Nawarra (prowincja)
| prowincja | |||||
| |||||
| |||||
| Hymn: Himno de las Cortes | |||||
| Państwo |  Hiszpania
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | Pampeluna | ||||
| Kod ISO 3166-2 | ES-NA | ||||
| Prezydent | María Chivite (PSN-PSOE) | ||||
| Powierzchnia | 10 391 km² | ||||
| Populacja (2002) • liczba ludności |
661 197 | ||||
| • gęstość | 63,63 os./km² | ||||
| Języki urzędowe | hiszpański, baskijski na terenach baskofońskich i mieszanych | ||||
| Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
| Liczba senatorów | 5 | ||||
| Liczba posłów | 5 | ||||
Położenie na mapie Hiszpanii
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Hiszpania
| |||||
.svg)
Nawarra (hiszp. Navarra, fr. Navarre, bask. Nafarroa) – kraina historyczna w zachodniej części Pirenejów na pograniczu Hiszpanii i Francji. Pod zwierzchnictwem Nawarry znajdowała się niegdyś również część francuskiego departamentu Pyrénées-Atlantiques, obecnie znana jako Dolna Nawarra (fr. Basse-Navarre).
Nawarra jako wspólnota autonomiczna Hiszpanii[edytuj | edytuj kod]
Wspólnota autonomiczna Nawarry (hiszp. Comunidad Foral de Navarra, bask. Nafarroako Foru Erkidegoa), będąca jednocześnie Prowincją Nawarry (hiszp. Provincia de Navarra, bask. Nafarroako Probintzia) graniczy z prowincjami: Guipúzcoa, Álava (obie we wspólnocie Kraju Basków), Saragossą, Hueską (obie w Aragonii), La Rioja oraz z Francją.
Nawarra stanowi jedną z dwóch (obok Kraju Basków) wspólnot autonomicznych o statusie comunidad foral, tj. wspólnoty prawa lokalnego. Określenie to przysługuje jej w związku z faktem, że dawna autonomia prawna (stąd foral od fueros – zbiór praw lokalnych) nigdy nie została w tym regionie zniesiona. Nie dokonał tego gen. Franco, odwdzięczając się za poparcie Nawarry w wojnie domowej. Dzięki temu po uchwaleniu nowej konstytucji Hiszpanii w 1978 r. Nawarze przysługiwało prawo do ogłoszenia szerszej autonomii bez dodatkowych warunków, które musiała spełnić większość wspólnot autonomicznych. Istotnym uprawnieniem Nawarry jako wspólnoty prawa lokalnego jest negocjacja z rządem hiszpańskim tzw. umowy ekonomicznej (Convenio Económico), która określa udział obu stron w podatkach i wydatkach. Dodatkowo statut autonomiczny Nawarry jako jedyny nie nosi nazwy statutu, lecz Ustawy o udoskonaleniu prawa lokalnego (Ley de Amejoramiento del Fuero).
Powierzchnia wspólnoty wynosi 10 391 km². W 2020 r. ludność Nawarry wyniosła 661 197 osób (gęstość zaludnienia: 63,63 osoby/km²)[1]. Jedna trzecia tej liczby zamieszkuje stolicę prowincji, Pampelunę.
Od 6 sierpnia 2019 prezydentem Nawarry jest María Chivite, z Socjalistycznej Partii Nawarry, regionalnego odłamu Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
- od IX wieku samodzielne państwo
- w XI–XII wieku związana z Aragonią
- od XIII wieku pod wpływem Francji
- od 1512 roku południowa część Nawarry została włączona do Hiszpanii
- północna część Nawarry od XVI wieku w posiadaniu Burbonów, a później w unii personalnej z Francją
- w 1789 francuską część Nawarry przekształcono w departament Basses Pyrénées
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ INE, Población por comunidades y ciudades autónomas y sexo (2853)., ine.es, 2020 [dostęp 2021-12-01] (hiszp.).
- ↑ Miguel M. Ariztegi, María Chivite toma posesión de su cargo como presidenta de una Navarra “plural”, eldiario.es, 6 sierpnia 2019 [dostęp 2021-12-01] (hiszp.).
| Wspólnoty autonomiczne | |
|---|---|
| Prowincje |
|
| Miasta autonomiczne |
| Baskonia Południowa (Hiszpania) | |
|---|---|
| Baskonia Północna (Francja) |
|
- Álava, Guipúzcoa i Vizcaya należą do jednej wspólnoty autonomicznej Hiszpanii pod nazwą Kraj Basków (Euskadi)
