Nannospalax

	Nannospalax
	Palmer, 1903
	; Przedstawiciel rodzaju – ślepiec mały (N. leucodon)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	ślepcowate
Podrodzina	ślepce
Rodzaj	Nannospalax
	Typ nomenklatoryczny
	Spalax ehrenbergi Nehring, 1898
Synonimy
	Microspalax Nehring, 1898; Mesospalax Méhely, 1909; Microspalax Méhely, 1909; Ujhelyiana Strand, 1922;
	Microspalax Nehring, 1898; Mesospalax Méhely, 1909; Microspalax Méhely, 1909; Ujhelyiana Strand, 1922;
Gatunki
	14 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	14 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nannosplax – rodzaj ssaków z podrodziny ślepców (Spalacinae) w obrębie rodziny ślepcowatych (Spalacidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie: Węgry, Ukraina, Mołdawia, Rumunia, Bośnia i Hercegowina, Serbia, Czarnogóra, Kosowo, Albania, Macedonia Północna, Bułgaria, Grecja i europejska część Turcji), Azji (Izrael, Jordania, Liban, Syria, azjatycka część Turcji, Gruzja, Armenia, Irak i Iran) oraz Afryce (Libia i Egipt)^[5]^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 130–248 mm, ogon niewidoczny; masa ciała 73–522 g^[6]^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1898 roku niemiecki zoolog Alfred Nehring w artykule poświęconym nowym gatunkom z rodzaju Spalax opublikowanym na łamach rocznika Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin^[2]. Nehring nie wyznaczył gatunku typowego; jednak nazwa – Microspalax – którą nadał nowemu taksonowi okazała się zajęta przez rodzaj pajęczaków, wobec czego w 1903 roku amerykański zoolog Theodore Sherman Palmer ukuł nową nazwę – Nannosplax – jednocześnie na typ nomenklatoryczny wyznaczając ślepca lewantyńskiego (N. ehrenbergi).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Microspalax: gr. μικρος mikros ‘mały’; rodzaj Spalax Güldenstädt, 1770 (ślepiec)^[8].
Nannospalax: gr. ναννος nannos ‘karzeł’; rodzaj Spalax Güldenstädt, 1770 (ślepiec)^[9].
Mesospalax: gr. μεσος mesos ‘środkowy, pośredni’^[10]; rodzaj Spalax Güldenstädt, 1770 (ślepiec). Gatunek typowy: Spalax monticola Nehring, 1898 (= Spalax typhlus leucodon Nordmann, 1840).
Ujhelyiana: Josef Ujhelyi, węgierski preparator^[4].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[11]^[7]^[5]^[12]:

Nannospalax leucodon (Nordmann, 1840) – ślepiec mały
Nannospalax bulgaricus Savić & Soldatović, 1984
Nannospalax hellenicus (Méhely, 1909)
Nannospalax hungaricus (Nehring, 1897)
Nannospalax insularis (O. Thomas, 1917)
Nannospalax montanoserbicus (Savić & Soldatović, 1974)
Nannospalax montanosyrmiensis (Savić & Soldatović, 1974)
Nannospalax monticola (Nehring, 1898)
Nannospalax serbicus (Méhely, 1909)
Nannospalax turcicus (Méhely, 1909)
Nannospalax xanthodon (Nordmann, 1840) – ślepiec anatolijski
Nannospalax ehrenbergi (Nehring, 1897) – ślepiec lewantyński

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszego Izraela:

Nannospalax kebarensis Tchernov, 1968^[13]
Nannospalax neuvillei Haas, 1951^[14]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nazwa zastępcza dla Microspalax Nehring, 1898.
↑ ^a ^b Młodszy homonim Microspalax Mégnin & Trouessart, 1884 (Arachnida).
↑ Nomen nudum.
↑ Nowa nazwa dla Microspalax Méhely, 1909.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ T.S. Palmer. Some new generic names of mammals. „Science”. New series. 17, s. 873, 1903. (ang.).
↑ ^a ^b A. Nehring. Mehrere neue Spalax-Arten. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1897, s. 168, 1897. (niem.).
↑ ^a ^b L. Méhely: Species generis Spalax: A földi kutyák fajai származás-és rendszertani tekintetben. Budapest: A Magyar Tudomos Akada Kiad, 1909, s. 22. (węg.).
↑ ^a ^b E. Strand. Neue Namen längst beschriebener Tiere. „Archiv für Naturgeschichte”. Abtailung A. 88 (4), s. 142, 1922. (niem.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 328. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b R. Norris: Family Spalacidae (Muroid Mole-rats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 140–142. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 213. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 424.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 447.
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 135, OCLC 637083062 (ang.).
↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 154. (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 231. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ E. Tchernov. A Pleistocene faunule from a karst fissure filling near Jerusalem, Israel. „Verhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft in Basel”. 79 (2), s. 161–185, 1969. (ang.).
↑ G.G. Haas G.G., Remarques sur Ia microfaune de mammiferes de Ia grotte d’Oumm-Qatafa, [w:] R.V.R.V. Neuville (red.), Le Paleolithique et le Mesolithique du Desert de Judee, „Archives de l’Institut de Paléontologie Humaine. Mémoire 3”, 24, 1951, s. 1–270 (fr.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[1] Nazwa zastępcza dla Microspalax Nehring, 1898.

[mh-3] Młodszy homonim Microspalax Mégnin & Trouessart, 1884 (Arachnida).

[5] Nomen nudum.

[7] Nowa nazwa dla Microspalax Méhely, 1909.

[Palmer-2] T.S. Palmer. Some new generic names of mammals. „Science”. New series. 17, s. 873, 1903. (ang.).

[Nehring-4] A. Nehring. Mehrere neue Spalax-Arten. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1897, s. 168, 1897. (niem.).

[Méhely-6] L. Méhely: Species generis Spalax: A földi kutyák fajai származás-és rendszertani tekintetben. Budapest: A Magyar Tudomos Akada Kiad, 1909, s. 22. (węg.).

[Strand-8] E. Strand. Neue Namen längst beschriebener Tiere. „Archiv für Naturgeschichte”. Abtailung A. 88 (4), s. 142, 1922. (niem.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 328. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Norris-10] R. Norris: Family Spalacidae (Muroid Mole-rats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 140–142. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[amw-11] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 213. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655579_424]-12] Palmer 1904 ↓, s. 424.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655603_447]-13] Palmer 1904 ↓, s. 447.

[Jaeger-14] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 135, OCLC 637083062 (ang.).

[mdd-15] E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 154. (ang.).

[Cichocki&inni-16] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 231. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[tch-17] E. Tchernov. A Pleistocene faunule from a karst fissure filling near Jerusalem, Israel. „Verhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft in Basel”. 79 (2), s. 161–185, 1969. (ang.).

[haas-18] G.G. Haas G.G., Remarques sur Ia microfaune de mammiferes de Ia grotte d’Oumm-Qatafa, [w:] R.V.R.V. Neuville (red.), Le Paleolithique et le Mesolithique du Desert de Judee, „Archives de l’Institut de Paléontologie Humaine. Mémoire 3”, 24, 1951, s. 1–270 (fr.).

[a]

[1]

[b]

[2]

[c]

[3]

[d]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]