Moss

Moss
— gmina —
Herb
Państwo	Norwegia
Region	Østfold
Siedziba	Moss
Kod statystyczny	0104
Powierzchnia	63,12 km²
Populacja  • liczba ludności	28 040
• gęstość	444,23 os./km²
Adres urzędu: Fleisersgate 1501 MOSS
Położenie na mapie okręgu
Strona internetowa
Portal Norwegia

Moss – norweskie miasto i gmina leżąca w regionie Østfold.

Moss jest 414. norweską gminą pod względem powierzchni.

Demografia

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 28 040 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 444,23 os./km². Pod względem zaludnienia Moss zajmuje 27. miejsce wśród norweskich gmin.

ludność stan na 1 stycznia 2005
	kobiety	mężczyźni	razem
osób	13 669	14 371	28 040
%	48,75%	51,25%	100%

wykształcenie stan na 1 października 2004
	podst.	średnie	wyższe	niezn.
osób	4590	12 355	4879	779
%	20,31%	54,66%	21,59%	3,45%

Liczba mieszkańców gminy Moss według spisów w XVIII – XX wieku
15 sierpnia 1769	1 lutego 1801	3 grudnia 1900	1 grudnia 1950	3 listopada 2001
2 382	3126	12 029	18 489	27 329

Edukacja

Według danych z 1 października 2004:

• liczba szkół podstawowych (norw. grunnskolar): 14
• liczba uczniów szkół podst.: 3567

Władze gminy

Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Bente Hedum, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Paul Erik Krogsvold.

Miasto

Budynek administracyjny fabryki metalurgicznej w Moss, miejsce podpisania układu z Moss

Moss miasto portowe w południowej Norwegii (59°27′N 10°42′E), ok. 60 km na południowy wschód od Oslo. Część miasta i gminy (pow. 19 km² z 12 tysiącami mieszkańców) położona jest na największej wyspie fiordu Oslofjord – Jeløya, (niegdyś półwyspie, oddzielonym od lądu stałego dwudziestometrowej szerokości kanałem przekopanym w latach 1853-56); do gminy należy także m.in. wyspa Dillingøy na jeziorze Vansjø na wschód od miasta.

W Moss i okolicach zlokalizowane są fabryki, m.in. przemysłu metalurgicznego, papierniczego, szklarskiego; na Dillingøy mieści się ośrodek cywilnej służby zastępczej dla poborowych. Wśród zakładów przemysłowych mających siedzibę w Moss jest też m.in. producent specjalistycznej odzieży, przeznaczonej dla osób działających w ekstremalnie trudnych warunkach (np. wyprawy polarne, wysokogórskie, żeglarstwo oceaniczne) – "Helly-Hansen".

Pierwsze wzmianki o Moss pochodzą z okresu renesansu, a ośrodkiem administracyjnym osada stała się w 1720 roku. 14 sierpnia 1814 podpisano tutaj układ z Moss, ustanawiający unię Norwegii ze Szwecją, w związku z czym 14 sierpnia ustanowiono "dniem flagi" – świętem miasta i gminy Moss. W 1943 do gminy przyłączono samodzielną wówczas jeszcze gminę Jeløy – fragment wyspy Jeløya poza samym miastem Moss – z czterema tysiącami mieszkańców.

W mieście wydawana jest gazeta Moss Avis, która do roku 1990 drukowana była w miejscowej drukarni. Potem druk przeniesiono do pobliskiego Fredrikstad, a zbędną maszynę właściciel, norweski koncern prasowy Orkla Media przeniósł do Polski, do Wrocławia i w ten sposób wykonał w 1990 pierwszy mały krok, który zaowocował po kilku następnych latach pozycją jednego z najpoważniejszych dysponentów prasy codziennej w Polsce.

W odległości 13 km w kierunku południowo-wschodnim od miasta znajduje się Port lotniczy Moss-Rygge otwarty 8 października 2007 roku.

Sport

• Moss FK – klub piłkarski

Zobacz też

• gminy Norwegii
• podział administracyjny Norwegii

Bibliografia

• dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå
• dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen

Linki zewnętrzne

• zdjęcie satelitarne Moss; w centrum widoczny kanał oddzielający ląd stały od Jeløy
• Wersja elektroniczna Moss Avis (norw.)