Mieczysław Najdorf
.jpg) Mieczysław Najdorf, Wijk aan Zee 1973 | |
| Data i miejsce urodzenia |
15 kwietnia 1910 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 lipca 1997 |
| Obywatelstwo | |
| Tytuł szachowy |
arcymistrz (1950) |
| Ranking FIDE |
2797 (1948) |
| FIDE Top 100 |
2 (1948) |
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |              | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Mieczysław Najdorf, właśc. Mendel Najdorf, po zmianie obywatelstwa Miguel Najdorf (ur. 15 kwietnia 1910 w Grodzisku Mazowieckim, zm. 4 lipca 1997 w Maladze[1]) – polski i argentyński szachista pochodzenia żydowskiego, arcymistrz, olimpijczyk, obywatel Argentyny od 1944 roku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pierwszymi nauczycielami Najdorfa byli Dawid Przepiórka i Ksawery Tartakower. W roku 1930 wystąpił w pierwszym szachowym turnieju i zajął w mistrzostwach Warszawy VI-VII miejsce. W kolejnych latach wystąpił w wielu turniejach, osiągając liczne sukcesy, m.in.:
- 1931 – Warszawa (mistrzostwa miasta) – II miejsce
- 1934 – Warszawa (mistrzostwa miasta) – I
- 1935 – Warszawa (mistrzostwa Polski) – II, brązowy medal na olimpiadzie szachowej w Warszawie
- 1936 – mistrzostwa Węgier – I-II
- 1937 – Jurata (mistrzostwa Polski) – III, Rogaška Slatina – I, brązowy medal na olimpiadzie w Sztokholmie
- 1939 – srebrny medal na olimpiadzie w Buenos Aires
Na czas VIII olimpiady w Buenos Aires (21 sierpnia – 19 września 1939) przypadł wybuch II wojny światowej. 1 września do jej uczestników dotarła informacja o ataku Niemiec na Polskę. Najdorf nie zdecydował się na powrót do ogarniętej wojną Polski, pozostał w Argentynie. W roku 1944 uzyskał argentyńskie obywatelstwo. Została w Polsce jego żona razem z trzyletnią córeczką. Jak stwierdził Najdorf „wojny nie przeżył nikt z mojej rodziny: żona, dziecko, czterech braci, ojciec”[2].
- 1941 – Buenos Aires – I-II, Mar del Plata – I-II
- 1942 – Mar del Plata – I
- 1943 – Mar del Plata – I
- 1944 – Mar del Plata – I
- 1946 – Praga – I, Barcelona – I
- 1947 – Mar del Plata – I
- 1948 – Wenecja – I, Buenos Aires – I
- 1950 – Bled – I, Amsterdam – I, srebrny medal na olimpiadzie w Dubrowniku
- 1952 – Hawana – I-II, srebrny medal na olimpiadzie w Helsinkach
- 1954 – srebrny medal na olimpiadzie w Amsterdamie
- 1956 – Mar del Plata – I-II
- 1959 – Mar del Plata – I-II
- 1961 – Mar del Plata – I
- 1962 – Hawana (memoriał Jose Raula Capablanki) – I, brązowy medal na olimpiadzie w Warnie
- 1964 – Buenos Aires – I,
- 1966 – Buenos Aires – I
- 1967 – Mar del Plata – I
- 1968 – Buenos Aires – I-II
- 1970 – Belgrad (występ w meczu ZSRR – Reszta świata), Buenos Aires – I-III
- 1976 – Lone Pine open – dzielone II, otwarte mistrzostwa RPA – I
- 1979 – Buenos Aires – II
W okresie powojennym należał do ścisłej światowej czołówki, co potwierdził bardzo dobrymi wynikami, które osiągnął na turniejach pretendentów do tytułu mistrza świata: w roku 1950 w Budapeszcie zajął V[3], a w 1953 w Zurychu – VI miejsce[4]. Lokaty te odpowiadały wówczas miejscu w pierwszej dziesiątce na świecie.
Na olimpiadach wystąpił łącznie 11 razy w barwach Argentyny, w tym dziesięciokrotnie na I szachownicy. Jako członek polskiej drużyny narodowej brał udział w olimpiadach szachowych w latach: 1935 (Warszawa), 1936 (Monachium), 1937 (Sztokholm), 1939 (Buenos Aires)[5]. Zdobył 11 medali (7 drużynowych i 4 indywidualnie) oraz rozegrał 222 olimpijskie partie, w których uzyskał 145 pkt[6]. W czasie swojej kariery siedmiokrotnie zdobywał tytuł indywidualnego mistrza Argentyny (w latach 1949, 1950, 1951, 1955, 1960, 1968, 1970)[7].
Był rekordzistą, jeśli chodzi o grę w symultanach. W 1943 roku w Rosario w Argentynie zagrał symultanę "na ślepo" z 40 przeciwnikami. W São Paulo w 1947 rozegrał 45 pojedynków „na ślepo”, wygrywając 39 partii, 4 remisując i tylko 2 przegrywając (seans trwał 19 godzin i 40 minut). Ten drugi wynik nie został jednak oficjalnie uznany, gdyż przebieg symultany nie był monitorowany we właściwy sposób[8].
