Mirachowo (wieś)

Mirachowo
	wieś
	; Dwór
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
Gmina	Kartuzy
Liczba ludności (2005)	913
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-329
Tablice rejestracyjne	GKA
SIMC	0163417
	Położenie na mapie gminy Kartuzy Mirachowo
	Położenie na mapie Polski Mirachowo
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Mirachowo
	Położenie na mapie powiatu kartuskiego Mirachowo
	54°23′42″N 18°01′40″E/54,395000 18,027778
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mirachowo (kaszub. Mirochòwò, niem. Mirchau)^[3]^[4] – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Kartuzy.

Wieś kaszubska, Pojezierza Kaszubskiego, granicząca z kompleksem Lasów Mirachowskich, położona na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego.
Mirachowo stanowi sołectwo, w którego skład wchodzi także miejscowość Strysza Buda (88 mieszkańców). W okolicach Mirachowa znajdują się rezerwaty przyrody Staniszewskie Zdroje, Kurze Grzędy, Jezioro Lubogoszcz, Leśne Oczko i Staniszewskie Błoto. Przebiega tędy również turystyczny Szlak Kaszubski.

W obszar wsi wchodzą także:

Integralne części wsi Mirachowo^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0163423	Ameryka	część wsi
0163430	Cegielnia	część wsi
0163452	Mirachowo-Wybudowanie	część wsi
0163469	Palestyna	część wsi

Historia

Pierwsze wzmianki o Mirachowie pochodzą z roku 1348^[7]. W roku 1455 Król Polski Kazimierz Jagiellończyk oddał przejściowo zwierzchnictwo nad Mirachowem gdańszczanom prawem zastawu za wkład wojenny miasta w wojnie z Zakonem^{[potrzebny przypis]}. W roku 1466 Mirachowo powróciło pod zwierzchnictwo królewskie^{[potrzebny przypis]}.

W latach 1473–1772 Mirachowo było siedzibą polskiego starosty, sędziego królewskiego oraz miejscem lokalnych sejmików^[7]. Powstał rynek z licznymi kamieniczkami^[7]. Mirachowo zostaje spalone i doszczętnie zniszczone podczas potopu szwedzkiego w latach 1655–1660.^{[potrzebny przypis]} Na pobliskim wzgórzu ("Wzgórze Świętopełka") znajdowało się miejsce straceń.^{[potrzebny przypis]} Od 1818 r., po przeniesieniu władz powiatowych do Kartuz, wieś straciła swoje znaczenie, jednak wbrew spotykanej w niektórych opracowaniach informacji o utracie statusu miasta^[7] nie nastąpiło to, gdyż Mirachowo nigdy nie miało praw miejskich^[8].

Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku^[9].

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mirachowo, po jej zniesieniu w gromadzie Sianowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego^[10].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są^[11]:

kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. św. Jana Chrzciciela z 1862^[12], posiada niewielką wieżę i neogotyckie elewacje^[13].
barokowa kaplica pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1740 z kryptą^[14],
dwór murowano-drewniany z końca XVIII w., stanowiący siedzibę byłego powiatu mirachowskiego^[15].

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80957
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 786 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ "Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych" pod. redakcją Andrzeja Chludzińskiego, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk 2006 ISBN 978-83-87258-86-3
↑ wg dr F. Lorentza "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ ^a ^b ^c ^d CzesławC. Skonka CzesławC., Śladami Józefa Wybickiego na Pomorzu, Gdańsk: Wydawn. Pomorskie, 1990, ISBN 83-85035-07-9, OCLC 255561552 [dostęp 2019-10-20] .
↑ TomaszT. Larczyński TomaszT., Błota strzegły Pomorzan, IzabelaI. Dachtera-Walędziak (red.), „Rowertour” (4), 2016, s. 25 .
↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.
↑ PPWK, Polska Rzeczpospolita Ludowa – mapa administracyjna .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 43 [dostęp 2017-02-04] .
↑ nr rej.: A-1882 z 12.01.2012
↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 317, ISBN 978-83-7495-133-3 .
↑ nr rej.: 357 z 20.02.1971
↑ nr rej.: 359 z 20.02.1971

Linki zewnętrzne

Groty Mirachowskie. murki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-09)].
Mirachowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 488 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80957

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 786 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] "Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych" pod. redakcją Andrzeja Chludzińskiego, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk 2006 ISBN 978-83-87258-86-3

[4] wg dr F. Lorentza "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)

[Dz.U._29/2013-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-6] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[:0-7] CzesławC. Skonka CzesławC., Śladami Józefa Wybickiego na Pomorzu, Gdańsk: Wydawn. Pomorskie, 1990, ISBN 83-85035-07-9, OCLC 255561552 [dostęp 2019-10-20] .

[8] TomaszT. Larczyński TomaszT., Błota strzegły Pomorzan, IzabelaI. Dachtera-Walędziak (red.), „Rowertour” (4), 2016, s. 25 .

[9] Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.

[10] PPWK, Polska Rzeczpospolita Ludowa – mapa administracyjna .

[11] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 43 [dostęp 2017-02-04] .

[12] r rej.: A-1882 z 12.01.2012

[pomorze2-13] PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 317, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[14] r rej.: 357 z 20.02.1971

[15] r rej.: 359 z 20.02.1971

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Miasto	Kartuzy
Wsie	Bącz Borowo Brodnica Dolna Brodnica Górna Dzierżążno Głusino Grzybno Kiełpino Kolonia Kosy Łapalice Mezowo Mirachowo Nowa Huta Pomieczyńska Huta Prokowo Ręboszewo Sianowo Sianowska Huta Sitno Smętowo Chmieleńskie Staniszewo Stara Huta Strysza Buda
Kolonia	Sitna Góra
Osady	Bylowo-Leśnictwo Kaliska Sianowo Leśne
Osady leśne	Dzierżążno-Leśnictwo Mirachowo
Część miasta	Burchardztwo
Części wsi	Ameryka Ameryka Dzierżąska Bernardówka Borowiec Bory Bór Bukowa Góra Cegielnia Chojna Cieszonko Dejk Diable Kopyto Grzebieniec Grzybno Dolne Grzybno Górne Kalka Kamienna Góra Kamionka (Brodnica Górna) Kamionka (Staniszewo) Kępa Kozłowy Staw Krzewino Legard Lesińce Melgrowa Góra Mirachowo-Wybudowanie Młyńsko Mokre Łąki Mostki Na Łąkach Nowinki Nowiny Olszowe Błoto Ostowo Palestyna Pieciska Pikarnia Prokowskie Chrósty Przybród Przytoki Raj Sarnowo Sarnówko Smolarnia Smolne Błoto Stążki Szade Góry Szklana Huta Szrotowo Trątkowice Welk Złota Góra
Kolonia wsi	Leszno
Osada leśna wsi	Smętowo Leśne
Część kolonii	Ucisk