51°04′22″N 17°42′25″E/51,072778 17,706944Namysłów
| |||||
| |||||
 Rynek w Namysłowie | |||||
| |||||
| Państwo |  Polska
| ||||
| Województwo |  opolskie
| ||||
| Powiat | namysłowski | ||||
| Gmina | Namysłów | ||||
| Data założenia | XIII wiek | ||||
| Prawa miejskie | ok. 1249 | ||||
| Burmistrz | Bartłomiej Stawiarski | ||||
| Powierzchnia | 22,62 km² | ||||
| Wysokość | 137 m n.p.m. | ||||
| Populacja (30.06.2018) • liczba ludności • gęstość |
16 360 723,6 os./km² | ||||
| Strefa numeracyjna | 77 | ||||
| Kod pocztowy | 46-100 | ||||
| Tablice rejestracyjne | ONA | ||||
Położenie na mapie gminy Namysłów  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu namysłowskiego  | |||||
| 51°04′22″N 17°42′25″E/51,072778 17,706944
| |||||
| TERC (TERYT) | 1606024 | ||||
| SIMC | 0965743 | ||||
| Hasło promocyjne: Namysłów – gmina z charakterem | |||||
Urząd miejski ul. Stanisława Dubois 346-100 Namysłów | |||||
| Strona internetowa | |||||
| BIP | |||||
Namysłów (łac. Namislavia, niem. Namslau, śl. Namysłůw[potrzebny przypis]) – miasto w Polsce położone w województwie opolskim, w powiecie namysłowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Namysłów. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, na Równinie Oleśnickiej, będącą częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez niego rzeka Widawa.
W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa opolskiego.
Według danych na 30 czerwca 2018 miasto było zamieszkane przez 16 360 osób[1].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miasto jest położone w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, na Równinie Oleśnickiej. Przez granice administracyjne miasta przepływa rzeka Widawa (dopływ Odry). Namysłów położony jest na wysokości 137 m n.p.m.
Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
| Klimatogram dla Namysłowa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
30
1
-5
|
27
2
-4
|
28
7
-1
|
36
14
3
|
60
19
8
|
69
22
11
|
80
24
12
|
74
23
12
|
48
19
9
|
38
14
5
|
40
7
1
|
36
3
-3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: climate-data.org | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Pokrywa śnieżna występuje od grudnia do kwietnia. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Namysłowa wynoszą 566 mm, dominują wiatry zachodnie[2].
Podział miasta[edytuj | edytuj kod]
Według Krajowego Rejestru Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju częściami Namysłowa są[3]:
Osiedla mieszkaniowe[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Namysłowa istnieje 6 osiedli mieszkaniowych: Osiedla od nr I do VI[4].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Według niemieckiego nauczyciela Heinricha Adamy’ego nazwa pochodzi od polskiej nazwy procesu umysłowego – „myślenia”, czyli mądrości[6]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 we Wrocławiu wymienia jako najwcześniej zanotowaną nazwę miejscowości Namysłow podając jej znaczenie „Sitz kluger Leute”, czyli po polsku „Siedziba mądrych ludzi”[6]. Pierwotna nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Namslau i utraciła swoje znaczenie[6].
Nazwa miejscowości w zlatynizowanej formie Namislavia wymieniona jest w łacińskim dokumencie z 1312 wydanym w Głogowie[7]. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Namislavia[8][9].
Jeszcze w 1750 nazwa „Namysłów” wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[10]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod nazwami Namslau, Namzlav oraz Namislow[11].
Nazwę Namysłów w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[12]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany w latach 1880–1906 notuje nazwę miasta pod polską nazwą Namysłów oraz niemiecką Namslau[13].
Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 7 maja 1946[14]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Średniowiecze[edytuj | edytuj kod]
Miasto zostało założone w XIII wieku. Pierwsza historycznie pewna wzmianka o nim pochodzi z 19 czerwca 1233. Prawa miejskie Namysłów otrzymał około 1249[15].
W latach 1294–1309 Namysłów wchodził w skład księstwa głogowskiego. W 1313 powstało niezależne księstwo namysłowskie wydzielone z ziem księstwa oleśnickiego, a jego władcą został Konrad I oleśnicki.
