Nadbrzeże (województwo warmińsko-mazurskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nadbrzeże
przysiółek
Ilustracja
Dawny dwór w Nadbrzeżu
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

elbląski

Gmina

Tolkmicko

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

82-340[2]

Tablice rejestracyjne

NEB

SIMC

0159203

Położenie na mapie gminy Tolkmicko
Mapa konturowa gminy Tolkmicko, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nadbrzeże”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Nadbrzeże”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Nadbrzeże”
Położenie na mapie powiatu elbląskiego
Mapa konturowa powiatu elbląskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Nadbrzeże”
Ziemia54°16′35″N 19°25′16″E/54,276389 19,421111[1]

Nadbrzeże (niem. Reimannsfelde) – przysiółek w północnej Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Tolkmicko. Miejscowość z przystanią morską.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Nadbrzeże położone jest nad Zalewem Wiślany, około 15 km od Elbląga, na obszarze Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Osada leży na trasie Kolei Nadzalewowej (obecnie nieczynnej).

Wieś okręgu sędziego ziemskiego Elbląga w XVII i XVIII wieku[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Komunikacja i transport[edytuj | edytuj kod]

Przez osadę przebiega droga wojewódzka nr 503 oraz nieczynna linia kolejowa ElblągFromborkBraniewo, tzw. Kolej Nadzalewowa, z przystankiem kolejowym w Nadbrzeżu. W miejscowości znajduje się przystań morska dla jachtów o małym zanurzeniu, używana jako baza letnia Jacht Klubu Elbląg[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W czasie II wojny światowej w Nadbrzeżu znajdował się podobóz Hopeehill (Außenstelle Hopeehill), hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Powstał on 29 maja 1942 roku[5]. W jego granicach znajdowały się dwie cegielnie, w których pracowali więźniowie. Podobóz zlikwidowano 22 stycznia 1945, a pozostałych przy życiu więźniów przetransportowano samochodami do Stutthof, gdzie wzięli udział w marszu śmierci.
Pomordowanych więźniów upamiętnia obelisk znajdujący się przy drodze wojewódzkiej nr 503. Co roku, przy pomniku, organizowane są uroczystości w ramach Ogólnopolskiego Zlotu Pamięci Narodowej.

W 2015 r. została ustalona przystań morska w Nadbrzeżu[6].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

W Nadbrzeżu znajdują się dwa zabytki znajdujące się pod opieką konserwatora[7].

  • zdrojowy zespół dworski z XVIII-XIX wieku (dwór i park z aleją dojazdową)
  • zespół cegielni z 1872-1911 roku (zabudowa produkcyjna i mieszkalna; urządzenia komunikacyjne, wodne i techniczne)

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

W Parku znajdziemy między innymi ścianę nieczynnego wyrobiska iłów elbląskich, która jest doskonałą ilustracją budowy geologicznej strefy krawędziowej Wysoczyzny Elbląskiej[8].

  • wojskowy ośrodek wypoczynkowy

Kultura i rozrywka[edytuj | edytuj kod]

Co roku odbywa się Ogólnopolski Zlot Pamięci Narodowej w Nadbrzeżu (w 2009 roku odbyła się 33. edycja)

Osoby związane z Nadbrzeżem[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 85491
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 815 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Andrzej Piątkowski, Posiadłości ziemskie miasta Elbląga w XVII-XVIII wieku, 1972, s. 145.
  4. Nadbrzeże – nowa przystań
  5. KALENDARIUM NAJWAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ. [dostęp 2007-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-19)].
  6. Zarządzenie Nr 2 Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni z dnia 3 marca 2015 r. w sprawie określenia granicy przystani morskiej Nadbrzeże od strony lądu i wody (Dz. Urz. Woj. Warmińsko-Mazurskiego z 2015 r. poz. 797)
  7. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – woj. warmińsko-mazurskie – stan na 31 marca 2014
  8. www.Zalew.org.pl – Inf. rowerowy. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].