Mleczaj niebieszczejący
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj niebieszczejący |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius quieticolor Romagn. Revue Mycol., Paris 23(3): 280 (1958) | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Mleczaj niebieszczejący (Lactarius quieticolor Romagn.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1958 r. Henri Charles Louis Romagnesi pod sosnami we Francji i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Ma 6 synonimów. Są nimi wszystkie formy i odmiany oraz Lactarius hemicyaneus Romagn[2].
Polską nazwę zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla synonimu Lactarius hemicyaneus)[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 5–6 cm, początkowo płaski z wklęsłością i podwiniętym brzegiem, później płaski ze stopniowo rozprostowującym się brzegiem. Powierzchnia początkowo pomarszczona, pomarańczowa, ale szybko staje się czerwonobrązowy, podobny do mleczaja dębowego (Lactarius quietus). W stanie wilgotnym ciemniejszy, z niewyraźnymi pręgami, matowy, oszroniony[4].
Gęste, wąskie, nieco zbiegające, z międzyblaszkami, początkowo pomarańczowe, potem szarobrązowopomarańczowe[4].
O wysokości 2,5–4,5 cm i grubości 0,8–1,7 cm, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia oszroniona z drobnymi, brązowopomarańczowymi jamkami, ciemnobrązowopomarańczowa, przechodzącą w zielonkawą z szarym odcieniem[4].
Gruby i jędrny, pomarańczowy, bez śladu winnej barwy, przy blaszkach i w korze trzonu ciemno-czerwono-pomarańczowo-marmurkowy i powoli zieleniejący. Mleczko o barwie od pomarańczowej do czerwonej, w smaku początkowo łagodne, po chwili nieco ostre i gorzkawe. Zapach owocowy[4].
Jasnoochrowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 48–52 × 8–10 µm. Cystydy wąskie, wrzecionowate o szerokości 6,5–7,5 µm. Zarodniki owalne lub kuliste, 8–9,2 × 6,5–7,5 µm, o powierzchni pokrytej brodawkami i łączącymi je listewkami różnej grubości, tworzącymi nieregularną siateczkę[4].
- Gatunki podobne
Jest w Polsce wiele gatunków mleczajów z pomarańczowym mleczkiem. Są trudne do odróżnienia[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane są jego stanowiska głównie w Europie, poza nią podano tylko pojedyncze w Ameryce Południowej i Japonii[6]. W Polsce do 2003 r. znane były tylko 2 stanowiska podane przez Stanisława Domańskiego w Roztoczańskim Parku Narodowym[3], w późniejszej literaturze mykologicznej podano kilka nowych[7]. Najnowsze stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[8].
Naziemny grzyb mykoryzowy występujący wśród traw na polanach i obrzeżach lasów i zarośli[3], głównie pod sosnami[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-04-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-04-18] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Występowanie Lactarius quieticolor na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-04-18] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-18].
- ↑ Aktualne stanowiska Lactarius quieticolor w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-04-18] (pol.).