Pierwsze wzmianki o zamku w Namysłowie pochodzą z 1312. Prawdopodobnie był wtedy drewniany, jednak być może już po tej dacie książę namysłowski zaczął w miejscu wcześniejszego grodu wznosić obwód obronny o wysokości 8 metrów[16].
Od 1320 lub 1321 ponownie związane z księstwem oleśnickim po objęciu tegoż księstwa przez Konrada I. W latach 1323–1341 Namysłów wchodził w skład księstwa brzesko-legnickiego. 9 maja 1323 roku miasto stało się lennem czeskim. Od 1338 ponownie samodzielne księstwo we władaniu Wacława I legnickiego. Od około 1340 do 21 stycznia 1341 roku Namysłów był zastawiony księciu cieszyńskiemu Kazimierzowi I. 30 września 1341 roku książę brzesko-legnicki Bolesław III Rozrzutny zastawił miasto królowi Polski Kazimierzowi III Wielkiemu.
Właściwą część ratusza w Namysłowie wzniesiono w latach 1374–1378. Jego głównym architektem był mistrz murarski Piotr[17].
W 1345 rozpoczęła się wojna polsko-czeska pomiędzy Janem Luksemburskim i Kazimierzem III Wielkim. Pod koniec lata lub na początku jesieni 1348 rozpoczęto negocjacje pokojowe. Zawarciem pokoju były zainteresowane obie strony, ponieważ Karol IV koncentrował się na sprawach niemieckich, a Kazimierz zamierzał, wobec bezskuteczności ataków na Śląsku, skupić siły na walce o Ruś. 22 listopada[18][19] 1348 roku wojna została formalnie zakończona podpisaniem pokoju namysłowskiego. Traktat nie wprowadzał żadnych zmian terytorialnych[20].
W 1358 roku synowie Bolesława III – Wacław i Ludwik sprzedali Namysłów królowi czeskiemu i niemieckiemu Karolowi IV za 3000 kop groszy praskich. W połowie XIV wieku w mieście rozpoczęta została budowa murów obronnych i czterech bram i rozbudowa murowanego zamku.
XV–XX wiek[edytuj | edytuj kod]
Namysłów i Wrocław odmówili złożenia hołdu Władysławowi Pogrobowcowi po jego koronacji w 1453. Połowa zabudowań miasta została zniszczona podczas pożaru w 1466. W 1469 Namysłów uznał za swojego władcę Macieja Korwina. 11 listopada 1483 miasto zostało zniszczone w wyniku kolejnego pożaru. Od 1490 znajdowało się pod panowaniem Władysława Jagiellończyka, a następnie jego syna Ludwika. Handel w Namysłowie został ożywiony pod koniec XV wieku.
Od 1526 miasto należało do dynastii Habsburgów. Podczas wojny trzydziestoletniej zdobyli je Szwedzi.
Zakon krzyżacki zakupił namysłowski zamek w 1703. W 1741 miasto przeszło we władanie Królestwa Prus. Podczas wojny siedmioletniej było zajmowane przez Austriaków i Rosjan.
W czasie wojen napoleońskich latach 1806–1807 Namysłów był okupowany przez Francuzów. W 1862 otrzymał połączenie telegraficzne z Wrocławiem.
W 1876 otwarto linię kolejową, która połączyła Namysłów z Wrocławiem i Kluczborkiem, a w 1889 z Opolem.
Dwudziestolecie międzywojenne[edytuj | edytuj kod]
Od 1919 Namysłów należał do nowo utworzonej prowincji Dolny Śląsk. Prowincja została zlikwidowana w 1938, a 18 stycznia 1941 utworzono ją ponownie.
Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938, bojówki hitlerowskie zdewastowali wnętrze namysłowskiej synagogi zbudowanej w drugiej połowie XIX wieku.
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
W czasach II wojny światowej w Namysłowie znajdował się podobóz obozu koncentracyjnego w Groß-Rosen.
22 stycznia 1945 miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną (w lokalnej historiografii błędnie dominuje data 21 stycznia).
