Nefelin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nefelin
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

glinokrzemian sodu i potasu (KNa3(AlSiO4)4)

Twardość w skali Mohsa

6 - 6,5

Przełam

muszlowy

Łupliwość

niewyraźna

Układ krystalograficzny

heksagonalny

Właściwości mechaniczne

kruchy

Gęstość minerału

2,56 - 2,66 g/cm3 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

bezbarwny, różne barwy

Rysa

biała

Połysk

szklisty, tłusty

Nefelinminerał z grupy krzemianów szkieletowych, jest skaleniowcem. Jest dość pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. nephele = chmura, mgła (R.J. Hauy - 1800 r.) - wchodząc w reakcję z kwasami powoduje ich mętnienie.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Wykształca kryształy słupkowe, tabliczkowe. Tworzy skupienia zbite, ziarniste oraz występuje w formie nieforemnych ziaren. Jest kruchy, przezroczysty, rozkłada się w kwasie solnym, tworząc żel krzemionkowy.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Występuje w skałach ubogich w krzemionkę; w magmowych skałach alkalicznych (np. sjenitach nefelinowych, fonolitach, bazaltach i lawach zasadowych), w których występuje ze skaleniami potasowymi, augitem, leucytem, sodalitem, oliwinem, apatytem, magnetytem.

Miejsca występowania[edytuj | edytuj kod]

Złoża o znaczeniu gospodarczym znajdują się w Norwegii, na Grenlandii.

W Polsce[edytuj | edytuj kod]

spotykany w okolicy Bogatyni koło Turoszowa oraz w cieszynitach okolic Cieszyna, Bielska, Żywca. Występuje też w lawach bazaltoidowych (nefeliny) na terenie Dolnego Śląska.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • używany w przemyśle szklarskim,
  • ceramicznym (jako topnik),
  • gumowym,
  • tekstylnym,
  • naftowym,
  • ma znaczenie naukowe oraz stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski,
  • znacznie rzadziej służy jako kamień ozdobny,
  • w jubilerstwie mają zastosowanie najładniejsze okazy (znajdowane w druzach wśród skał magmowych). Bywa szlifowany fasetkowo lub kaboszonowo. Czasami kryształy wykazują efekt kociego oka. Ładnie wykształcone kryształy rzadko przekraczają 1 cm. Najładniejsze pochodzą z Monte Somma we Włoszech.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski, Wyd. „Antykwa” - 1998 r.
  • J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II Sp. z o. o - 2003 r.
  • Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Barbara Zapolska (tłum. z hiszp.). Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. ISBN 83-85231-10-2.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]