Nieustraszeni (reality show)

Nieustraszeni

Fear Factor

Nazwa formatu	Fear Factor
Rodzaj programu	reality show
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Prowadzący	Joe Rogan (1–7) Ludacris (8–9)
Data premiery	11 czerwca 2001 30 maja 2017
Lata emisji	2001–2006, 2011–2012, 2017–2018
Liczba odcinków	188 (9 serii)
Czas trwania odcinka	ok. 44 minut (czasem nawet do 90 minut); 41 minut (MTV)
Format nadawania	4:3 (1–6), 16:9 (7–9) HDTV (7–9)
Produkcja
Produkcja	Pulse Creative Evolution Film & Tape (sezon 1) Endemol USA NBC Enterprises
Stacja telewizyjna	NBC (1–7) MTV (8–9)
Strona internetowa

Fear Factor (z ang. Czynniki strachu) – program typu reality show, realizowany w Stanach Zjednoczonych. Najbardziej znany polski odpowiednik tego tytułu to Nieustraszeni i takim na ogół posługują się Polacy. Pierwsza wersja została wyprodukowana przez holenderską firmę Endemol N.V. i pojawiła się na antenie 11 czerwca 2001 roku. Przetrwała sześć sezonów. W 2011 r. władze NBC postanowiły przywrócić program. Zrealizowano dziewięć odcinków, jednak wyemitowano osiem. Tym samym stacja pożegnała się z formatem. W 2017 r. własną wersję postanowiła wyprodukować MTV.

Pierwowzorem dla amerykańskiej edycji jest holenderski program Now Or Neverland, który powstał w 1998 r.

W Polsce program był wyświetlany przez telewizję Polsat (serie 1–6), potem VIVĘ (1–7), a od jesieni 2017 r. najnowsza wersja przez MTV Polska.

Format

Zamysł programu polega na postawieniu uczestników przed zadaniami, których wykonanie polega na zmierzeniu się z własnym lękiem. W większości odcinków zawodnicy mieli do wykonania 3 zadania. Pierwsze i trzecie były sprawdzianem siły i odwagi; najczęściej odbywały się one na wysokości, w wodzie (także pod wodą) lub w samochodzie. Drugie sprawdzało determinację i zdolność do pokonywania lęków; nierzadko gracze mieli do czynienia z żywymi zwierzętami (zarówno „dużymi”, jak i owadami). Z sześciu (lub 4 par) śmiałków wyłaniano zwycięzcę, który wygrywał 50 000 dolarów.

W edycji telewizji MTV zawsze udział brały cztery pary, a gra podzielona była na trzy segmenty:

1. Beat the Beast (Pokonaj bestię) – zadania polegające na pokonaniu lęku przed zwierzętami, owadami itp;
2. Face Your Fear (Staw czoła swojemu lękowi) – zadania przygotowane pod kątem największych lęków uczestników;
3. Final Fear (Finałowy strach) – zadania fizyczne, często bardziej spektakularne.

Jeżeli zdarzyła się sytuacja, w której żaden z uczestników nie wykonał zadania, to z puli zabierane było 25 000, a gra toczyła się dalej. Jeżeli zadanie ukończyła tylko jedna osoba, wtedy wygrywała 25 000, a dalsza gra toczyła się o pozostałe pieniądze (wyjątkiem był sezon 1., w którym zawodnikowi przyznano 10 000 dolarów, a kwota do wygrania była nienaruszona).

Spis serii

Seria	Odcinki	Lata	Emisja (z reguły)	Stacja	Prowadzący
1.	1–10 (10)	2001	poniedziałek	NBC	Joe Rogan
2.	11–30 (20)	2001–2002	poniedziałek 19.00 (CT)
3.	31–59 (29)	2002–2003
4.	60–93 (34)	2003–2004
5.	94–124 (31)	2004–2005
6.	125–146 (22)	2005–2006	wtorek
7.	147–155 (9)	2011–2012	poniedziałek 20.00 (CT)
8.	156–168 (13)	2017	wtorek 21.00 (CT)	MTV	Ludacris
9.	169–188 (20)	2018	bd.

Specjalne odcinki

Wielokrotnie zdarzały się odcinki specjalne, takie jak: odcinek świąteczny, odcinek czterozadaniowy, odcinek z zadaniami wyłącznie „obrzydliwymi”, odcinek, w trakcie którego nie można było spać, w Las Vegas (podczas którego zwycięzca musiał postawić połowę wygranej na Blackjacka), z bliźniakami, rodzice i dzieci, z modelkami lub Miss USA, ze sławnymi osobami, z nowożeńcami, randka w ciemno (dwoje przeciwnej płci nieznajomych w drużynie) itp.

W drugim i trzecim sezonie odbyły się 2 pojedynki mistrzów. Zwycięzcy poszczególnych odcinków zmagali się ze sobą o 100 000 dolarów i samochód osobowy.

Ponadto warta odnotowania jest również wersja Couples, obejmująca 7 odcinków. 9 par (lub – w 5. serii – 8 par) walczyło w 17 zadaniach (lub – w 5. serii – 14) o nagrodę główną 1 000 000 dolarów oraz różne dodatkowe.

W szóstym sezonie przeprowadzana była tzw. inwazja domowa, w której ekipa tworząca program przyjeżdżała do domu zgłoszonej osoby. Wykonawszy jedno krótkie zadanie wygrywano 5000 dolarów. Ta kilkuminutowa część pojawiała się zawsze pod koniec odcinka.

Specjalne wydania

W 1. i 2. sezonie prowadzący w specjalnym odcinku przypominał najciekawsze zadania minionego sezonu. Tak samo było w sezonie trzecim, lecz zostało to rozbite na dwie części: 15 Najlepszych Momentów oraz Zadania ze Zwierzakami; również w trakcie tego sezonu wyemitowano making of programu.

Lokalne wersje

Oprócz Holandii, USA i Polski program ten miał wiele lokalnych wersji w niemal 40 krajach świata; w niektórych wciąż jest nadawany.

W 2004 roku telewizja Polsat pokazała polską wersję programu, ale nie zdecydowała się na realizację drugiej edycji, a jedynie kontynuowała emisję oryginału.

Muzyka

Muzyka pt. Fear Factor Theme została skomponowana i miksowana na potrzeby niektórych odcinków przez Russa Landau'a. Za tła muzyczne służyły również zmodyfikowane fragmenty ścieżki dźwiękowej brytyjskiej wersji programu Survivor.

Parodie

Program ze względu na swoją formułę doczekał się licznych parodii, zarówno amatorskich, jak i profesjonalnych. Odmienny pomysł na reality show został przedstawiony m.in. w programie MADtv telewizji FOX. Również dla Comedy Central powstała kilkuminutowa parodia, w której wystąpił sam Joe Rogan. Wśród polskich parodii najszerzej znany jest prześmiewczy obraz „Nieustraszonych” w 279. odcinku „Świata według Kiepskich”, zatytułowanym „Niezastraszeni”.

Na oficjalnym kanale programu na YouTube zamieszczono 6 filmików będących remiksami fragmentów odcinków różnych serii.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa programu na NBC (ang.)
• Oficjalna strona internetowa programu na MTV (ang.)
• Fear Factor w Internet Movie Database (IMDb) (ang.)
• Fear Factor. tv.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-06)]. w bazie TV.com (ang.)
• archiwalne:
  • NBC (2001). nbc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2001-11-28)].
  • NBC (2011). nbc.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-19)].