Polska Ludowa[edytuj | edytuj kod]
3 marca do Namysłowa przybyła pierwsza grupa polskich kolejarzy[21]. 30 kwietnia miasto zostało przejęte przez administrację polską – na jej czele stanął Pełnomocnik Rządu RP na Obwód nr 9 Tomasz Nowacki.
17 listopada 1947 odbyło się zebranie założycielskie Towarzystwa Burs i Stypendiów w Namysłowie, na prezesa wybrano Aleksandra Pankiewicza – przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej. W 1949 TBS liczył już 129 członków.
26 maja 1959 powstało Koło Miłośników Ziemi Namysłowskiej, w tym czasie było to pierwsze tego typu stowarzyszenie na Opolszczyźnie. Jeszcze w 1959 stowarzyszenie zmieniło nazwę na Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej. Staraniem działaczy koła powołano 21 stycznia 1960 Muzeum Ziemi Namysłowskiej, które zlokalizowano w trzech salach ratusza. 23 lutego 1973 Muzeum Ziemi Namysłowskiej przeniosło się do nowego lokalu, znajdującego się na zamku[22]. Muzeum funkcjonowało do przełomu 1998/99. Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej prowadziło działalność do około 2005, po czym zostało zawieszone.
23 czerwca 1976 Zakłady Elektrotechniki Motoryzacyjnej w Namysłowie przystąpiły do strajku, którego celem było, oprócz protestu przeciw podwyżce cen, odłączenie się od ZEM Świdnica i sprowadzenie nowego parku maszynowego.
III Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]
Po pierwszych wyborach do samorządu terytorialnego w Polsce po jego przywróceniu w 1990 roku burmistrzem miasta został Adam Maciąg[23][24]. Pełnił on tę funkcję przez dwie kadencje, od 18 czerwca 1990 do 3 listopada 1998. Następcami Maciąga byli: Krzysztof Kuchczyński (3 listopada 1998 – 5 grudnia 2014), Julian Kruszyński (5 grudnia 2014 – 22 listopada 2018) i obecnie Bartłomiej Stawiarski (od 22 listopada 2018).
W latach 1989–1996 przeprowadzona została przez Radę Narodową Miasta i Gminy w Namysłowie oraz jej następczynię – Radę Miejską w Namysłowie akcja dekomunizacji nazw namysłowskich ulic. Jeszcze w roku 1989 patronat nad miejskimi ulicami utracili Feliks Dzierżyński i Julian Marchlewski, a w dalszej kolejności ulice Armii Czerwonej (24 stycznia 1991)[25], Hanki Sawickiej (15 marca 1993)[26], Karola Świerczewskiego, Marcelego Nowotki, Alei Róży Luksemburg oraz Placu XV-lecia PRL (29 listopada 1996)[27]. Symbolicznym zakończeniem procesu była dokonana po latach zmiana nazwy ulicy Mariana Buczka (26 września 2016)[28].
W ramach reformy administracyjnej w Polsce w 1999 Namysłów ponownie stał się siedzibą powiatu namysłowskiego.
18 września 2014 powołano do życia Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej. Prezesem TPNiZN jest od początku jego funkcjonowania lokalny historyk Mateusz Magda, pracownik merytoryczny Muzeum Miejskiego Wrocławia. Obecnie stowarzyszenie liczy 38 członków, posiada również czterech reprezentantów w Radzie Miejskiej w Namysłowie[29].
W 2019 Reaktywowane zostało Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej (ponowny wpis do rejestru stowarzyszeń dokonany został 28 listopada 2019), a jego prezesem został Tadeusz Wincewicz[30], instruktor Namysłowskiego Ośrodka Kultury.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych GUS z 30 czerwca 2018, Namysłów miał 16360 mieszkańców (8. miejsce w województwie opolskim i 279. w Polsce), powierzchnię 22,62 km² (7. miejsce w województwie opolskim i 250. miejsce w Polsce) i gęstość zaludnienia 723,6 os./km²[1].
Mieszkańcy Namysłowa stanowią około 38,37% populacji powiatu namysłowskiego, co stanowi 1,66% populacji województwa opolskiego.
