Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven
Nagroda za

przyznawana artystkom sztuk wizualnych o charakterze międzynarodowym

Przyznający

Fundacja Miejsce Sztuki

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Pierwsze rozdanie

2018

Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven – przyznawana od 2018 r. międzynarodowa nagroda dla artystek sztuk wizualnych[1], nadawana przez Fundację Miejsce Sztuki w Warszawie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven została ustanowiona przez artystki dla artystek i jest nadawana przez Fundacja Miejsce Sztuki[2]. Jest to pierwsza międzynarodowa nagroda w dziedzinie sztuki w Polsce[3]. Początkowo planowana była jako przedsięwzięcie częściowo finansowane społecznie.

Inauguracja nagrody odbyła się w 2018 w ramach retrospektywy twórczości Marii Anto[4] (wybitnej polskiej malarki[5]) w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki (7.11.2017–4.02.2018[6]) i we współpracy z Fundacją Arton. Oficjalne ustanowienie nagrody miało miejsce w Zachęcie 1 lutego 2018 podczas dyskusji pt. Malarka. Malarki. Malarstwo (w dyskusji udział wzięły artystki: Agnieszka Brzeżańska, Zuzanna Hertzberg, Olga Wolniak, Dorota Podlaska oraz Zuzanna Janin, a moderatorką była dziennikarka Anna Sańczuk)[7].

Ogłoszenie pierwszych laureatek i ceremonia wręczenia nagród odbyły się w 15 grudnia 2018 w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki[8][2][1]. Ustanowienie Nagrody w 2018 wpisywało się również w obchody setnej rocznicy zdobycia przez Polki pełni praw wyborczych. Druga edycja odbyła się w 2019 w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie[8], a kolejna w 2020 na spotkaniu ZOOM online. VI edycja Nagrody Sztuki odbyła się w 2023; po raz kolejny w Muzeum sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Matronkami zostały artystki: Teresa Tyszkiewicz i Hannah Höch[9].

Cel[edytuj | edytuj kod]

Celem nagrody jest promocja twórczości kobiet, w szczególności artystek zaangażowanych społecznie. Jak wskazują organizatorki, Nagroda ma na celu "wsparcie i docenienie wybitnych osiągnięć w dziedzinie sztuki współczesnej i obszarach brzegowych, granicznych sztuk wizualnych, ale także promocję w obszarze sztuki postaw osób równolegle działających na rzecz innych: środowiska, otoczenia, wartości, nowoczesności i demokracji[8].

W pierwszych kilku edycjach Nagroda przeznaczona jest wyłącznie dla kobiet, czego celem jest wyrównanie tzw. gender gap w sztuce. Jak przekonuje Kapituła Nagrody:

Chcemy doszacować i dowartościować ważne artystki w Polsce i za granicą, aby wyrównać skandaliczny brak równowagi między docenieniem sztuki oraz postaw artystek i artystów. Wśród artystek widzimy olbrzymi potencjał przełomowych, radykalnych, nowoczesnych postaw[2].

Matronki[edytuj | edytuj kod]

Elsa von Freytag-Loringhoven
Grób Marii Anto na Cmentarzu Powązkowskim

Patronkami Nagrody są dwie artystki: polska malarka Maria Anto (1936–2007) oraz niemiecka dadaistka Elsa von Freytag-Loringhoven (1874–1927)[2][8][1].

Data nadania nagrody została ustanowiona na dzień 15 grudnia każdego roku, który jest zarówno dokładną rocznicą urodzin Anto, jak i rocznicą śmierci von Freytag[8][1].

Laureatki[edytuj | edytuj kod]

Nagrodę przyznaje się w kategoriach:

