Nawie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Nawia)
Przypuszczalne wyobrażenie Welesa-Trzygłowa w dolnej partii tzw. Światowida ze Zbrucza

Nawie (majki, mawki, nawki) – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych. Także nazwa zaświatów, nad którymi pieczę sprawuje Weles (najprawdopodobniej tożsamych z Wyrajem podziemnym).

Nawie jako duch, dusza[edytuj | edytuj kod]

Nawie, nawki, czasem zwane również lalkami[1] – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych. Według niektórych uczonych (m.in. S. Urbańczyka) termin ten był ogólnym określeniem demonów wywodzących się z dusz tragicznie i przedwcześnie zmarłych, zbójców, czarowników, zamordowanych i topielców[2]. Miały być wrogie i nieprzychylne ludziom, zazdroszcząc im życia[2]. W folklorze bułgarskim występuje postać dwunastu nawii, wysysających krew z położnic, natomiast w ruskiej Powieści dorocznej nawie występują jako demoniczna personifikacja zarazy w Połocku w 1092 roku[3]. Według przekazów folklorystycznych objawiały się najczęściej jako ptaki[1].

Nawie jako zaświaty[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Nawia była również używana na określenie zaświatów, nad którymi sprawuje władzę Weles, odgrodzonych od świata żywych morzem lub rzeką, według niektórych przekazów położonych głęboko pod ziemią[1]. Zgodnie z przekazami folkloru ruskiego Weles mieszkał w bagnie położonym w centrum Nawii, gdzie zasiadał na złotym tronie u stóp Drzewa Kosmicznego, dzierżąc miecz[1]. Symbolicznie Nawia opisywana była jako wielka zielona równina – pastwisko, na które Weles wyprowadza dusze[1]. Wejścia do Nawii strzegł Żmij[1].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Etymologia nazwy wywodzi się z prasłowiańskiego *navь- oznaczającego „trup”, „nieboszczyk”[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Andrzej Szyjewski: Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2004. ISBN 83-7318-205-5.
  2. a b Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-973-7.
  3. a b Andrzej Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Iskry, 2001. ISBN 83-207-1629-2.