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźny | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 16360 | 100 | 8638 | 52,7 | 7724 | 47,3 |
| gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) |
723,6 | 382,1 | 341,5 | |||
Liczba mieszkańców miasta[edytuj | edytuj kod]
- 1787 – 2500[31]
- 1845 – 3480[31]
- 1860 – 4176
- 1861 – 4193[31]
- 1875 – 5383[31]
- 1880 – 5868[31]
- 1885 – 5890[31]
- 1890 – 6167
- 1910 – 6062[32]
- 1933 – 7325[33]
- 1939 – 8196[33]
- 1975 – 12400[31]
- 1983 – 13700[31]
- 1995 – 16601[34]
- 1996 – 16602[34]
- 1997 – 16593[34]
- 1998 – 16716[34]
- 1999 – 16912[34]
- 2000 – 16956[34]
- 2001 – 16901[34]
- 2002 – 16742[34]
- 2003 – 16616[34]
- 2004 – 16604[34]
- 2005 – 16630[34]
- 2006 – 16498[34]
- 2007 – 16358[34]
- 2008 – 16280[34]
- 2009 – 16241[34]
- 2010 – 16254[34]
- 2011 – 16103[34]
- 2012 – 16138[34]
- 2013 – 16123[34]
- 2014 – 16126[34]
- 2015 – 16105[34]
- 2016 – 16271[34]
- 2017 – 16360[34]
Błąd składni
Piramida wieku mieszkańców Namysłowa w 2014 roku[edytuj | edytuj kod]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[35]:
- Układ urbanistyczny
- Kościół par. pw. śś. Piotra i Pawła, późnogotycki z l. 1405-1441 – XV w., XVI w. w rejestrze. Ogrodzenie z bramą, z 1713 r. i figura św. Jana Nepomucena, z 1730 r., wypisane z księgi rejestru
- Kościół fil. pw. Niepokalanego Poczęcia NMP[36], ul. Staromiejska, XV/XVI.
- Zespół klasztorny franciszkanów, Skwer kardynała Wyszyńskiego 2, z XIV-XVIII w.: gotycki kościół św. Franciszka i św. Piotra z XIV w., klasztor, ob. plebania
- Kaplica cmentarna pw. Świętej Trójcy, z l. 1708-1709
- Park Północny, z poł. XIX w.
- Zamek książęcy, XIV w., XVI-XIX w.: studnia na dziedzińcu zamkowym z ok. 1600 r.
- Mury obronne, fragmenty z l. 1350-1415, XVII w., XIX w.: baszta, ul. Kościelna 10, mur, ul. Forteczna 4, mur i dwie baszty (pn.-zach.), mur i trzy baszty, ul. Wojska Polskiego, mur i dwie baszty (pd.-zach.), mur i jedna baszta (pn.-wsch.), mur (pn.-zach.), mur (pn.),
- Brama Krakowska, z 1350 r. – XIV w., XIX w., wypisana z księgi rejestru
- Ratusz, z 1374-77 r., XV-XIX w., z 57-metrową wieżą z 1381-89 r.
- Zespół szpitala miejskiego, ul. Oleśnicka 10, z l. 1911-1912: budynek prosektorium z kaplicą, pawilon oddziału dziecięcego, budynek mieszkalno-warsztatowy; altana, drewniana; magazyn, ogrodzenie z bramą, park
- Dom, ul. Chrobrego 6, wypisany z księgi rejestru
- Dom „Burmistrzówka”, ul. Krakowska 17, z XVIII w., z poł. XIX w.
- Hotel „Polonia”, ul. Obrońców Pokoju 28, 1848 r.
- Domy, Rynek 3, 4, 5, 6, 24 (d. 27), z XVI w., XVIII w., XIX w., wypisane z księgi rejestru
- Dom, Rynek 12, z k. XIX w.
- Domy, ul. Staszica 4, 6, z XVI w., XVIII w., XIX w., wypisane z księgi rejestru
- Izba Regionalna, dawna szkoła ewangelicka, ul. Szkolna 2, mur pruski, z 1789 r.
