Czarnuszka hiszpańska
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
czarnuszka hiszpańska |
| Nazwa systematyczna | |
| Nigella hispanica L. Sp. Pl. 584 1753[3] | |
Czarnuszka hiszpańska[4] (Nigella hispanica L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie w Hiszpanii, Portugalii oraz w zachodniej części Afryki Północnej (w Maroku, Algierii i Tunezji)[5][6][7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Roślina jednoroczna. Dorasta do 35 cm wysokości[6], a według innych źródeł nawet do 60–90 cm wysokości i 22–38 cm szerokości[8]. Pędy są nagie[6].
- Liście
- Są podwójnie lub potrójnie pierzastosieczne, złożone z segmentów o równowąskim kształcie[6]. Mają jasnozieloną barwę[9].
- Kwiaty
- Rozwijają się w kątach podsadek o nitkowatym kształcie. Mierzą 3,5–7 cm średnicy. Płatki mają wąsko eliptyczny kształt i niebieskofioletową barwę[6]. Dno kwiatowe jest koloru czarnego, natomiast pręciki są bordowe[9].
- Owoce
- Zebrane po 5 mieszki. Są zrośnięte ze sobą w dwóch trzecich swojej długości[6].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Rośnie na nieużytkach i terenach uprawnych. Kwitnie od czerwca do sierpnia[6]. Kwitnie latem. Dobrze rośnie w pełnym nasłonecznieniu lub w półcieniu. Może rosnąć zarówno na glebach żyznych, jak i ubogich w składniki mineralne[9]. Preferuje podłoże o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego – od 6,1 do 7,8 pH[8]. W lecie potrzebuje umiarkowane ilości wody[9].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek bywa uprawiany jako roślina ozdobna[9] (w Stanach Zjednoczonych uprawia się go między innymi w Kalifornii, Teksasie, Maine czy w stanie Nowy Jork[8]). Dobrze komponuje się na rabatach z wieloma rodzajów roślin jednorocznych i z bylinami[9].
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Wyhodowano kilka kultywarów, między innymi:
- 'Midnight' – łatwy w uprawie, kwiaty mają ciemnofioletową barwę. Nadaje się na kwiat cięty[10].
- 'African Bride' – duże kwiaty. Płatki mają białą barwę, natomiast pręciki są fioletowoczarne[11]. Pokrój jest rozgałęziony. Dorasta do około 45 cm wysokości. Roślina jest łatwa w uprawie[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ Nigella hispanica L.. The Plant List. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 129. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ Nigella hispanica – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Nigella hispanica. Plantes & botanique. [dostęp 2015-12-01]. (fr.).
- ↑ Taxon: Nigella hispanica L.. National Plant Germplasm System. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ a b c Fennel Flower, Spanish Love-in-a-Mist, Spanish Fennel / Nigella hispanica. Dave's Garden. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Spanish love-in-a-mist / Nigella hispanica. Fine Gardening. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ Nigella hispanica `Midnight' / Love-in-a-Mist, Devil-in-a-Bush, Nigella, Fennel Flower. Chiltern Seeds. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ Nigella hispanica 'African Bride' / Love-in-a-Mist, Devil-in-a-Bush, Nigella, Fennel Flower. Chiltern Seeds. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ Nigella hispanica 'African Bride'. Annie's Annuals & Perennials. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).