W 1950 (również w São Paulo) w trakcie ponad 11 godzin rozegrał 250 partii jednocześnie, osiągając wynik +226 −10 =14[9]. Wniósł duży wkład w rozwój teorii szachowej, głównie obrony sycylijskiej i królewsko-indyjskiej. Nazwisko Najdorfa nosi jeden z najbardziej popularnych i często stosowany przez najsilniejszych szachistów świata wariant w obronie sycylijskiej:
W 1996 został drugim w historii Polakiem (po Dawidzie Przepiórce), który otrzymał tytuł Honorowego Członka Międzynarodowej Federacji Szachowej[10].
Poza sukcesami szachowymi, podobne powodzenie osiągnął w interesach, a mianowicie w branży ubezpieczeniowej – po wojnie został jednym z najzamożniejszych Argentyńczyków (posiadał własne towarzystwo ubezpieczeniowe)[11].
Najdorf tak opowiadał o swojej życiowej pasji (Warszawa, 1992)[7]:
Szachy to moja pasja. Codziennie przy partii szachowej, zwłaszcza przy blitzach zapominam o wszystkich zmartwieniach dnia codziennego. Czuję się jakbym słuchał muzyki, bo partia szachów to dla mnie jakby symfonia Mozarta. Inspiruje nowe idee, odradza ducha walki.
W 1930 Mieczysław Najdorf rozegrał w Warszawie partię, która została później nazwana „polską nieśmiertelną partią”[12]:
- Glücksberg – M.Najdorf, Warszawa 1929
- 1.d4 f5 2.c4 Sf6 3.Sc3 e6 4.Sf3 d5 5.e3 c6 6.Gd3 Gd6 7.0-0 0-0 8.Se2 Sbd7 9.Sg5? G:h2+! 10.Kh1 Sg4 11.f4 He8 12.g3 Hh5 13.Kg2 Gg1! 14.S:g1 Hh2+ 15.Kf3 e5 16.de5 Sd:e5+ 17.fe5 S:e5+ 18.Kf4 Sg6+ 19.Kf3 f4 20.ef4 Gg4+ 21.K:g4 Se5+ 22.fe5 h5 # 0-1
Według retrospektywnego systemu Chessmetrics, najwyżej sklasyfikowany był w lipcu 1946 i w lutym 1948, zajmował wówczas 2. miejsce na świecie, za Michaiłem Botwinnikiem[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Miguel Najdorf | Top Chess Players - Chess.com
- ↑ Lipczuk, R., Arcymistrz Mieczysław (Miguel) Najdorf i jego dwie ojczyzny
- ↑ 1950 Budapest Candidates Tournament.
- ↑ 1953 Zurich Candidates Tournament.
- ↑ Gawlikowski, S., Olimpiady szachowe 1924 - 1974, wyd. 2. rozszerzone. Warszawa 1978, s. 65 nn.
- ↑ Olimpbase.
- ↑ a b „Szachista” nr 8/1993, s. 243.
- ↑ Price, B., Historia szachów w 50 ruchach, s. 163.
- ↑ Zapis (+226 –10 =14) oznacza 226 wygranych partii, 10 przegranych oraz 14 remisów.
- ↑ FIDE Honorary Members. [dostęp 2011-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-26)].
- ↑ „Szachista” nr 6/1993, s. 173.
- ↑ Sprawa „polskiej partii nieśmiertelnej”. [dostęp 2014-03-19].
- ↑ Chessmetrics Player Profile: Miguel Najdorf.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Cabanowski: Mieczysław (Miguel) Najdorf [dostęp 2009-12-26]
- Miguel Najdorf 1910-1997 (ang.)
- Jerzy Kostro: Nasz Najdorf, [w:] Panorama szachowa 2005, nr 5/6, s. 41-47.
- „Szachy” nr 4/80
- W. Litmanowicz, J. Giżycki, Szachy od A do Z, tom II, Warszawa 1987, s. 760–762
- Tadeusz Wolsza, Najdorf: Od Warszawy do Buenos Aires, Warszawa: Wydawnictwo Penelopa, 2010, ISBN 978-83-931264-0-8, OCLC 750907515.
- Liliana Najdorf, Najdorf o Najdorfie, Krystyna Woysław (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Penelopa, 2014, ISBN 978-83-62908-80-6, OCLC 890412445.
- Gawlikowski, S., Olimpiady szachowe 1924 - 1974, wyd. 2. rozszerzone. Warszawa 1978: Wydawnictwo "Sport i Turystyka", 1978.
- Lipczuk, R., Arcymistrz Mieczysław (Miguel) Najdorf i jego dwie ojczyzny, [w:] Przegląd Dziennikarski, 2021-04-23
- Price, Bill, Historia szachów w 50 ruchach. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press,2021. Tłum. z angielskiego: Jerzy J. Malinowski.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mieczysław Najdorf – wybrane partie szachowe (ang.)
- Glucksberg vs Najdorf, „The Polish Immortal Game” (ang.)
- Stefan Witkowski: wspomnienie o Najdorfie. szachy.grodzisk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-14)]. (pol.)
- Szachy: Mieczysław Najdorf (pol.)