Mniej niż zero (Lady Pank)
| Wykonawca singla z albumu Lady Pank | ||||
| Lady Pank | ||||
| Strona B |
Pokręciło mi się w głowie | |||
|---|---|---|---|---|
| Wydany | ||||
| Nagrywany | ||||
| Gatunek | ||||
| Długość |
3:56 | |||
| Wydawnictwo |
Tonpress (S-458) | |||
| Format |
7" | |||
| Kompozytor | ||||
| Twórca tekstu | ||||
| Singel po singlu | ||||
| ||||
Mniej niż zero – drugi singel zespołu Lady Pank, pierwszy pochodzący z debiutanckiego albumu Lady Pank. Kompozytorem utworu jest Jan Borysewicz, a autorem tekstu – Andrzej Mogielnicki.
Na singlu na stronie A znalazła się druga wersja tytułowego „Mniej niż zero”, a na stronie B – „Pokręciło mi się w głowie”[1], także napisany przez duet Borysewicz–Mogielnicki.
Historia utworu[edytuj | edytuj kod]
Utwór „Mniej niż zero” został nagrany po raz pierwszy jeszcze przed ukształtowaniem się składu zespołu. Pierwszą wersję piosenki zaśpiewał Jan Borysewicz. Pierwsza, hardrockowa wersja utworu[2] nie spodobała się ani Borysewiczowi, ani Mogielnickiemu. Nowa wersja powstała krótko po dołączeniu do zespołu Pawła Mścisławskiego i Jarosława Szlagowskiego, którzy dodali nowe elementy do melodii[3]. Kolejna nowa wersja „Mniej niż zero” powstała po dołączeniu do zespołu Janusza Panasewicza[4]. Zgodnie z obiegową opinią, w celu stłumienia silnego gitarowego brzmienia z intro Panasewicz miał zagrać na grzebieniu fragment melodii[3]. W rzeczywistości ten zabieg zaczął być wykorzystywany dopiero na koncertach, a w studiu nagraniowym fragment melodii zagrał na moogu asystent realizatora nagrań Mariusz Zabrodzki[2]. W studiu wprowadzono także okrzyki, których ton podał Mogielnicki[3]. Ostatnie okrzyki w piosence zostały chóralnie zaśpiewane a cappella[2].
Tekst do „Mniej niż zero” powstał na początku 1983. Opisuje on historie ambitnego, młodego człowieka, który po wkroczeniu w dorosłość orientuje się, że jest wyłącznie nic nie znaczącym elementem społeczeństwa[4]. Premiera piosenki miała odbyć się w kwietniu tego samego roku, lecz ze względu na fragment „zaliczona matura na pięć” zdecydowano się na przesunięcie premiery o miesiąc[5]. W 2012 utwór został wykorzystany w telewizyjnym spocie reklamującym Bank Millenium[6].
Utwór a śmiertelne pobicie Przemyka[edytuj | edytuj kod]
Utwór ten był analizowany przez Departament II MSW. W opracowaniu wskazywano, że piosenka zawiera treści, które mogą być interpretowane jako protest song przeciwko śmiertelnemu pobiciu w maju Grzegorza Przemyka (zwracano szczególnie uwagę na fragmenty „Twoje miejsce na Ziemi tłumaczy / Zaliczona matura na pięć” oraz „Są tacy – to nie żart, / dla których jesteś wart / Mniej niż zero”)[7]. Ustalono, że „Mniej niż zero” powstało miesiąc przed pobiciem Przemyka, przez co nie mógł stanowić reakcji muzyków na jego śmierć[7]. Mogielnicki przyznał, że był obserwowany przez SB[8].
Wokalista Lady Pank Janusz Panasewicz stwierdził, że „Mniej niż zero” jest komentarzem zespołu wobec pobicia Grzegorza Przemyka[9].
„Mniej niż zero” na LP Trójki[edytuj | edytuj kod]
Utwór „Mniej niż zero” zadebiutował na Liście przebojów Programu Trzeciego 21 maja 1983 roku i utrzymywał się w zestawieniu przez 13 tygodni[10]. Po tym, gdy na pogrzebie Przemyka młodzież zaczęła śpiewać tę piosenkę, SB zdecydowało się na zdjęcie utworu z listy radiowej Trójki[5]. Później utwór kilka razy znalazł się na liście[10].
Notowania[edytuj | edytuj kod]
| Notowanie | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65–66 | 67 | 68 | 69 | 151 | 200 | 250 | 302 | 666 | 1509s[a] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pozycja na liście | 24 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 4 | 4 | 7 | 16 | 15 | 20 | 27 | 37 | 40 | 20 |
| Trend | N | +22 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | −3 | 0 | −3 | −9 | N | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Źródło: Lista przebojów Programu Trzeciego[10].
„Mniej niż zero” na albumach Lady Pank[edytuj | edytuj kod]
- 1983: Lady Pank
- 1985: Drop Everything[b]
- 1990: The Best of Lady Pank
- 1992: Lady Pank ’81–’85
- 1994: Trójka Live!
- 1995: Mała wojna – akustycznie
- 1995: Gold
- 1997: W transie
- 1999: Koncertowa[c]
- 2000: Złote przeboje
- 2002: Besta besta
- 2004: The Best – Zamki na piasku
- 2012: Symfonicznie[d]
Twórcy[edytuj | edytuj kod]
- Jan Borysewicz – gitara solowa, chór
- Janusz Panasewicz – śpiew, chór
- Paweł Mścisławski – bas, chór
- Edmund Stasiak – gitara, chór
- Jarosław Szlagowski – perkusja, chór
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lady Pank – Mniej Niż Zero / Pokręciło Mi Się W Głowie w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ a b c Michał Grzesiek: Lady Pank. Biografia nieautoryzowana. Bukowy Las, 2013, s. 60–61.
- ↑ a b c Mniej niż zero. Biblioteka Piosenki. [dostęp 2016-05-23].
- ↑ a b Michał Grzesiek: Lady Pank. Biografia nieautoryzowana. Bukowy Las, 2013, s. 38–39.
- ↑ a b Interpretacje piosenek: Mniej niż zero. wiadomosci24.pl, 2014-11-23. [dostęp 2016-05-23].
- ↑ „Mniej niż zero” – kampania banku Millennium (wideo) - Marketing przy Kawie [online], marketingprzykawie.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
- ↑ a b Grzegorz Przemyk. „Jakby nam wszystkim naraz strzaskano wątroby”. W: Patryk Pleskot: Zabić Mordy polityczne w PRL. Kraków: Znak Horyzont, 2016, s. 101–102. ISBN 978-83-240-3436-9.
- ↑ Adam Halber. Mniej niż zero. „Angora”. 48, 2009. Łódź: Wydawnictwo Westa-Druk. ISSN 0867-8162., za: Adam Halber. Mniej niż zero. „Polonia Berlin”. 29, s. 14, 2013.
- ↑ Polska muzyka w walce z komunizmem. muzyka.onet.pl, 2008-12-09. [dostęp 2018-01-16].
- ↑ a b c MNIEJ NIŻ ZERO Lady Pank. LP3. [dostęp 2016-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-19)].