Mundury Marynarki Wojennej
Mundury Marynarki Wojennej – ubiory używane w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Formoza.
Mundur marynarski w II Rzeczypospolitej[edytuj | edytuj kod]
W styczniu 1920 roku wprowadzono pierwszy w Polsce odrębny mundur marynarski[1]. Z braku polskich wzorów, przyjęto model ubioru marynarki brytyjskiej, na którym wzorowały się floty wojenne większości państw. Barwą zasadniczą stała się granatowa i biała ze złotymi dystynkcjami i guzikami.
W skład umundurowania oficerów marynarki początkowo wchodziły[1]:
- czapka okrągła (w lecie biała) z czarnym otokiem, daszkiem i podpinką oraz haftowanym emblematem
- kurtka granatowa z kołnierzem wykładanym, z oznakami stopni ze złotej taśmy na rękawach i złotymi guzikami z wizerunkiem kotwicy na tle krzyża kawalerskiego
- spodnie długie (w lecie białe)
- surdut salonowy z dwoma rzędami guzików
- płaszcz z naramiennikami o dwu rzędach guzików
- kurtka biała, płócienna
- trzewiki czarne i żółte lub białe do spodni letnich, czarne kamasze
- koszula biała z czarnym krawatem
- czarny pas służbowy i rękawiczki brązowe
Na mundur szeregowców składała się[2]:
- okrągła czapka bez daszka z czarną wstążką na otoku ze złotym napisem "Marynarka Wojenna" lub nazwą okrętu albo formacji, z metalowym orzełkiem ozdobionym złotą kotwicą na tarczy
- bluza granatowa sukienna z dużym kołnierzem granatowym, na który przypinano drugi niebieski płócienny, obszyty potrójną białą taśmą, spięty czarnym krawatem
- długie spodnie sukienne granatowe
- płaszcz sukienny, a od 1930 roku na kurtka zimowa
- trzewiki czarne
Do 1928 roku oficerowie marynarki nie mieli ubioru galowego[a]. Czuli oni duży dyskomfort przy spotkaniach z oficerami zagranicznych flot, kiedy to obowiązywały ustalone zasady morskiego obyczaju. Występowanie polskich oficerów w ubiorze powszednim w czasie spotkań oficjalnych było oceniane jako brak znajomości zwyczajów morskich lub traktowane jako prowokacja i wymagało ze strony polskich dowódców odpowiednich wyjaśnień[1].
W 1927 roku przyznano oficerom pałasz. W styczniu 1928 roku wszedł w użycie mundur galowy z czarnym kapeluszem i złotymi epoletami ozdobionymi frędzlami lub bulionami przy surducie[1]. W 1936 roku ubiór oficerów marynarki wzbogacono o strój wieczorowy[b]. Był to półfrak i frak granatowy, kamizelka frakowa, półfrak biały, długie spodnie ze złotymi lampasami do półfraka i fraka, koszula frakowa z granatową muszką, peleryna granatowa, nowy pas paradny, sznury naramienne dla oficerów flagowych, ordynansowych i adiutantów.
Mundur w Polskich Siłach Zbrojnych[edytuj | edytuj kod]
Marynarka wojenna zachowała umundurowanie sprzed 1939 roku. Nie nastręczało to trudności wobec wielkiego podobieństwa polskich i brytyjskich ubiorów marynarskich[3]. Drobne zmiany obejmowały wprowadzenie oznak stopni na naramiennikach półpłaszczy, wprowadzeniu nowej oznaki chorążego i skrócenie galonów oficerskich na rękawach kurtek oficerskich, tylko do części zewnętrznej mankietu.
Rodzaje ubiorów używanych w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Formoza[edytuj | edytuj kod]
Ubiór galowy[edytuj | edytuj kod]
Noszony podczas uroczystości państwowych i wojskowych[4].
-
admiralski
-
oficerski (kobiety)
-
podoficerski
Ubiór wyjściowy[edytuj | edytuj kod]
Noszony podczas wykonywania codziennych obowiązków służbowych.
-
oficerski
-
oficerski tropikalny
-
podoficerski
-
żołnierza zawodowego z płaszczem sukiennym
-
żołnierza zawodowego z płaszczem letnim
-
żołnierza zawodowego z płaszczem (kobiety)
-
żołnierza zawodowego z bluzą olimpijką
-
żołnierza zawodowego z kurtką wyjściową
-
żołnierza zawodowego z kurtką wyjściową (kobiety)
-
żołnierza zawodowego z wiatrówką
-
żołnierza zawodowego ze swetrem
-
żołnierza zawodowego z koszulo-bluzą i krawatem
-
żołnierza zawodowego z koszulo-bluzą
-
marynarski
-
marynarski z półpłaszczem
-
marynarski letni
Ubiór służbowy[edytuj | edytuj kod]
Noszony przez pododdziały reprezentacyjne i admirałów[potrzebny przypis] w czasie uroczystości państwowych i wojskowych.
-
żołnierza zawodowego
-
żołnierza zawodowego z płaszczem sukiennym
-
marynarski
-
marynarski z półpłaszczem
Ubiór ćwiczebny[edytuj | edytuj kod]
Noszony na okrętach i pomocniczych jednostkach pływających oraz podczas ćwiczeń.
-
żołnierza zawodowego
-
marynarski (już nieobowiązuje)
-
z koszulą ćwiczebną
-
z kurtką zimową
Ubiór polowy[edytuj | edytuj kod]
Noszony w jednostkach brzegowych Marynarki Wojennej.
-
ogólny bez pasa
-
zimowy z pasem
-
z koszulo-bluzą
-
ze swetrem
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
Ubiór specjalny[edytuj | edytuj kod]
Noszony przez załogi statków powietrznych i członków personelu naziemnego.
-
pilota Marynarki Wojennej
-
personelu naziemnego
Ubiór wieczorowy[edytuj | edytuj kod]
Noszony zgodnie ze zwyczajem przyjętym w środowisku cywilnym.
-
oficerski
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Zdzisław Żygulski jun: Polski mundur wojskowy. s. 124.
- ↑ Zdzisław Żygulski jun: Polski mundur wojskowy. s. 125.
- ↑ Zdzisław Żygulski jun: Polski mundur wojskowy. s. 127.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 maja 2022 r. w sprawie noszenia umundurowania przez żołnierzy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1237)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zdzisław Żygulski jun, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