- Zespół browaru, ul. Chrobrego 26, z l. 1870-1910: stara słodownia z warzelnią i suszarnią, nowa słodownia z suszarniami, leżakownia i fermentownia, maszynownia i magazyn beczek, kompleks budynków pomocniczych, magazyn jęczmienia przy ul. Kolejowej 18.
- Izba Techniki Młynarskiej, dawny młyn miejski, ul. Piastowska 12, XIX/XX w.
inne zabytki:
- neorenesansowa fontanna (ok. 1914)
- synagoga (1856)
- cmentarz żydowski (użytkowany w latach 1794–1938)
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W mieście bardzo silnie rozwinął się przemysł spożywczy (zakłady ziemniaczane, wytwórnia lodów Nestlé), a także przemysł piwowarski (Browar Namysłów) oraz przemysł elektrotechniczny (Diehl Controls, dawniej również ZEM), metalowy i obuwniczy. W Namysłowie od kilkunastu lat funkcjonuje również fabryka okien Velux.
W 2019 wskaźnik bezrobocia w Namysłowie wynosił 7,8%. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Namysłowie wynosiło 4 176,14 zł[34].
25,8% aktywnych zawodowo mieszkańców Namysłowa pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i przemysł wydobywczy), 34,7% w sektorze przemysłowym (przemysł przetwórczy i budownictwo), a 10,5% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 2,2% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości)[34].
W Namysłowie mieści się Podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Transport[edytuj | edytuj kod]
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]
Przez Namysłów przebiegają drogi krajowe:
- 39 Łagiewniki – Strzelin – Biedrzychów – Owczary – Brzeg – Namysłów – Kępno
- 42 Namysłów – Kluczbork – Praszka – Radomsko – Starachowice
Sieć uzupełniają drogi wojewódzkie:
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
W mieście znajduje się stacja kolejowa połączona z dworcem autobusowym. Z namysłowskiej stacji kolejowej odjeżdżają obecnie pociągi w kierunku Oleśnicy i Wrocławia oraz Kluczborka, Lublińca i Częstochowy.
| Namysłów | ||
| Linia nr 143 Kalety – Wrocław Mikołajów (106,465 km) | ||
  odległość: 5,996 km
|
|
odległość: 4,625 km
|
| Linia nr 301 Opole Główne – Namysłów (59,939 km) | ||
odległość: 3,410 km
|
|
|
| Linia nr 307 Namysłów – Kępno (0,000 km) | ||
|
|
odległość: 3,584 km
| |
Komunikacja miejska[edytuj | edytuj kod]
W mieście funkcjonowała czasowo w roku 2018 komunikacja miejska obsługiwana busem Mercedes Sprinter. Linie czerwona, zielona i niebieska zaczynały swój bieg na dworcu autobusowym. Komunikacje zlikwidowano z powodu braku zainteresowania mieszkańców transportem miejskim. Przewozy autobusowe realizuje PKS Opole oraz prywatny przewoźnik LUZ.
Oświata[edytuj | edytuj kod]
Namysłów stanowi regionalny ośrodek oświatowy, ściągający uczniów z całego powiatu, a także z pobliskich terenów województwa wielkopolskiego (Rychtal), dolnośląskiego (Bierutów) czy powiatu kluczborskiego (Wołczyn).
Przedszkola
Szkoły podstawowe
Inne
|
Szkoły ponadpodstawowe
Zespół Szkół Specjalnych im. Adama Mickiewicza, ul. Staszica 8
|
Kultura[edytuj | edytuj kod]
- Namysłowski Ośrodek Kultury, Plac Powstańców Śląskich 2
- Zespół Teatralny „Bez Atu” (dawny)
- Biblioteka Publiczna w Namysłowie im. Stanisława Wasylewskiego, ul. Bohaterów Warszawy 5
- Izba Regionalna w Namysłowie, ul. Szkolna 2
- Izba Techniki Młynarskiej, ul. Piastowska 12
- Świetlica Osiedlowa, ul. Dworcowa 7
Namysłowska prasa wydawana po 1945[edytuj | edytuj kod]
Namysłów posiada bogata tradycję wydawania prasy lokalnej i samorządowej, przy czym liczba wszystkich tytułów, ukazujących się tu od 1945 roku, jest dziś trudna do ustalenia. W okresie PRL wydawane były: „Trybuna Namysłowska” – miesięcznik Powiatowego Komitetu Frontu Narodowego w Namysłowie oraz „Rocznik Statystyczny Powiatu Namysłów”.