  • Nagroda nagroda za odwagę, przełamywanie i przekraczanie granic dla młodej artystki polskiej,
  • Nagroda za wybitny dorobek i postawę artystyczną dla artystki polskiej,
  • Nagroda za wybitny dorobek i postawę artystyczną dla artystki zagranicznej
  • Nagroda specjalna za wspieranie obecności i widoczności kobiet w edukacji i kulturze (przyznana po raz pierwszy w 2020 roku)[8][10][11][12][1].
Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven
Rok Nagroda dla młodej artystki polskiej Nagroda dla artystki polskiej Nagroda Honorowa dla artystki zagranicznej Nagroda za wspieranie obecności i widoczności kobiet w edukacji i kulturze Kapituła
2018[8][13][14][15][16] Adelina Cimochowicz[17][18] Katarzyna Górna[19][20] Carolee Schneemann - Dorota Monkiewicz, Hanna Wróblewska, Michał Jachuła, Katarzyna Kasia, Marika Kuźmicz, Paulina Ołowska, Zuzanna Janin, Roman Cieślak
2019[21][22][23] Katarzyna Kukuła[24] Teresa Gierzyńska[25] Phyllida Barlow[26] - Aneta Szyłak, Hanna Wróblewska, Marika Kuźmicz, Michał Jachuła, Katarzyna Kasia, Paulina Ołowska, Zuzanna Janin, Katarzyna Górna, Roman Cieślak
2020[27][28] Małgorzata Mirga-Tas[12][29] Olga Wolniak[30][31] Barbara Kruger[32] Akademia Sztuki w Szczecinie[33][34][35] Aneta Szyłak, Hanna Wróblewska, Michał Jachuła, Katarzyna Kasia, Paulina Ołowska, Teresa Gierzyńska, Melania Baranowska, Zuzanna Janin, Roman Cieślak
2021[36][37] Ania Nowak Mariola Przyjemska Bracha L. Ettinger(inne języki) Iwona Demko Hanna Wróblewska, Dorota Monkiewicz, Michał Jachuła, Luiza Nader, Marika Kuźmicz, Paulina Ołowska, Zuzanna Janin, Olga Wolniak, Melania Baranowska, Roman Cieślak
2022[38] Edna Baud Joanna Rajkowska Catherine Opie Liliana Zeic

Marika Kuźmicz[39]

Seminarium Feministyczne

Katy Hessel

Hanna Wróblewska, Dorota Monkiewicz, Michał Jachuła, Luiza Nader, Aneta Szyłak, Paulina Ołowska, Iwona Demko, Zuzanna Janin, Melania Baranowska
2023 Matronki 2023 Teresa Tyszkiewicz i Hannah Höch[40] Marta Romankiv Anna Zaradny Doris Salcedo Aneta Szyłak Hanna Wróblewska, Luiza Nader, Magdalena Ujma, Marta Dzido, Liliana Zeic, Melania Baranowska, Zuzanna Janin

Kapituła[edytuj | edytuj kod]

W Kapitule Nagrody zasiadali:

od drugiej edycji do Kapituły zapraszane są również Laureatki z lat poprzednich:

Statuetka[edytuj | edytuj kod]

