Nabłonek barwnikowy tęczówki
Nabłonek barwnikowy tęczówki (lat. epithelium pigmentosum[1]) – tkanka nabłonkowa pokrywająca tylną powierzchnię tęczówki[2]. Jest to jedna z czterech struktur anatomicznych, na które dzieli się tęczówkę. Prócz nabłonka barwnikowego są to mięśnie zwieracz źrenicy oraz jej rozwieracz, zrąb tęczówki, jak też blaszka brzeżna przednia tęczówki[3].
Nabłonek barwnikowy tęczówki wyściela tylną powierzchnię tęczówki, odgradzając ją od komory oka tylnej[1], wypełnionej cieczą wodnistą[4]. Oglądana bezpośrednio, jest to powierzchnia gładka, ciemnobrunatnej barwy[3]. Nabłonek budują dwa rzędy komórek zasobnych w barwnik, określane mianami warstwy przedniej i tylnej. Tworzą one czarną powłokę tęczówki. Powłoka ta jako barwnikowy brzeżek tęczówki wystaje nieznacznie za brzeg źreniczny[2] (otaczający źrenicę, a więc stanowiący wewnętrzne odgraniczenie tęczówki[1]). Przednia warstwa opisywanego nabłonka uznawana jest za przedłużenie nabłonka barwnikowego siatkówki. Warstwę tą budują komórki wrzecionowatego kształtu, płaskie. Ich wrzecionowate wypustki uległy częściowej przemianie w kierunku komórek mięśniowych. Tworzą one mięsień rozwieracz źrenicy. Powoduje to ścisły związek tej warstwy komórek z rzeczonym mięśniem. Natomiast warstwa tylna stanowi kontynuację samej siatkówki i dlatego też używa się w stosunku do niej określenia część tęczówkowa siatkówki (pars iridica retinae). Tworzą ją wielobocznego kształtu komórki charakteryzujące się niewielkim, okrągłym jądrem komórkowym; komórki te są dość duże[2].
Nie licząc przypadków polegającego na braku pigmentu albinizmu, obie warstwy nabłonka barwnikowego tęczówki są bardzo bogate w barwnik. Niesie to za sobą pewne trudności, jeśli chodzi o mikroskopię. Mianowicie duża ilść barwnika utrudnia odróżnienie od siebie poszczególnych komórek, a nawet obu warstw nabłonka tęczówki. W rezultacie, aby dokonać obserwacji mikroskopowej tego nabłonka, należy uprzednio odbarwić go. Pomimo takiego wyglądu obie warstwy nie są ze sobą mocno połączone i można rozdzielić je bez większych problemów, używając do tego choćby pędzelka[2].
Nabłonek barwnikowy ma znaczenie dla koloru oczu, oprócz pigmentu, skupionego w ziarnach w obrębie melanocytów[1]. Bardziej jednak na barwę oczu wpływa ilość pigmentu rozmieszczonego w przedniej warstwie zrębu tęczówki[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Kobryń i Kobryńczuk 2012 ↓, s. 206.
- ↑ a b c d Abramowicz i Szostakiewicz-Sawicka 2007 ↓, s. 524.
- ↑ a b Abramowicz i Szostakiewicz-Sawicka 2007 ↓, s. 523.
- ↑ Kobryń i Kobryńczuk 2012 ↓, s. 205.
- ↑ Abramowicz i Szostakiewicz-Sawicka 2007 ↓, s. 522.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ignacy Abramowicz, Helena Szostakiewicz-Sawicka: Adam Bochenek, Wiesław Łasiński, F. Krzyształowicz, E. Loth, K.W. Majewski, J. Markowski, I. Abramowicz, S. Hiller, J. Iwaszkiewicz, Michał Reicher, W. Sylwanowicz: Anatomia człowieka. J. Jordan, W. Kubik, F. Miedziński, O. Narkiewicz, H. Szostakiewicz-Sawicka & S. Zawistowski. T. IV: Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 978-83-200-3685-5.
- Henryk Kobryń, Kazimierz Kobryńczuk: Anatomia zwierząt. T. 3: Gruczoły dokrewne, układ nerwowy, narządy zmysłów i powłoka wspólna. Anatomia ptaków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16755-4.