Namysłowska prasa podziemna przed 1989[edytuj | edytuj kod]
- Obserwator Namysłowski jedyne znane czasopismo, które wychodziło w drugim obiegu, a następnie jawnie od 1989 roku[37]
Namysłowska prasa wydawana po 1989[edytuj | edytuj kod]
Po przełomie 1989 roku nastąpił prawdziwy wysyp różnych periodyków ukazujących się najczęściej dość nieregularnie:
- „Gazeta Namysłowska. Magazyn Samorządowy”
- „Gazeta Ziemi Namysłowskiej”
- „GraVers. Niezależne Czasopismo Literackie”
- „Informator Wędkarski. Magazyn Namysłowskich Wędkarzy”
- „Kurier Namysłowski. Prywatny Miesięcznik Lokalny”
- „Namysłowianin. Bezpłatna Gazeta Lokalna”
- „Namysłowski Magazyn. Namysłowski Powiatowy Magazyn Samorządowy”
- „Nowiny Namysłowskie”
- „Wieści Namysłowskie”
- „Z Prawej Strony. Miesięcznik ziemi namysłowskiej”
Własne organa prasowe posiadają miejscowe parafie katolickie:
- „Apostolskie Ścieżki. Namysłowskie Pismo Religijno – Duszpasterskie” – Parafia Św. Apostołów Piotra i Pawła.
- „Pokój i Dobro. Gazeta parafii św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary”
Na koniec warto wspomnieć, że własne pismo wydają także Niemcy – dawni mieszkańcy Namysłowa, zrzeszeni w stowarzyszeniu Namslauer Heimatfreunde. Ich organ prasowy „Namslauer Heimatfruf” ukazuje się od roku 1956. Do tej pory (listopad 2020) ukazało się 246 numerów[38].
Religia[edytuj | edytuj kod]
_ID_611055.jpg)
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
Kościół rzymskokatolicki[edytuj | edytuj kod]
- parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła (ul. Kościelna 3)
- kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła (ul. Kościelna 1)
- kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (ul. Staromiejska 29)
- kaplica cmentarna Wszystkich Świętych (ul. Jana Pawła II 6)
- parafia św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary (Skwer Kardynała Wyszyńskiego 2)
- kościół św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary (Skwer Kardynała Wyszyńskiego 2)
- kaplica Świętej Trójcy (ul. Oleśnickiej 11)
Kościół Zielonoświątkowy w RP[edytuj | edytuj kod]
Okręg Zachodni
- Zbór Kanaan (ul. Kraszewskiego 4)
Świadkowie Jehowy[edytuj | edytuj kod]
- zbór Namysłów – Północ (Sala Królestwa ul. 1 Maja 17)
- zbór Namysłów – Południe (Sala Królestwa ul. 1 Maja 17)[39]
Do zborów w Namysłowie przynależą również wyznawcy z gminy Bierutów, Wilków, Rychtal, Domaszowice i Świerczów.
Cmentarze[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz Komunalny (ul. Jana Pawła II 6)
- Cmentarz Komunalny (ul. Oławska 35-39)
- cmentarz katolicki (ul. Staromiejska 29)
- cmentarz ewangelicki (ul. Kraszewskiego 1)
- cmentarz żydowski (ul. Łączańska 7)
Nieistniejące obiekty sakralne[edytuj | edytuj kod]
- synagoga (obecnie sala sportowa, ul. Dubois 19)
- kościół ewangelicki św. Andrzeja (Skwer prof. Leszka Kuberskiego), rozebrany w 1962
- kościół staroluterański (obecnie sklep, ul. Wały Jana III 2)
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
W Namysłowie ma swoją siedzibę Nadleśnictwo Namysłów, którego obszar rozciąga się na powiat namysłowski i kluczborski.
