Modelarstwo redukcyjne

Model redukcyjny sowieckiego pojazdu z działem przeciwlotniczym, skala 1/35

Fragment makiety kolejowej w skali H0

Modelarstwo redukcyjne – sposób spędzania wolnego czasu, polegający na wiernym odtwarzaniu rzeczywistości na podstawie obserwacji otoczenia, obiektów i sytuacji, ale także wewnętrznych emocji autora dzieła modelarskiego. To budowa możliwie wiernych kopii obiektów, które istniały, lub istnieją w rzeczywistości – wykonanych w określonej skali pomniejszenia. I tak np. modele redukcyjne są wykonane najczęściej z plastiku (najbardziej popularne są zestawy fabryczne w skalach 1:72, 1:48 i 1:35 w częściach do samodzielnego sklejania i malowania). Bardziej doświadczeni modelarze niejednokrotnie budują modele od podstaw, bez użycia gotowych zestawów, na podstawie planów i zdjęć obiektów rzeczywistych.

Nie mniej popularnym materiałem w modelarstwie redukcyjnym jest karton. Modele kartonowe wydawane są w formie broszur lub większych zeszytów z elementami do wycinania i samodzielnego kształtowania (np. wydawnictwo "Mały Modelarz").

Istotną cechą różniącą modelarstwo redukcyjne od innych form modelarstwa jest jego zazwyczaj stacjonarny charakter – modele redukcyjne zwykle nie latają, nie pływają, nie jeżdżą. Innymi słowy są statyczne, ale dzięki temu można w nich pokazać wszystko, co jest w prawdziwym obiekcie, niejednokrotnie z ogromną dokładnością. Istnieje również podgrupa modeli redukcyjnych wyposażonych w napęd. Są to modele redukcyjno-latające, redukcyjno-pływające, redukcyjno-jeżdżące. Niektóre modele redukcyjne są budowane tylko z niewielkim użyciem elementów fabrycznych. Do ich tworzenia wykorzystuje się różne materiały – polistyren, metale kolorowe, żywicę, drewno i wiele innych. Prace nad takim modelem mogą zająć nawet kilka lat.

W modelarstwie redukcyjnym często wykorzystywane są materiały, techniki i narzędzia charakterystyczne dla dziedzin z pozoru zupełnie z nim niezwiązanych, takich jak jubilerstwo, elektronika, malarstwo, rzeźbiarstwo.

Dziedziny modelarstwa redukcyjnego

Fragment dioramy dla potrzeb wargamingu, okres wojny secesyjnej

W modelarstwie redukcyjnym wyróżnić można kilka dziedzin, w zależności od tematyki budowanych miniatur. Najbardziej popularne są:

• samoloty
• pojazdy wojskowe
• pojazdy cywilne
• statki i okręty
• figurki
• kolej
• dioramy i winiety

Techniki, narzędzia, materiały

Porównanie modeli kolejowych w najpopularniejszych skalach

Samochód pancerny wz. 29, model Henryka Smacznego, Muzeum Techniki

Model Subaru Impreza WRC 2001 w skali 1:24

• materiały do budowy modelu
  • plastik/polistyren
  • żywica poliuretanowa
  • elementy fototrawione
  • Papier i karton
  • Drewno
• narzędzia niezbędne lub pomocne w budowie modeli
  • klej
  • szpachlówka
  • skalpel
  • papier ścierny
  • pilnik
  • piła włosowa
  • wiertarka
  • multiszlifierka
• malowanie
  • farby i inne materiały
    • emalie
    • akryle
    • kalkomanie
    • płyny do układania kalkomanii
    • substancje do usuwania farby
    • taśmy i płyny maskujące
  • narzędzia
    • pędzle
    • aerograf
• efekty specjalne
  • materiały i narzędzia
    • pigmenty
    • filtry
    • farby olejne
  • techniki
    • wash
    • rain marks
    • drybrushing
    • flokowanie
  • zestawy waloryzujące i konwersje do modeli

Społeczność

Model DC-3 w barwach Finnair.

Aktywność modelarzy nie sprowadza się jedynie do samej budowy modeli. Działają oni w klubach, modelarniach, stowarzyszeniach, wymieniają się swoimi doświadczeniami na internetowych forach dyskusyjnych, publikują swoje prace w książkach i prasie branżowej. Niemałą rolę w życiu świata modelarskiego odgrywają konkursy, wystawy i inne spotkania

Największa międzynarodową organizacją modelarską jest IPMS (International Plastic Modeler's Society). Oparta jest ona na sieci krajowych i regionalnych struktur/klubów.

Wielu modelarzy swoją pasję łączy z rywalizacją podobną sportowej. Rywalizują oni w licznych konkursach, w których przyznawane są nagrody w różnych klasach i kategoriach.

Modelarstwo redukcyjne to nie tylko hobby, sposób spędzania wolnego czasu. Z uwagi na liczne walory edukacyjne, rozwijanie umiejętności manualnych, technicznych, plastycznych, bezapelacyjnie przypisać mu można funkcję kulturalno-oświatową.

W Polsce jednym z najbardziej utytułowanych modelarzy redukcyjnych jest Andrzej Ziober, dziennikarz czasopisma Skrzydlata Polska. Od wielu lat uczestniczy w konkursach i wystawach modeli redukcyjnych za granicą, gdzie jego modele nagradzane są najbardziej prestiżowymi tytułami i nagrodami. W Polsce, jako jedyny modelarz redukcyjny nagrodzony w 2004 r. Dyplomem Błękitnych Skrzydeł – najbardziej prestiżowym honorowym wyróżnieniem lotniczym w Polsce ustanowionym przez redakcję Skrzydlatej Polski.