Mona Baker

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mona Baker

Mona Baker (ur. 1953) – profesor przekładoznawstwa, dyrektorka Centre for Translation and Intercultural Studies na University of Manchester[1].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Baker uzyskała licencjat w dziedzinie języka angielskiego i komparatystyki na kairskiej uczelni American University in Cairo. Następnie zdobyła stopień magistra w dziedzinie językoznawstwa stosowanego na University of Birmingham. W 1995 roku podjęła studia w University of Manchester Institute of Science and Technology (UMIST), gdzie została profesorem w 1997 roku. Obecnie kierowniczka katedry przekładoznawstwa[2].

Jest założycielką wydawnictwa St. Jerome Publishing, gdzie do wykupienia katalogu firmy przez Routledge w 2014 roku piastowała stanowisko dyrektorki redakcji, a także międzynarodowego czasopisma naukowego The Translator[3].

Od 2009 roku jest honorowym członkiem IAPTI (Międzynarodowe Stowarzyszenie Tłumaczy Zawodowych)[4]. Działając w ramach stowarzyszenia, wygłosiła przemówienie na temat etyki w pracy tłumacza pt. „Ethics in the Translation/Interpreting Curriculum”[5]. Zasiada w zarządzie International Association of Translation and Intercultural Studies (Międzynarodowe Stowarzyszenie na Rzecz Przekładoznawstwa i Studiów Międzykulturowych)[6].

W pracy badawczej zajmuje się konfliktem w tłumaczeniu, rolą etyki w prowadzeniu badań naukowych i nauczaniu w przekładoznawstwie, wykorzystaniem narratologii w przekładzie pisemnym i ustnym, społecznościami aktywistów w branży tłumaczeniowej oraz przekładem opartym na korpusach językowych. Ma na koncie wiele publikacji w ww. dziedzinach jako autorka i redaktorka.

Konflikt na Bliskim Wschodzie[edytuj | edytuj kod]

Mona Baker jest zaangażowana w komentowanie konfliktu na Bliskim Wschodzie, a także badań w przekładoznawstwie i studiach międzykulturowych. Na jej stronie internetowej znajdują się informacje o bojkocie izraelskich instytucji akademickich, izraelskich i palestyńskich uniwersytetów, opinie o sytuacji na Bliskim Wschodzie oraz wezwania do bojkotu izraelskich produktów i usług.

Baker jest sygnatariuszką listu bojkotującego izraelskie instytucje z 2002 roku.

Jej decyzja o usunięciu dr Miriam Shlesinger (Uniwersytet Bar-Ilana) i profesora Gideona Touryego (Uniwersytet w Tel Awiwie) z komitetów redakcyjnych czasopism Translation i Translation Studies Abstracts, podyktowana wyłącznie ich afiliacją z izraelskimi instytucjami naukowymi, spotkała się z falą krytyki i wzbudziła wiele kontrowersji[7][8].

Baker oświadczyła, że działała w zgodzie z własną interpretacją bojkotu i nie oczekiwała, że inni sygnatariusze podejmą podobne kroki. Powiedziała, że była zdezorientowana zamieszaniem, jakie wywołały dwa „niewielkie” czasopisma. Władze UMIST celem uniknięcia zamieszania w sprawę oświadczyły, że Mona Baker podpisała bojkot jako osoba prywatna, a nie pracownik uniwersytecki[7].

W myśl poprzednich działań, Baker zadecydowała, że na łamach Translator nie będą publikowane badania izraelskich naukowców, wydawnictwo zaprzestanie także sprzedaży książek i czasopism do izraelskich bibliotek[9].

Reakcja obojga profesorów[edytuj | edytuj kod]

W mailu do profesora Touryego z 8 czerwca 2002 roku Baker zasugerowała podanie się do dymisji i zagroziła odwołaniem ze stanowiska w przypadku odmowy. Za usprawiedliwienie swojego stanowiska Baker podała niechęć do utrzymywania oficjalnych więzi z Izraelczykami w obecnych okolicznościach. Zaznaczyła jednak, że jej decyzja ma podłoże czysto polityczne i wciąż uważa profesora Touryego i profesor Shlesinger za przyjaciół[7].

W odpowiedzi profesor Toury napisał: „Życzyłbym sobie, aby oświadczenie określało jasno, że przyjęty zostałem uczonym, a zwolniony Izraelczykiem”. Profesor Toury wyraził także zaniepokojenie wizją rozszerzającego się bojkotu, którego konsekwencją mógłby być ostracyzm izraelskich naukowców w środowisku akademickim: brak zaproszeń na konferencje i wykłady, ocena publikacji nie pod względem merytorycznym, a z uwagi na pochodzenia autora[7].

Dr Shlesinger odpowiedziała: „Nie wierzę, że Ariel Szaron [premier Izraela] wycofa siły z Zachodniego Brzegu Jordanu z powodu bojkotu Izraelskich naukowców. Bojkot wymierzony jest we mnie jako Izraelkę i moim zdaniem niczego nie osiągnie”[7].

Krytyka[edytuj | edytuj kod]

Działania Baker spotkały się z ostrą krytyką profesora Stephena Greenblatta z Uniwersytetu Harvarda oraz prezesa Modern Language Association, który określił zwolnienia jako „odrażające”, „niebezpieczne” i „moralnie upadłe”. Greenblatt opisał działania Baker jako „atak na współpracę międzykulturową”, który jest „niezgodny z duchem wolności akademickiej i dążeniem do prawdy”[7][10]. Premier Wielkiej Brytanii Tony Blair oświadczył, że dołoży wszelkich starań by położyć kres bojkotowi izraelskich naukowców[11].

