Naksos
 |
Ten artykuł od 2015-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| ||
 Naksos Portara | ||
| Kontynent | Europa | |
| Państwo |  Grecja
| |
| Akwen | Morze Egejskie | |
| Powierzchnia | 448 km² | |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
12 089 27 os./km² | |
Położenie na mapie Grecji   Naksos | ||
 37°04′21,76″N 25°28′25,90″E/37,072710 25,473860
| ||
Naksos (gr. Νάξος, też : Náxia lub Áxia) to wyspa na Morzu Egejskim, największa wyspa archipelagu Cyklady, pow. 448 km², 12089 mieszkańców (2001), choć ich liczba zmienia się silnie w zależności od pory roku. Wschodnie wybrzeże Náxos jest strome, zachodnie płaskie. w kierunku pn. – pd. przebiega przez nią granitowy łańcuch górski (z najwyższym szczytem Oxia 1001 m.). Klimat i roślinność śródziemnomorskie. Słynna ze złóż marmuru, eksploatowanych już w III tysiącleciu p.n.e. (kamienne figurki bóstw - idole). Osadnictwo protocykladzkie i mykeńskie.
Leży w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Naksos, w gminie Naksos i Mikres Kiklades.
Ludność zajmuje się głównie uprawą (zboża, winna latorośl, cytrusy, oliwki), hodowlą (owce, kozy), rybołówstwem oraz obsługą ruchu turystycznego. Główne miejscowości: Naxos, Koronis. Naksos stanowi część greckiego okręgu administracyjnego Cyklady. Zabytki: resztki osady protocykladzkiej i późnominojskiej. Obwarowania weneckie z XIII w. Katedra i kościół św. Antoniego. W okolicach Sangri archaiczna świątynia Demeter i Kory (zamieniona w VI wieku na bazylikę chrześcijańską).
Główną miejscowością (tzw. chora (gr. χώρα)) na wyspie jest miasteczko portowe Naksos, które mimo swej wielkości jest siedzibą rzymskokatolickiego arcybiskupstwa i grecko-ortodoksyjnego biskupstwa.
Wyspa zasiedlona przez Karów, Kreteńczyków i Jonów z Attyki. Centrum kultu Dionizosa i uprawy wina. W 499 roku p.n.e. nastąpiło Oblężenie Naksos przez Persów, które zostało odparte. Wyspa została zdobyta i spustoszona przez Persów (490 p.n.e.); po wyparciu Persów, członek Ateńskiego Związku Morskiego. Od końca I wieku p.n.e. pod rządami Rzymu. Od roku 1207 centrum weneckiego księstwa Naksos. W 1566 zdobyta przez Turków. Od 1830 roku w granicach Grecji.
Według mitologii greckiej to właśnie na Naksos Tezeusz porzucił Ariadnę; motyw ten w sztuce został utrwalony m.in. w operze Ariadna na Naksos Porpory.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- N.G.L. Hammond: Dzieje Grecji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