Statuetki to unikatowe, dedykowane poszczególnym laureatkom obiekty rzeźbiarskie autorstwa Zuzanny Janin. Mają one formę kuli o średnicy ok. 20 cm; wykonane są techniką kolażu z użyciem fotografii i żywicy epoksydowej[41][1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Nagroda Sztuki od kobiet i dla kobiet [Anto/Freytag] — RESTARTmag [online], restartmag.art [dostęp 2023-03-19] (pol.).
  2. a b c d Artystka, siłaczka, surwiwalka. Ważny i trudny rok Zuzanny Janin [online], Onet Kultura, 31 grudnia 2018 [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  3. Podsumowania roku #2019 (3) [online], POSTMEDIUM, 19 grudnia 2019 [dostęp 2020-04-10].
  4. Czerwone nieba / Sztuka / dwutygodnik.com [online], www.dwutygodnik.com [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  5. Jednorożce Marii Anto. Wystawa w Zachęcie [online], cojestgrane24.wyborcza.pl [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  6. Huncwot.com, Maria Anto – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 2020-04-10] (pol.).
  7. Huncwot.com, Malarka. Malarki. Malarstwo. Wydarzenie towarzyszące wystawie Marii Anto – Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 2020-04-10] (pol.).
  8. a b c d e f g Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven. wręczenie Nagrody II Edycji – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  9. a b Fundacja Miejsce Sztuki [online] [dostęp 2023-12-17] (pol.).
  10. Wyborcza.pl [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-06-21].
  11. Nagrodzono "systemową zmianę kulturową" w Akademii Sztuki [online], 24kurier.pl [dostęp 2021-06-21].
  12. a b Małgorzata Mirga-Tas otrzymała Nagrodę Sztuki im. Marii Anto & Elsy von Freytag-Loringhoven 2020 – Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie [online] [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  13. a b Gala pierwszej edycji nagrody im. MARII ANTO i ELSY VON FREYTAG – Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną [online], wzkw.asp.waw.pl [dostęp 2020-04-10].
  14. Vogue Polska, Podsumowanie 2018 roku: sztuka [online], Vogue Polska, 27 grudnia 2018 [dostęp 2021-07-05] (pol.).
  15. Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki, RAPORT ROCZNY 2018 [online], 2018, s. 97.
  16. ZUZANNA JANIN & Art Space FOUNDATION invite to a ceremonial awarding of Maria Anto & Elsa von Freytag Art Prize, 15.12.2018 [online] [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  17. {Project Room} 2020 – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski [online], – Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  18. Cimochowicz, Adelina [online], biennalewarszawa.pl [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  19. ODCINEK 12 DZIENNIKI GWIAZDOWE – KATARZYNA GÓRNA — TRAFO | TRAFOSTACJA SZTUKI [online], trafo.art [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  20. 14. Katarzyna Górna, Piknik na skraju drogi, 2019, Narracje 11, Instalacje i Interwencje w Przestrzeni Publicznej [online] [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  21. Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  22. a b Nagroda Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven. wręczenie Nagrody II Edycji – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  23. Teresa Gierzyńska, Phyllida Barlow i Katarzyna Kukuła laureatkami nagrody Marii Anto i Elsy von Freytag-Laringhoven na rok 2019 [online], SZUM, 16 grudnia 2019 [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  24. Dąbrowa Górnicza - CO GDZIE KIEDY - WYSTAWY [online], dabrowa.pl [dostęp 2021-06-21].
  25. CONCEPT Intermedia www.sam3.pl, Moja matka moja córka [online], BWA Krosno [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  26. Phyllida Barlow, Artists, Hauser & Wirth [online], www.hauserwirth.com [dostęp 2021-06-21].
  27. https://nagroda-anto-freytagloringhoven-prize.blogspot.com/2020/12/15122020-ceremony-of-awarding-iii.html
  28. Nagrody Sztuki im. Marii Anto & Elsy von Freytag-Loringhoven 2020 przyznane [online], SZUM, 16 grudnia 2020 [dostęp 2023-02-27] (pol.).
  29. Małgorzata Mirga – Rabka Festival [online], www.rabkafestival.pl [dostęp 2021-07-05].
  30. Polswissart Dom Aukcyjny, AUKCJA SZTUKI NOWEJ Feel Good Art (katalog) [online], s. 42.
  31. CG2, Fatamorgana - Noc Muzeów 2021 [online], Państwowe Ognisko Artystyczne Nowolipki [dostęp 2021-07-05] (pol.).
  32. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2021-06-21].
  33. Dawniej mieszkała w Ikei, dziś wprowadza „zaimki" na uczelni [online], wpolityce.pl [dostęp 2021-06-21].
  34. Rektora, doktora, prodziekanka – Akademia Sztuki nagrodzona za równościowe zmiany językowe w statucie [online], wszczecinie.pl [dostęp 2021-06-21] (pol.).
  35. Akademia jest dla wszystkich [online], Prestiż Szczecin, 16 kwietnia 2021 [dostęp 2021-07-05] (pol.).
  36. Ania Nowak, Mariola Przyjemska, Bracha L. Ettinger i Iwona Demko z Nagrodą Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven [online], SZUM, 16 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-18] (pol.).
  37. a b ZAPROSZENIE / INVITATION -- NAGRODA SZTUKI im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven ART PRIZE 2021 -- 15.12.2021 at 7 pm [online] [dostęp 2021-12-18] (pol.).
  38. Nagroda Sztuki od kobiet i dla kobiet [Anto/Freytag] — RESTARTmag [online], restartmag.art [dostęp 2023-02-27] (pol.).
  39. Nagroda im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven ART PRIZE 2022 dla dr Mariki Kuźmicz - Wydział Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich [online], wbask.asp.waw.pl [dostęp 2023-02-27].
  40. a b c Fundacja Miejsce Sztuki [online] [dostęp 2023-12-17] (pol.).
  41. 15.12.2019 PHOTORELATION Art Prize / Nagroda Sztuki im. Marii Ano i Elsy von Freitag-Loringhoven -- FOTORELACJA [online] [dostęp 2020-04-14] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]