Monika Milewska
![]() Monika Milewska, listopad 2024 | |
Data i miejsce urodzenia |
9 marca 1972 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
antropolog historii, poetka, eseistka, dramatopisarka |

Monika Elżbieta Milewska (ur. 9 marca 1972 w Gdańsku[1]) – polska eseistka, dramatopisarka, poetka, tłumaczka, historyk i antropolog kultury.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Córka Wojciecha Milewskiego, artysty fotografika i edukatora fotograficznego[2]. Ukończyła V Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Gdańsku. Jest absolwentką historii Uniwersytetu Warszawskiego (magisterium 1995[1], doktorat 2000), Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie oraz Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales w Paryżu. W latach 2002–2008 pracowała jako adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie. Od 2009 adiunkt w Zakładzie Etnologii Instytutu Archeologii (obecnie w Instytucie Antropologii) Uniwersytetu Gdańskiego. W 2024 roku uzyskała habilitację w dyscyplinie Nauki o kulturze i religii.
Stypendystka m.in. Ministra Kultury, Ministra Edukacji Narodowej, rządu Francji i rządu Włoch, miesięcznika „Polityka”, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, amerykańskiej Fundacji A. Mellona, International Writers and Translator's Center w Rodos oraz Baltic Centre for Writers and Translators w Visby. Nominowana do Nagrody Głównej VI Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina 2000. Za książkę Ocet i łzy. Terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne była nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” 2003[3]. Słuchowisko jej autorstwa Podróż na Księżyc otrzymało Grand Prix XV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji „Dwa Teatry” w Sopocie w 2015 r.[4] Autorka powieści o najdłuższym gdańskim falowcu pt. Latawiec z betonu[5], za którą otrzymała w 2019 roku Pomorską Nagrodę Literacką „Wiatr od Morza” za rok 2018[6][7]. Nagrodę tę otrzymała powtórnie w październiku 2022 roku za książkę „Ślepa kuchnia. Jedzenie i ideologia w PRL”[8].
W latach 2008-2011 sekretarz Gdańskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[9].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Eseje
[edytuj | edytuj kod]- Ocet i łzy. Terror Wielkiej Rewolucji Francuskiej jako doświadczenie traumatyczne (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002, drugie wydanie 2018)
- Bogowie u władzy. Od Aleksandra Wielkiego do Kim Dzong Ila. Antropologiczne studium mitów boskiego władcy (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012)
- Ślepa kuchnia: jedzenie i ideologia w PRL, PIW, Warszawa 2021[10]
- I rak ryba. Stworzenia polityczne PRL-u, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024 (ISBN 978-83-8191-989-0).
Poezja
[edytuj | edytuj kod]- Podróż na koniec świata (Żak, Gdańsk 2002)
- Papierowe okręty (Nowy Świat, Warszawa 2005)[11]
- Płacz komety (Nowy Świat, Warszawa 2012)[12]
- Królowa karnawału (Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Warszawa 2020)[13]
Dramat
[edytuj | edytuj kod]- Podróż na księżyc i w kilka innych miejsc, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2022[14]
Wybrane sztuki teatralne
[edytuj | edytuj kod]- Savonarola, słuchowisko w Teatrze Polskiego Radia w reż. Janusza Kukuły, 1995
- Dzieje sławnego Rodryga – premiera w 2008 w Opolskim Teatrze Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki w Opolu w reż. Mariana Pecko
- Wiewiórka – premiera w 2006 w Teatrze Animacji w Poznaniu w reż. Marcina Jarnuszkiewicza; słuchowisko w Teatrze Polskiego Radia w reż. Anny Wieczur-Bluszcz, 2017
- Podróż na księżyc – słuchowisko w Dwójce w reż. Anny Wieczur-Bluszcz, w rolach głównych Jan Englert i Jerzy Radziwiłowicz, 2014
- Dzień w którym umarł Prokofiew – słuchowisko w Dwójce w reż. Dariusza Błaszczyka z Mariuszem Bonaszewskim w roli Szostakowicza, 2017
- Dziś umarł Prokofiew, premiera w 2019 w Teatrze Mumerus w Krakowie w reż. Wiesława Hołdysa
- Falowiec, spektakl telewizyjny w reż. Jakuba Pączka, cykl „Teatroteka”, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, w roli głównej Janusz Chabior, 2018
- Latawiec z betonu, słuchowisko w Trójce w reż. Wawrzyńca Kostrzewskiego, w roli głównej Piotr Adamczyk, 2019
- Beton, adaptacja i reżyseria Michał Derlatka, Teatr Miniatura, monodram w wykonaniu Wojciecha Stachury, 2020
- Twarz Napoleona, Teatr Mumerus, Kraków, reż. Wiesław Hołdys, premiera 2024
- Twarz Napoleona - słuchowisko w Dwójce, reż. Dariusz Błaszczyk, w roli Napoleona Krzysztof Gosztyła, 2024
Proza
[edytuj | edytuj kod]- Latawiec z betonu , Wydawnictwo WAM Mando, Kraków 2018 (ISBN 978-83-27-71567-8)
Książki dla dzieci
[edytuj | edytuj kod]- Skok przez Bałtyk, Wydawnictwo Widnokrąg, Piaseczno 2021
- Dziewiąta planeta, Wydawnictwo Widnokrąg, Piaseczno 2023 (wraz z Agnieszką Pollo)
- Cisza ma głos, Wydawnictwo Widnokrąg, Piaseczno 2024
