Mikrokator
Mikrokator – czujnik sprężynowy, czujnik pomiarowy długości z przetwornikiem sprężynowym[1][2]. Wynaleziony przez H. Abramsona[3] w firmie CE Johansson, opatentowany w Szwecji – nr patentu 82522, 1931.
Opis techniczny[edytuj | edytuj kod]
Czujniki sprężynowe są najdokładniejszymi czujnikami mechanicznymi[4] o przełożeniu osiągającym nawet 50 000. W zależności od konstrukcji czujnika, kąt obrotu wskazówki zawiera się od 90° do 300°. Podzielnia może mieć od 60 do 200 działek elementarnych o wartościach z przedziału od 0,02 μm do 10 μm. Niekiedy w celu zwiększenia dokładności w miejsce wskazówki stosuje się projekcję plamki świetlnej na podzielnię. Mówimy wtedy o optikatorze.
Producenci[edytuj | edytuj kod]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Mikrokatory są produkowane od 1938 r. do dziś (r. 2011) w Firmie CE. Johansson (należącej od 2010 r. do Hexagon Metrology Nordic AB).
Polska[edytuj | edytuj kod]
W Polsce produkowane były seryjnie czujniki o działce elementarnej 1 μm i zakresie pomiarowym ±50 μm w Fabryce Wyrobów Precyzyjnych w Warszawie w latach 60 i 70. XX. Wdrożenie to uzyskało nagrodę Mistrza Techniki III stopnia[5]. W latach 80. w Kombinacie Przemysłu Narzędziowego VIS produkowano inne modele czujników pod nazwą Metrotest (1 μm, ±70 μm oraz 0,5 μm, ±35 μm).
Na świecie[edytuj | edytuj kod]
Mikrokatory wytwarzano również w NRD w firmie Keilpart (Mykator), w Czechosłowacji w firmie Somet (Somkator) oraz w ZSRR przez Ленинградский Инструменталный Завод. W Rosji są nadal (2011) produkowane (Инструментальная компания НПО Факел). Mikrokatory są także wytwarzane przez różne firmy zachodnioeuropejskie pod nazwami takimi jak, Microtast lub Microtest.
-
C.E. Johansson
zakres ±10 μm, działka 0,2 μm -
OBR Kombinatu Przemysłu Narzędziowego VIS (ok. r. 1975)
zakres ±60 μm, działka 1 μm -
Keilpart Suhl NRD (przed r. 1960)
zakres ±30 μm, działka 1 μm
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Praca zbiorowa: Poradnik metrologa warsztatowego. WNT, 1973. str. 182-185
- ↑ Praca zbiorowa: Mała encyklopedia metrologii. WNT, 1989. str. 68
- ↑ Tseytlin: Structural Synthesis in Precision Elasticity. Spinger, 2006. str. 329 i dalsze
- ↑ Цейтин: Упругие кинематические устройства. Машиностроение, 1972. str. 243-270
- ↑ Zieleński J. , Mistrz Techniki-III nagroda. Mikron dla wszystkich, Życie Warszawy. nr 120, 27 maja 1970 .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- http://www.cejohansson.com/CE Johansson AB
- CE Johansson AB. [dostęp 2011-03-05].
- Somet