Muły węglanowe
Muły węglanowe – muły zawierające powyżej 30% węglanu wapnia (CaCO3). Tworzą się głównie w płytkich morzach szelfowych do głębokości 4400 m., we wszystkich szerokościach geograficznych, lecz najintensywniej w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego, w warunkach słabej dostawy materiału terygenicznego. Główną rolę w tworzeniu mułów odgrywają niektóre grupy glonów i pierwotniaków (otwornice), ramienionogi, koralowce, szkarłupnie, mszywioły, mięczaki (małże i ślimaki). Wytrącanie węglanu wapnia odbywa się wewnątrz organizmów, które budują mineralne szkielety (np. muszle), oraz w wyniku metabolizmu, który zmienia środowisko geochemiczne. Wchłanianie dwutlenku węgla (CO2) przez glony w procesie fotosyntezy, zarówno te, które zasiedlają dno morza jak i fitoplankton, powodują wytrącanie się minerałów.
Rodzaje mułów węglanowych[edytuj | edytuj kod]
- muł globigerynowy, muł otwornicowy – tworzą go otwornice pelagiczne (Foraminifera), głównie pierwotniaki (Globigeryna) – bytujące w strefie do 200 m głębokości przy normalnym zasoleniu wody morskiej. Tego rodzaju muł pokrywa około 126 mln km² dna Wszechoceanu[1],
- muł kokolitowy – tworzą go wiciowce roślinne (Coccolithophyceae) posiadające zdolność wytwarzania elementów wapiennych,
- muł pteropodowy – tworzą go mięczaki skrzydłonogie (Pteropda)[2] – ślimaki o skorupkach z aragonitu. Osady te pokrywają około 2,7 mln km² dna Wszechoceanu.
Muły węglanowe noszą nazwy od nazwy ich głównych składników, z których są zbudowane.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dno i osady denne.
- ↑ Skrzydłonogie. [dostęp 2013-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Gradziński i inni, Zarys sedymentologii, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1986, ISBN 83-220-0275-0, OCLC 925761433.
- Andrzej Bolewski, Włodzimierz Parachoniak, Petrografia, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1974, OCLC 1914497, PB 8795/74.
- Stanisław Depowski i inni, Surowce mineralne mórz i oceanów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 1998, ISBN 83-87367-10-9, OCLC 749690069.
- Włodzimierz Mizerski, Krzysztof Szamałek, Geologia i surowce mineralne oceanów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, ISBN 978-83-01-15763-0, OCLC 751434195.