Mokrzyca szczeciolistna
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mokrzyca szczeciolistna |
| Nazwa systematyczna | |
| Minuartia setacea (Thuill.) Hayek Fl. Steiermark, i. 271 (1908)[3] | |
Mokrzyca szczeciolistna (Minuartia setacea (Thuill.) Hayek)[4] – gatunek roślin z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae Juss.). Występuje tylko w południowej, środkowej i wschodniej Europie. W Polsce w 1981 r. potwierdzono jej występowanie tylko na jednym stanowisku w Pieninach Środkowych – w podszczytowych partiach Trzech Koron. Na dwóch dawniej podawanych z Pienin stanowiskach wyginęła[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drobna roślina kępkowa do 20 cm wysokości.
- Liście
- Sztywne, szczecinkowate, o szerokości ok. 0,2 mm[5].
- Kwiaty
- Zebrane w wierzchotki. Płatki białe, dłuższe od działek[5].
- Owoc
- Torebka z licznymi, ciemnymi nasionami[5].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
- Bylina, chamefit. Roślina owadopylna, rozmnażająca się tylko generatywnie. Rośnie na płytkich glebach na półkach skalnych, w murawach na podłożu wapiennym. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Liczba chromosomów 2n=30[5].
- Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki:
- Minuartia setacea subsp. setacea – rośnie w całym zasięgu gatunku
- Minuartia setacea subsp. bannatica (Rchb.) Nyár. o zasięgu karpackim[5]
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[6]: R (rzadki); 2016: CR (krytycznie zagrożony)[7].
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin[8]: CR (critical, krytycznie zagrożony).
Cała populacja mokrzycy szczeciolistnej w Pieninach liczy około tysiąca osobników i zajmuje powierzchnię kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Powierzchnia ta ciągle zmniejsza się. Stanowisko jest zagrożone z powodu ruchu turystycznego – znajduje się bowiem tuż przy ścieżce. Wskazane jest objęcie tego jedynego w Polsce stanowiska ochroną czynną[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-12] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-02-26].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e f g Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.