Mniejsze szkoły sokratyczne

Mniejsze szkoły sokratyczne – szkoły filozofii greckiej założone przez uczniów Sokratesa (tzw. sokratyków mniejszych). Nazwa ta ma je odróżnić platonizmu i jego kontynuacji w postaci arystotelizmu, również czerpiących z nauk Sokratesa, lecz którym przypisuje się większe znaczenie. Sokratycy mniejsi zajmowali się głównie zagadnieniami etycznymi i logicznymi.

Szkoła cyników

• Greccy cynicy

  Antystenes (założyciel szkoły cynickiej) (V-IV w p.n.e.)

  Diogenes z Synopy (412 r. p.n.e. – 323 r. p.n.e.) (radykalista)

  Onezikritos z Astypalai (IV w p.n.e.) (historyk, który podziwiał idee cynickie, bez praktyki)

  Filiskos z Eginy (IV w p.n.e.) (uchodzi za autora tragedii przypisywanych Diogenesowi)

  Menander Cynik (uczeń Diogenesa)

  Hegazjasz z Synopy (uczeń Diogenesa)

  Monimos z Syrakuz (IV/III w p.n.e.) (entuzjastyczny naśladowca Diogenesa i Kratesa)

  Krates z Teb – najwybitniejszy uczeń Diogenesa

  Hipparchia z Maronei – żona Kratesa

  Metrokles z Maronei (IV/III w p.n.e.) – brat Hipparchi, szwagier Kratesa

  Trazyllos Cynik (zostało po nim tylko imię)

  Menedemos Cynik (III w p.n.e.) (uczeń Kolotesa z Lampsakos, epikurejczyka)

  Menippos z Gadary (III w p.n.e.)

  Bion z Borystenes (IV/III w p.n.e.)

  Kerkidas z Megalopolis (III w p.n.e.)

  Teles z Megary (III w p.n.e.)

  Meleagros z Gadary (II/I w p.n.e.)

• Rzymscy cynicy (stoicyzujący i uduchowieni)

  Demetriusz Cynik (I w n.e.)

  Dion Chryzostom (I – II w n.e.) (autor 80 mów w formie diatryb)

• Cynizm inspirujący się dawnym radykalizmem kontestującym:

  Agatobulus (I poł. IV w p.n.e.) (nauczyciel Demonaksa i Peregrinosa)

  Demonaks (I – II w n.e.)

  Peregrinos Proteus (zm. 165 n.e. przez samospalenie)

  Sostratos z Boecji (być może współczesny Demonaksowi)

  Teagens Cynik (naśladowca Peregrinosa)

  Ojnomaos z Gadary (II w n.e.)

  Maksymos z Aleksandrii (IV w n.e.) (łączył cynizm z chrześcijaństwem)

  Sallustios z Syrii (być może 430 r. n.e.) (ostatni cynik znany z imienia)

Szkoła cyrenaików

• Wczesny cyrenaizm

  Arystyp (Starszy) z Cyreny (II poł. V – I poł. IV w p.n.e.) (prawdopodobnie założyciel szkoły)

  Arete z Cyreny (IV w p.n.e.) (córka Arystypa)

  Arystyp (Młodszy) Metrodydaktos (II poł. IV w p.n.e.) (syn Arete, wnuk założyciela szkoły)

  Antypater z Cyreny (IV w p.n.e.) (uczeń Arystypa Starszego z Cyreny)

  Epitimides (IV w p.n.e.) (uczeń Antypatera z Cyreny)

  Paraibates z Cyreny (IV/III w p.n.e.) (uczeń Epitimidesa z Cyreny)

  Arystoteles Cyrenaik (IV/III w p.n.e.) Późny cyranaicyzm

• Późny cyrenaizm

  Hegezjasz z Cyreny (IV/III w p.n.e.) i jego zwolennicy

  Annikeris z Cyreny (prawd. współczesny Hegezjaszowi) i jego zwolennicy

  Teodor z Cyreny (zwany Ateistą) (IV/III w p.n.e.) (uczeń Annikerisa) i jego zwolennicy

Szkoła megarejska

• Euklides z Megary i jego uczniowie

  Euklides z Megary (V-IV w p.n.e.) – założyciel szkoły

  Dioklides z Megary (uczeń Euklidesa, znany z imienia)

  Dionizjos z Chalcedonu (jeden z nauczycieli Teodora Ateisty)

  Ichtyas (znany z imienia)

  Kleinomachos z Turioj (znany z imienia)

• Eubulides z Miletu i jego uczniowie

  Eubulides z Miletu (IV w p.n.e.) – jeden z głównych przedstawicieli szkoły

  Eufantos z Olintu (historyk, autor tragedii, nauczyciel Antigonosa Gonatasa)

  Mamnon (?)

  Aleksinos z Elidy (IV/III w p.n.e.) (polemizował z Zenonem z Kition)

• Diodor Kronos i jego uczniowie

  Apollonios Kronos (nauczyciel Diodora Kronosa, znany z imienia)

  Diodor Kronos (IV w p.n.e.) – jeden z głównych przedstawicieli szkoły

  Filon Dialektyk (prawdopodobnie bezpośredni uczeń Diodora)

  Pantoides Dialektyk (napisał dzieło O amfibologiach, z którym polemizował Chryzyp)

  Córki Diodora: Argeia, Teognis, Artemizja, Pantakleia

• Stilpon i jego uczniowie

  Pazikles z Teb (nauczyciel Stilpona, dla nas nieznany)

  Trazymach z Koryntu (nauczający Stilpona)

  Stilpon (IV-III w p.n.e.) – jeden z głównych przedstawicieli szkoły

  Filip Megarejczyk (uczeń Stilpona, dla nas nieznany)

  Simmias z Syrakuz (uczeń Stilpona, poślubił jego córkę)

  Alkimos Retor (uczeń Stilpona)

  Arystydes (dla nas nieznany)

  Difilos z Bosforu (dawny naśladowca Teofrasta uczeń Stilpona)

  Kleitarchos z Aleksandrii (pozyskany od cyrenaików uczeń Stilpona)

  Metrodor Teoretyk (pozyskany od Teofrasta uczeń Stilpona)

  Myrmeks (uczeń Stilpona, wcześniej mający zamiar go zabić)

  Pajonejos Dialektyk (dla nas nieznany)

  Frazidemos (dawny parypatetyk)

  Timogoras z Geli (dawny naśladowca Teofrasta uczeń Stilpona)

• Brizon i jego uczniowie

  Brizon (V/IV w p.n.e.)

  Poliksenos (sofista, uczeń Brizona)

Szkoła elidzko-eretrejska

• Szkoła elidzka

  Fedon z Elidy – założyciel szkoły w Elidze

  Pleistanos z Elidy (następca Fedona)

  Pazifon z Eretrii (o którym mało wiemy)

  Anchipylos z Elidy (uczeń Fedona)

  Moschos z Elidy (uczeń Fedona)

• Szkoła eretrejska

  Menedemos z Eretrii – przeniósł szkołę do Eretrei i nią kierował

  Asklepiades z Fliuntu – przeniósł szkołę do Eretrei i nią kierował wraz z Menedemosem

Bibliografia

• : Wortal http://www.religieifilozofie.prv.pl

Władysław Tatarkiewicz „HISTORIA FILOZOFII”, tom I – III, Warszawa, PWN, 1999.

Giovanni Reale „HISTORIA FILOZOFII STAROŻYTNEJ”, tom V, Lublin, RW KUL, 2012.