W Brytyjskiej Izbie Gmin przegłosowano akt potępiający działania Baker (EDM 1590) ogłaszający, że Parlament „potępia dyskryminację pracowników naukowych jakiejkolwiek narodowości jako niezgodną z zasadą wolności akademickiej, traktuje taką dyskryminację jako jasny przejaw antysemityzmu pod pretekstem sprzeciwu wobec polityki rządu Izraela oraz nawołuje UMIST do złożenia przeprosin za ten niesmaczny incydent i odwołania profesor Baker”[12].

Judith Butler zarzuca Baker propagowanie antysemickich stereotypów, co ma wyrażać się w opinii, że wszyscy Żydzi mają jednakowe poglądy na temat Izraela i są adekwatnie reprezentowani przez państwo[13]. Według Butler jest to równoznaczne z równaniem Żydów z Izraelem, a tym samym napiętnowaniem całej społeczności żydowskiej[14]. Profesor Jon Pike podobnie zwraca uwagę na oczywistą i zdecydowaną nadreprezentację Żydów wśród osób związanych z izraelskimi instytucjami, co pozwala stwierdzić antysemickie pobudki Baker w decyzji o zerwaniu z nimi kontaktu i systematycznych dążeniach do wykluczenia ich z dyskursu akademickiego[15].

Wsparcie[edytuj | edytuj kod]

Baker otrzymała wsparcie z wielu źródeł m.in. Muslim Association of Britain (Stowarzyszenie Muzułmanów w Wielkiej Brytanii) oraz Manchester Palestine Solidarity Campaign (Manchesterska Kampania Solidarności z Palestyną)[16].

Odpowiedź Baker[edytuj | edytuj kod]

Baker wystosowała szczegółową odpowiedź na krytykę i zarzuty pod swoim adresem, której streszczenie opublikował London Review of Books. W liście Baker nazywa brytyjską żydowską prasę „bezwstydnie i jednorodnie proizraelską” oraz powołuje się na wsparcie swoich poglądów przez izraelskiego profesora Ilana Pappe’a i innych osób pochodzenia żydowskiego. Krytykuje nagonkę, jaką miała prowadzić przeciw niej żydowska prasa w Wielkiej Brytanii i podkreśla symboliczny wymiar protestu wymierzonego nie w jednostkę, a w izraelskie instytucje i politykę rządu[7][17].

Prace[edytuj | edytuj kod]

  • Redaktorka Critical Concepts: Translation Studies (Londyn–Nowy Jork: Routledge, 2009).
  • Redaktorka Critical Readings in Translation Studies (Londyn–Nowy Jork: Routledge, 2010).
  • Redaktorka (razem z Gabrielą Saldanhą) Routledge Encyclopedia of Translation Studies (II wydanie) (Londyn–Nowy Jork: Routledge, 2008).
  • Translation and Conflict: A Narrative Account (Londyn–Nowy Jork: Routledge, 2006).
  • In Other Words: A Coursebook on Translation (I wydanie 1992, Routledge; wydanie rozszerzone i poprawione, 2011).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Prof Mona Baker | The University of Manchester [online], research.manchester.ac.uk [dostęp 2019-02-11] (ang.).
  2. ↑ School of Arts, Languages and Cultures - The University of Manchester [online], alc.manchester.ac.uk [dostęp 2019-02-11].
  3. ↑ CV Mony Baker. iapti.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-12)].
  4. ↑ IAPTI - International Association of Professional Translators and Interpreters [online], iapti.org [dostęp 2019-02-11].
  5. ↑ Spotkanie z Moną Baker (hiszpański). aipti.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-24)].
  6. ↑ Mona Baker na IATIS [online], web.archive.org, 6 marca 2010 [dostęp 2019-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2010-03-06].
  7. ↑ a b c d e f g Suzanne Goldenberg Will Woodward, Israeli boycott divides academics, „The Guardian”, 8 lipca 2002, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-02-11] (ang.).
  8. ↑ Baker London Conference [online], web.archive.org, 15 stycznia 2005 [dostęp 2019-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2005-01-15].
  9. ↑ Mona Baker’s double standard [online], Times Higher Education (THE), 7 lutego 2003 [dostęp 2019-02-11] (ang.).
  10. ↑ David Harrison, Professor's anti-Israeli tirade revives sacked academics row, 28 września 2002, ISSN 0307-1235 [dostęp 2019-02-11] (ang.).
  11. ↑ Francis Elliott and Catherine Milner, Blair vows to end dons' boycott of Israeli scholars, 17 listopada 2002, ISSN 0307-1235 [dostęp 2019-02-11] (ang.).
  12. ↑ Al-Ahram Weekly | Culture | Descending the ivory tower [online], web.archive.org, 11 września 2013 [dostęp 2019-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-11].
  13. ↑ Judith Butler, Precarious Life, pp. 124–125.
  14. ↑ Judith Butler, No, it’s not anti-semitic, „London Review of Books”, 21 sierpnia 2003, s. 19–21, ISSN 0260-9592 [dostęp 2019-02-11].
  15. ↑ Jon Pike, Wrong in principle, wrong in practice, „The Guardian”, 9 maja 2006, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-02-11] (ang.).
  16. ↑ UMIST: Solidarity with Mona Baker [online], labournet.net [dostęp 2019-02-11].
  17. ↑ Crying Wolf: Anti-semitism, the Jewish Press in Britain, and Academic Boycotts [online], web.archive.org, 19 lipca 2011 [dostęp 2019-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-19].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mona_Baker&oldid=69185280”