Neiva T-25 „Universal”
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent |
Indústria Aeronáutica Neiva w Botucatu |
Typ |
samolot szkolno-treningowy |
Konstrukcja |
dolnopłat o konstrukcji metalowej |
Załoga |
2 lub 3 |
Historia | |
Data oblotu |
29 kwietnia 1966 (22 października 1978)[a]. |
Lata produkcji |
1966 – 1979 (nie produkowany)[a] |
Liczba egz. |
189 (1)[a] |
Dane techniczne | |
Napęd |
silnik rzędowy, 6-cylindrowy Lycoming IO-540-K1D5 (Lycoming IO-720-D1B)[a] |
Moc |
305 KM (224 kW); (405 KM (298 kW))[a] |
Wymiary | |
Rozpiętość |
11 m |
Długość |
8,60 m (8,78 m)[a] |
Wysokość |
3,00 m |
Powierzchnia nośna |
17,20 m2 |
Masa | |
Własna |
1150 kg |
Startowa |
masa startowa do akrobacji – 1500 kg |
Uzbrojenia |
100 kg (maksymalna) |
Zapas paliwa |
332 l |
Osiągi | |
Prędkość maks. |
296 km/h (320 km/h)[a] |
Prędkość przelotowa |
280 km/h |
Prędkość minimalna |
110 km/h (105 km/h)[a] |
Prędkość wznoszenia |
5,3 m/s |
Pułap |
5000 m |
Zasięg |
1500 km |
Rozbieg |
650 m (600 m)[a] |
Dobieg |
760 m |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
dwa zaczepy do mocowanie uzbrojenia (tylko w odmianie T-25A) | |
Użytkownicy | |
Brazylia, Boliwia, Paragwaj, Chile |
Neiva T-25 „Universal” (oznaczenie wojskowe); Neiva N261 „Universal” (oznaczenie fabryczne) – brazylijski samolot szkolno-treningowy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1963 roku brazylijska wytwórnia lotnicza Indústria Aeronáutica Neiva w Botucatu otrzymała od lotnictwa brazylijskiego zamówienia na konstrukcję i budowę samolotu szkolno-treningowego przeznaczonego do zaawansowanego szkolenia pilotów i umożliwiającego wykonywanie akrobacji lotniczych. Opracowany i zbudowany prototyp samolotu otrzymał oznaczanie fabryczne Neiva N261 „Universal”. Oblatano go 29 kwietnia 1966 roku.
Po próbach fabrycznych oraz testach przeprowadzonych w lotnictwie wojskowym, brazylijskie lotnictwo wojskowe zamówiło 150 egzemplarzy oznaczonych jako T-25 „Universal”, które były dostarczane od 1971 do 1975 roku. Część samolotów otrzymała dwa zaczepy podskrzydłowe do mocowania uzbrojenia, wersja ta otrzymała oznaczenie wojskowe T-25A. Dodatkowo zamówiono w 1978 roku 28 samolotów. 10 samolotów zakupiło lotnictwo chilijskie.
Łącznie wyprodukowano 189 samolotów, wliczając w to prototyp.
W 1978 roku w wytwórni opracowano kolejną wersję tego samolotu, w której zastosowano nowy silnik o większej mocy. Ta zmiana spowodowała zwiększenie długości kadłuba i wysokości usterzenia tylnego. Gotowy prototyp otrzymał oznaczenie fabryczne N622 „Universal II”, a oznaczenie wojskowe T-25B. Jego oblotu dokonano 22 października 1978 roku. Prototyp ten miał tylko niewiele lepsze osiągi niż wcześniejsza jego wersja, w związku z tym zaniechano dalszych prac nad nim, poprzestając tylko na budowie tego prototypu.
Służba[edytuj | edytuj kod]
Samoloty Neiva T-25 „Universal” były wprowadzone do brazylijskiego lotnictwa wojskowego od 1971 roku, gdzie zastąpiły amerykańskie samoloty szkolne T-6 Texan. Większość z nich była użytkowana w brazylijskiej Akademii Sił Powietrznych do szkolenia zaawansowanego pilotów. Część z nich, oznaczonych jako T-25A, wyposażona była w podskrzydłowe zaczepy do mocowania uzbrojenia. Używano ich w eskadrach lotnictwa szturmowego. Od roku 1983 zaczęto je systematycznie zastępować samolotami Embraer Tucano, ostatnie z nich wycofano w 2005 roku.
W 1983 roku maszyny znalazły się na wyposażeniu eskadry akrobacyjnej Brazylijskich Sił Powietrznych.
Oprócz lotnictwa brazylijskiego samoloty zakupiło lotnictwo chilijskie. W 1983 roku lotnictwo brazylijskie przekazało 5 egzemplarzy lotnictwu paragwajskiemu, a w 2005 kolejne 6 samolotów. Także w 2005 roku 6 T-25 otrzymało z Brazylii lotnictwo boliwijskie. W tych krajach użytkowano je jako samoloty szkolno-treningowe.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Samolot szkolno-treningowy Neiva T-25 „Universal” był dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Przednia część kadłuba ma konstrukcję kratownicową, a tylna półskorupową. Mieścił zakrytą kabinę, z dwoma miejscami obok siebie dla pilota i instruktora oraz możliwością zamontowania trzeciego miejsca za nimi.
Napęd stanowił silnik gaźnikowy, 6-cylindrowy chłodzony powietrzem, napędzający dwułopatowe przestawialne śmigło. Prototyp T-25B miał śmigło trzyłopatowe. Zbiorniki paliwa znajdowały się w skrzydłach.
Podwozie trójpodporowe, chowane w locie.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Królikiewicz: Współczesne samoloty szkolne. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982, s. 64-65. ISBN 83-206-0254-8.
- Jane’s All the World’s Aircraft 1975-76. London: Jane’s Yearbooks, 1976, s. 17-18. ISBN 0-354-00521-9. (ang.).