Myrmechixenus vaporariorum

	Myrmechixenus vaporariorum
	Guérin-Ménéville, 1843
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	czarnuchy
Rodzina	czarnuchowate
Podrodzina	Diaperinae
Plemię	Myrmechixenini
Rodzaj	zagrzebek
Gatunek	Myrmechixenus vaporariorum
Synonimy
	Myrmecoxenus lathridioides Crotch, 1873; Myrmecoxenus beturiensis Reitter, 1879; Myrmechixenus beturiensis (Reitter, 1879);
	Myrmecoxenus lathridioides Crotch, 1873; Myrmecoxenus beturiensis Reitter, 1879; Myrmechixenus beturiensis (Reitter, 1879);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Myrmechixenus vaporariorum – gatunek chrząszcza z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Diaperinae.

Taksonomia

Gatunek ten opisał po raz pierwszy w 1843 roku Félix Édouard Guérin-Méneville na łamach „Annales de la Société entomologique de France”^[1]^[2].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 1,7 do 2 mm^[3]^[4]^[5], w zarysie podługowato-owalnym^[3]^[4], słabo wysklepionym, o brunatnym ubarwieniu^[3] i dłuższym niż u innych zagrzebków owłosieniu przedplecza i pokryw^[5]. Pokrój ma bardziej krępy niż M. subterraneus^[3]. Na całym wierzchu ciała występują małe i gęsto rozmieszczone punkty, wskutek czego jest on niemal matowy^[5]^[4].

Głowa jest szersza niż dłuższa, o rozszerzonych policzkach oraz podłużnie owalnych, niewykrojonych na przedzie oczach^[4]. Czułki mają buławkę dłuższą niż u M. subterraneus, a cztery ostatnie człony są zbliżonej szerokości^[5].

Przedplecze jest szersze niż u M. subterraneus^[4]^[3], najszersze w połowie długości lub tuż przed połową i stamtąd dość słabo ku tyłowi zwężone, po bokach zaokrąglone, o niewystających, mocno zaokrąglonych tylnych kątach^[5]^[3]^[4] i tylnej krawędzi wyraźnie szerszej od głowy z oczami mierzonej^[4]. Pokrywy są podługowato-owalne^[4], wyraźnie i zupełnie bezładnie punktowane. Skrzydła tylnej pary są dobrze wykształcone. Odnóża mają cienkie golenie i czteroczłonowe stopy^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten bytuje wśród gnijących szczątków roślinnych. Znajdowany jest w odchodach roślinożerców (w tym bydła, bawołów, słoni i zebr), nawozie, pryzmach kompostowych, stertach siana, starej słomy i gnijącej trawy^[4]^[5]^[6]. W chłodniejszym klimacie spotyka się go głównie w szklarniach i ogrodach^[6].

Gatunek pierwotnie palearktyczny, ale współcześnie rozmieszczony szerzej wskutek zawlekania z sadzonkami roślin^[6]. W Europie znany jest z Hiszpanii^[5], Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski, Czech, Słowacji i Węgier^[2]^[4]. W Afryce podawany z Algierii, Tunezji, Egiptu, Sudanu, Liberii, Senegalu, Ghany, Gwinei, Kenii, Tanzanii, Namibii i RPA. W Azji notowany z Syrii, Izraela, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Jemenu, Iranu, Pakistanu, Nepalu, Indii, Sri Lanki, Mjanmy, Tajlandii, Laosu, filipińskiego Luzonu^[5] oraz indonezyjskich Jawy^[6] i Celebesu. W krainie australijskiej stwierdzony z Papui-Nowej Gwinei i Australii. W Ameryce wykazany ze Stanów Zjednoczonych, Meksyku^[5] i Indii Zachodnich^[7].

W Polsce owad rzadko i pojedynczo spotykany, znany z nielicznych stanowisk^[6]^[8].

Przypisy

↑ Félix Édouard Guérin-Méneville. Description d'une nouvelle espèce de coléoptère du genre Myrmechixenus, découverte dans les serres aux ananas de M. Panckouke à sa campagne de Fleury près Paris. „Annales de la Société Entomologique de France”. 1 (2), s. 69--71, 1843.
↑ ^a ^b I. Löbl, A. Smetana: Catalogue of Palearctic Coleoptera. Vol. 5: Tenebrionoidea. Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2008, s. 315. ISBN 87-88757-84-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 91 Czarnuchowate – Tenebrionidae, Boridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1991, s. 64-65.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Vladimir Novák: Beetles of the family Tenebrionidae of Central Europe. Praga: Academia, 2014, s. 375-377, seria: Zoological Keys.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Wolfgang Schawaller. Taxonomy and distribution of the species of the genus Myrmechixenus Chevrolat, 1835 (Tenebrionidae: Diaperinae). „Integrative Systematics: Stuttgart Contributions to Natural History”. 1 (1), s. 1-6, 2018.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. „Katalog Fauny Polski”. 23 (14), 1987.
↑ Michael A. Ivie, Lazaro W. Viñola-Lopez. First Record of the Invasive Myrmechixenus vaporariorum Guérin-Méneville, 1843 (Coleoptera: Tenebrionidae) in the West Indies. „The Coleopterists Bulletin”. 74 (3), s. 590-591, 2020. DOI: 10.1649/0010-065X-74.3.590.
↑ Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Rafał Ruta. Nowe stanowiska chrząszczy z rodzaju Myrmechixenus Chevrolat (Coleoptera: Tenebrionidae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (1), s. 60-61, 2006.

[gm-1] Félix Édouard Guérin-Méneville. Description d'une nouvelle espèce de coléoptère du genre Myrmechixenus, découverte dans les serres aux ananas de M. Panckouke à sa campagne de Fleury près Paris. „Annales de la Société Entomologique de France”. 1 (2), s. 69--71, 1843.

[cpc-2] I. Löbl, A. Smetana: Catalogue of Palearctic Coleoptera. Vol. 5: Tenebrionoidea. Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2008, s. 315. ISBN 87-88757-84-6.

[Stebnicka-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 91 Czarnuchowate – Tenebrionidae, Boridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1991, s. 64-65.

[Novak-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Vladimir Novák: Beetles of the family Tenebrionidae of Central Europe. Praga: Academia, 2014, s. 375-377, seria: Zoological Keys.

[Schawaller-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Wolfgang Schawaller. Taxonomy and distribution of the species of the genus Myrmechixenus Chevrolat, 1835 (Tenebrionidae: Diaperinae). „Integrative Systematics: Stuttgart Contributions to Natural History”. 1 (1), s. 1-6, 2018.

[Burakowskietal-6] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. „Katalog Fauny Polski”. 23 (14), 1987.

[il20-7] Michael A. Ivie, Lazaro W. Viñola-Lopez. First Record of the Invasive Myrmechixenus vaporariorum Guérin-Méneville, 1843 (Coleoptera: Tenebrionidae) in the West Indies. „The Coleopterists Bulletin”. 74 (3), s. 590-591, 2020. DOI: 10.1649/0010-065X-74.3.590.

[Jałoszyński-8] Paweł Jałoszyński, Szymon Konwerski, Rafał Ruta. Nowe stanowiska chrząszczy z rodzaju Myrmechixenus Chevrolat (Coleoptera: Tenebrionidae) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (1), s. 60-61, 2006.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]