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 2013 – II nagroda ex aequo w jubileuszowym konkursie zamkniętym na słuchowisko zorganizowanym przez Program II Polskiego Radia i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS za utwór Podróż na Księżyc[15]
- 2015 – Grand Prix XV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji „Dwa Teatry” w Sopocie za tekst słuchowiska Podróż na Księżyc
- 2016 – nominacja do nagrody Prix Italia za słuchowisko Podróż na Księżyc
- 2016 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 30-lecia ogólnopolskiego debiutu poetyckiego[16]
- 2016 – II nagroda w jubileuszowym konkursie zamkniętym na słuchowisko zorganizowanym przez Program II Polskiego Radia i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS za utwór Dzień w którym umarł Prokofiew[17]
- 2016 – wyróżnienie w konkursie zamkniętym na sztukę telewizyjną do projektu Teatroteka zorganizowanym przez ZAiKS i Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie za utwór Falowiec[18]
- 2017 – Honorowa Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w dziedzinie literatury za całokształt twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem teatru radiowego i lalkowego[19]
- 2017 – nominacja do nagrody Prix Italia za słuchowisko Dzień w którym umarł Prokofiew
- 2019 – Pomorska Nagroda Literacka „Wiatr od morza” za powieść Latawiec z betonu
- 2019 – nagroda za tekst dramatyczny oraz nagroda dziennikarzy i krytyków dla najlepszego spektaklu na festiwalu Teatroteka Fest 2019 za Falowiec[20]
- 2020 – nagroda Platinum Remi w kategorii Independent Shorts - Comedy - Black/Dark na międzynarodowym festiwalu World Fest Houston dla spektaklu Falowiec[21]
- 2022 – Pomorska Nagroda Literacka „Wiatr od morza” za książkę Ślepa kuchnia. Jedzenie i ideologia w PRL
- 2024 – nominacja do nagrody Prix Italia za słuchowisko "Twarz Napoleona"
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Tomasz Wituch, Bogdan Stolarczyk Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945-2000, wyd. Arkadiusz Wingert, Kraków 2010, s. 715
- ↑ MILEWSKI WOJCIECH, artysta fotografik – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-10-24] .
- ↑ Nagroda Nike 2003 [online], nike.org.pl [dostęp 2015-11-28] .
- ↑ „Podróż na księżyc”. Grand Prix „Dwóch Teatrów” dla słuchowiska Dwójki! [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2015-12-21] .
- ↑ Autorka "Latawca z betonu" mieszka w wielkiej płycie, pisze o falowcu, marzy o mieszkaniu w dworku [online], Radio Gdańsk, 19 kwietnia 2018 [dostęp 2022-10-25] (pol.).
- ↑ Gdańskie Centrum Multimedialne , Gdańskie Centrum Multimedialne , Pomorska Nagroda Literacka przyznana. POZNAJ LAUREATÓW [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2022-10-25] (pol.).
- ↑ Książka o falowcu Literacką Książką Roku. Wręczono nagrody "Wiatr od morza" [online], trojmiasto.pl, 25 października 2019 [dostęp 2021-12-01] (pol.).
- ↑ Gdańskie Centrum Multimedialne , Gdańskie Centrum Multimedialne , Pomorska Nagroda Literacka przyznana. Wśród laureatów Monika Milewska i Janusz Dargacz [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2022-10-25] (pol.).
- ↑ Monika Milewska [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2025-02-08] .
- ↑ Ślepa kuchnia, [w:] Katalogi Biblioteki Narodowej [online] .
- ↑ Monika Milewska , Papierowe okręty, wyd. 1, Warszawa: Nowy Świat, 2005, ISBN 83-7386-128-9, OCLC 61749138 [dostęp 2022-02-04] .
- ↑ Monika Milewska , Płacz komety, Warszawa: Wydawnictwo Nowy Świat, 2012, ISBN 978-83-7386-442-9, OCLC 805126834 [dostęp 2022-02-04] .
- ↑ Monika Milewska , Królowa karnawału, Warszawa: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział Warszawa, 2020, ISBN 978-83-959291-4-4, OCLC 1236062067 [dostęp 2022-02-04] .
- ↑ Księgarnia Akademicka Kraków [online] [dostęp 2024-12-27] .
- ↑ Silna reprezentacja polskich dramaturgów. Konkurs na słuchowisko rozstrzygnięty!, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2016-10-24] .
- ↑ Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2024-12-17] .
- ↑ Konkurs na słuchowisko rozstrzygnięty!, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2016-10-24] .
- ↑ Stowarzyszenie Autorów ZAiKS , Młodzi dramatopisarze z nagrodami ZAiKS-u i WDFiF [online], Stowarzyszenie Autorów ZAiKS [dostęp 2018-11-30] .
- ↑ Gala wręczenia nagród za Pomorską Grafikę Roku 2016, „www.gdansk.pl” [dostęp 2017-11-17] (pol.).
- ↑ Zwycięzcy III edycji TEATROTEKI FEST. „Słabi” z największą liczbą nagród [online], media.instytut-teatralny.pl [dostęp 2021-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2021-12-01] (pol.).
- ↑ Premiera spektaklu „Falowiec” w TVP Kultura i TVP Kultura 2 – SATinfo24.pl [online] [dostęp 2021-11-30] (pol.).
- ↑ Jubileusz 15-lecia Wydziału Historycznego | Wydział Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego [online], historia.ug.edu.pl [dostęp 2025-02-08] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dr Monika Milewska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-02-21] .