Polityka[edytuj | edytuj kod]
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Organem wykonawczym jest burmistrz. W wyborach samorządowych w 2018 na urząd został wybrany Bartłomiej Stawiarski[40], zaprzysiężony na urząd 22 listopada 2018[41]. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Stanisława Dubois 3. W mieście znajduje się starostwo powiatu namysłowskiego.
Budżet miasta[edytuj | edytuj kod]
| Budżet miasta Namysłowa | ||
|---|---|---|
| Lp. | Rok | Budżet |
| 1 | 2009 | 74,5 mln. zł. |
| 2 | 2010 | 67,1 mln zł. |
| 3 | 2011 | 74,7 mln zł. |
| 4 | 2012 | 69 mln zł. |
| 5 | 2013 | 66 mln zł. |
| 6 | 2014 | 76,7 mln zł. |
| 8 | 2015 | 75,3 mln zł. |
| 9 | 2016 | 89,6 mln zł. |
Miasta partnerskie[42][edytuj | edytuj kod]
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Nebelschütz |  Niemcy
|
4 kwietnia 1997 |
| Hluczyn |  Czechy
|
27 sierpnia 2000 |
| Linz nad Renem | Niemcy
|
29 września 2000 |
| Jaremcze |  Ukraina
|
25 maja 2002 |
| Kisköre |  Węgry
|
14 czerwca 2003 |
| Zagon |  Rumunia
|
10 października 2009 |
Ludzie związani z Namysłowem[edytuj | edytuj kod]
Honorowi Obywatele Miasta[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Zembaczyński (1994)[43]
- Edward Łęczycki (1994)[43]
- Zbigniew Figas (1995)[43]
- Theo Schöller (1995)[43]
- Zbigniew Górzyński (1996)[43]
- Bolesław Pustelnik (2001)[43]
- Irena Szewińska (2004)[43]
- Włodzimierz Gryglewicz (2008)[43]
- Tadeusz Szulc (2012)
- Józef Pinior (2016)[44]
- Lech Wałęsa (2017)[45]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b GUS, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2018 r. Stan w dniu 30 VI, stat.gov.pl, 12 października 2018 [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ Klimat: Namysłów: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-06-10].
- ↑ GUGiK, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 7 stycznia 2020 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ Osiedla w Namysłowie, namyslow.eu [dostęp 2020-09-10] (pol.).
- ↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 9, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ „Codex Diplomaticus Maioris Poloniae”, tomus II, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1878, s. 295.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889.
- ↑ „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
- ↑ Johann Knie 1830 ↓, s. 974.
- ↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 11.
- ↑ Namysłów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom VI, s. 894.
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Historia miasta. [dostęp 4 kwietnia 2009].
- ↑ Kazimierz Kuliński: Piastowski zamek w Namysłowie. Namysłów: Namislavia, 2006. ISBN 978-83-60537-03-9.
- ↑ Namysłów, zamki-palace.eu [dostęp 2020-06-10].
- ↑ Jan Dąbrowski: Kazimierz Wielki: Twórca Korony Królestwa Polskiego. Kraków: Universitas, 2007. ISBN 978-83-242-0686-5.
- ↑ Według Jerzego Dowiata 28 listopada (Jerzy Dowiat: Nowy kształt terytorialny państwa. W: Janusz Tazbir, Tadeusz Manteuffel: Zarys... 1980, s. 73–79.).
- ↑ Jerzy Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII w. – 1370), s. 330.
- ↑ Kazimierz Kuliński, Pierwsze lata polskiej służby kolejowej w Namysłowie, Namysłów 1970.
- ↑ Historia i cele TMZN, web.archive.org, 27 maja 2014 [dostęp 2020-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-27].
- ↑ Opolskie: Nowy sekretarz województwa, Serwis Samorządowy PAP [dostęp 2020-09-21] (pol.).
- ↑ Adam Franciszek Maciąg – Encyklopedia Solidarności, www.encysol.pl [dostęp 2020-09-21].
- ↑ Uchwała nr IX/60/91 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 24 stycznia 1991 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ Uchwała nr XXVI/208/93 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ Uchwała nr XXV/261/96 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 29 listopada 1996 r. w sprawie zmiany nazw ulic.
