Murzynowo (województwo lubuskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Murzynowo
wieś
Ilustracja
Centrum wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

międzyrzecki

Gmina

Skwierzyna

Wysokość

26 m n.p.m.

Liczba ludności 

1000

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

66-443[2]

Tablice rejestracyjne

FMI

SIMC

0186832

Położenie na mapie gminy Skwierzyna
Mapa konturowa gminy Skwierzyna, po lewej znajduje się punkt z opisem „Murzynowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Murzynowo”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Murzynowo”
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego
Mapa konturowa powiatu międzyrzeckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Murzynowo”
Ziemia52°38′33″N 15°27′05″E/52,642500 15,451389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Murzynowo (niem. Morrn[3]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Skwierzyna.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Duża wieś obok prawego brzegu rzeki Warty, ok. 6 km na północny wschód od Skwierzyny, przy drodze do Drezdenka. Murzynowo leży na zachodnim krańcu Puszczy Noteckiej.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość notowana jest od średniowiecza. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z połowy XIII wieku, gdy wymieniane jest Morno, kolejno: 1251 Morno, Mornen oraz po łacinie Mornensis villa, 1316 Mornowe, 1359 Mornow, 1508 Murzinowo, 1559 Murzynowo, 1564/65 Murzinow[4]. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od słowa mory – dreszcze.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1316 miejscowość leżała w Nowej Marchii. W XV w. podzielona została na 2 części pomiędzy Polskę i Nową Marchię. Murzynowo było wsią królewską w starostwie międzyrzeckim[4]. W 1393 Władysław Jagiełło oddał je w zastaw Nałęczom z Nowego Dworu. Przez kilkaset lat, do II rozbioru Polski przez środek Murzynowa przebiegała granica polsko-brandenburska. Powodowało to liczne przygraniczne spory, które często kończyły się lokalnymi utarczkami.

W 1564 dokumenty podatkowe odnotowały pobór z Murzynowa od 16 rybaków i 2 karczm. W latach 1564/65 w dochodach zamku w Międzyrzeczu wymienione jest Murzynowo, a w nim 15. kmieci nazwanych w dokumentach „rzecznikami” (czyli rybakami) posiadających role i dzierżących rzekę Wartę. Płacili oni po 4,5 gr czynszu oraz dawali zamkowi 2 dzikie kaczki, 8 jaj i 2 ryby wartości 1 groszy. Na wezwanie zobowiązani byli do pieszej roboty przy łowieniu ryb oraz na polowaniach. Jeden z tych kmieci szynkował piwo od czego płacił 24 gr czynszu. 17 lokalnych zagrodników płaciło po 3 gr czynszu i zobowiązani byli do „pieszej roboty”. We wsi pracowało 3 kołodziejów płacących po 2 florenów za prawo wyrębu drzewa. Miejscowy sołtys zobowiązany był do posług na rzecz zamku. Karczmarz murzynowski dostarczał również 1 kłodę piwa w czasie sianokosów dworskich łąk. Na zamek międzyrzecki mieszkańcy dostarczali także 1,5 beczki miodu oraz kopę ryb. Suma danin na rzecz zamku międzyrzeckiego wynosiła 18 florenów, 14 gr, 10,5 denara[4].

Pierwszy kościół w Murzynowie ufundował w 1774 r. ostatni starosta międzyrzecki, kasztelan krakowski, książę Antoni Jabłonowski. Współczesna świątynia pochodzi z 1837 r. W XIX w. powstała tu duża cegielnia, pałac i folwark. W 1935 r. wybudowano linię kolejową ze Skwierzyny do Drezdenka. W czasie II wojny światowej istniał tu obóz pracy przymusowej. Po 1945 r. cegielnię upaństwowiono, w pałacu urządzono szkołę, a na terenie folwarku powstał PGR. Po 1990 zlikwidowano PGR, cegielnię i rozebrano linię kolejową.

Cegielnia została sprywatyzowana i przejęta przez firmę Budinstal, działała jeszcze w 2001 roku[5].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:

inne zabytki:

  • neoklasycystyczny pałac z początku XIX w., obecnie szkoła
  • zabudowania folwarczne z XIX w. – gorzelnia, spichlerz, dwie oficyny
  • park o powierzchni ok. 6 ha z dwoma stawami i starodrzewem (platany, dęby)
  • we wsi zachowała się częściowo stara zabudowa z przełomu XIX/XX w.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 84330
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 809 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Morrn (GenWiki). [dostęp 2021-05-25]. (niem.).
  4. ↑ a b c Chmielewski 1982 ↓.
  5. ↑ Marek Malczewski: Cegielnia Murzynowo, "Świat Kolei" nr 1/2002, s. 18-20
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 32. [dostęp 2013-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Gmina Skwierzyna
Miasto
Części miasta
  • Gaj-Skwierzyna
  • Oberski Młyn
  • Skwierzynka
Wsie
Części wsi
Osada leśna wsi
Kolonia
Osady
Osady leśne
Miejscowość
opuszczona

Herb gminy Skwierzyna

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Murzynowo_(województwo_lubuskie)&oldid=72533152”