki (pol.). Biuletyn Informacji Publicznej MPK SA w Krakowie. [dostęp 2009-11-08].
  2. ↑ a b Statut spółki MPK SA w Krakowie (pol.). W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. 2008-03-06. [dostęp 2009-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-10)].
  3. ↑ a b c Status prawny MPK SA w Krakowie (pol.). W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. 2008-03-27. [dostęp 2009-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-10)].
  4. ↑ / Organizacja / Zatrudnienie, www.mpk.krakow.pl [dostęp 2017-11-25].
  5. ↑ / Organizacja / Dane rejestrowe, www.mpk.krakow.pl [dostęp 2017-11-25].
  6. ↑ MPK SA w Krakowie: MPK SA w Krakowie po raz 16. przedsiębiorstwem Fair Play. 2016-11-28. [dostęp 2016-12-09].
  7. ↑ Historia MPK S.A. w Krakowie, www.mpk.krakow.pl [dostęp 2021-05-28].
  8. ↑ a b Zakres działania (pol.). MPK SA w Krakowie. [dostęp 2009-11-08].
  9. ↑ Strona główna Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie- Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa – BIP MK, www.bip.krakow.pl [dostęp 2021-04-21].
  10. ↑ Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (pol.). W: Projekty unijne [on-line]. MPK SA w Krakowie. [dostęp 2009-11-08].
  11. ↑ ilostan taboru autobusowaego. KMK. [dostęp 2021-12-28].
  12. ↑ Rewaloryzacja zajezdni tramwajowej (pol.). Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie. [dostęp 2009-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 stycznia 2010)].
  13. ↑ a b / Tabor / Tramwaje, mpk.krakow.pl [dostęp 2021-12-27].
  14. ↑ / Aktualności / Dwa Lajkoniki wyjechały na regularne linie, mpk.krakow.pl [dostęp 2020-11-21].
  15. ↑ Kraków korzysta z opcji. Będzie komplet – 110 Lajkoników (pol.). Transport Publiczny, 2020-11-04. [dostęp 2021-12-27].
  16. ↑ baza taboru tramwajowego. KMK. [dostęp 2021-12-27].
  17. ↑ Zestawienie taboru Komunikacji Miejskiej w Krakowie. PSMKMS. [dostęp 2021-12-27].
  18. ↑ Düwag GT8S, Düwag/MPK GT8C, GT8N (pol.). KMK. [dostęp 2021-12-27].
  19. ↑ Komunikacja Miejska w Krakowie w statystyce.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Transport zbiorowy w Krakowie
Środki transportu
Istniejące
Planowane
Zlikwidowane
Infrastruktura
Zajezdnie autobusowe
Zajezdnie tramwajowe
Inne
Organizator
 
Przewoźnicy
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miejskie_Przedsiębiorstwo_Komunikacyjne_w_Krakowie&oldid=67308488”