- ↑ Uchwała nr 268/VII/16 Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 26 września 2016 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy.
- ↑ Towarzystwo Przyjaciół Namysłowa i Ziemi Namysłowskiej, www.facebook.com [dostęp 2020-09-06] (pol.).
- ↑ Namysłów – ciekawe miejsca, które warto odwiedzić, Radio Opole, 27 lipca 2019 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Demografia, sztetl.org.pl [dostęp 2020-06-10].
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de, www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-06-10].
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Namslau, treemagic.org [dostęp 2020-06-10].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Namysłów w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2020-06-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 54,55. [dostęp 2012-12-16].
- ↑ Obraz kościółs NMP w Namysłowie (dolny-slask.org.pl).
- ↑ Roman Janusz Rączy – Encyklopedia Solidarności, www.encyklopedia-solidarnosci.pl [dostęp 2016-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-22].
- ↑ http://www.namslau-schlesien.de/namslauer-heimatruf/.
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14].
- ↑ Wybory samorządowe 2018, wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2020-06-10].
- ↑ Protokół Nr I/18 z sesji Rady Miejskiej w Namysłowie z dnia 22 listopada 2018 roku. namyslow.eu, 18 grudnia 2018. [dostęp 2020-06-10].
- ↑ Miasta partnerskie. Urząd Miejski w Namysłowie. [dostęp 2017-06-10].
- ↑ a b c d e f g h Honorowy Obywatel Namysłowa, namyslow.eu [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ Jarosław Staśkiewicz, Józef Pinior honorowym obywatelem Namysłowa, Nowa Trybuna Opolska, 3 maja 2016 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
- ↑ Lech Wałęsa honorowym obywatelem Namysłowa. Mieszkańcy wywiesili… klepsydry [FOTO], wMeritum.pl, 24 stycznia 2017 [dostęp 2020-06-10] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Johann Knie: Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schlesien... Breslau: Barth und Comp., 1830.
- Mateusz Goliński, Elżbieta Kościk, Jan Kęsik: Namysłów, z dziejów miasta i okolic, Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-00-8.
- Włodzimierz Ożga: Zespół Bramy Krakowskiej w Namysłowie, Namislavia, Namysłów 2007, ISBN 978-83-60537-01-5.
- Kazimierz Kuliński: Pieczęcie i herby miasta Namysłowa. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-04-6.
- Kazimierz Kuliński: Piastowski zamek w Namysłowie. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-03-9.
- Henryk Caputa: Zarys historyczny murów obronnych miasta Namysłowa. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2006, ISBN 978-83-60537-02-2.
- Kazimierz Kuliński: Obozy pracy i zagłady rozmieszczone przez hitlerowców w powiecie namysłowskim w latach 1939–1945. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2005, ISBN 83-922091-1-7.
- Mateusz M. Magda: Tajemnice Ziemi Namysłowskiej, Namislavia, Namysłów 2011, ISBN 978-83-60537-35-0.
- Mateusz M. Magda: Spacerem po dawnym Namysłowie, M&P Verlag, Namysłów 2019, ISBN 978-83-953909-0-6.
- Stanisław Żarecki: Zarys historii szpitalnictwa w powiecie namysłowskim. Reedycja Biblioteczki Towarzystwa Miłośników Ziemi Namysłowskiej, ISSN 1895-8877. Namislavia, Namysłów 2005, ISBN 83-922091-2-5.
- Tomasz Kowalski: Dzieje kościoła i parafii pw. św. Franciszka z Asyżu i św. Piotra z Alkantary w Namysłowie. Towarzystwo Miłośników Ziemi Namysłowskiej, zeszyty historyczne – tom 1. Namislavia, Namysłów 2003, ISBN 83-905869-4-0.
- Mariusz Patelski, Protesty czerwcowe 1976 r. w województwie opolskim. Zapomniany strajk w ZEM Namysłów, Opole-Namysłów: Uniwersytet Opolski-Namislavia 2016. ISBN 978-83-60537-84-8.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Namysłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 894.
- Namysłów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 370.
| ||||||||||
| |||||||||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||||