Niszczyciele rakietowe projektu 1155
.jpg)
| |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia |
Stocznia Jantar, Królewiec |
| Wejście do służby | |
| Zbudowane okręty |
13 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 6200 t |
| Długość |
163 m |
| Szerokość |
19,3 m |
| Zanurzenie |
7 m |
| Napęd |
siłownia w układzie COGAG o mocy 120 000 KM |
| Prędkość |
35 węzłów |
| Załoga |
300 |
| Uzbrojenie |
8 pocisków 85RU przeciw okrętom podwodnym system Rastrub-B (NATO kod Silex) |
| Wyposażenie lotnicze |
2 śmigłowce Ka-27 |
Niszczyciele rakietowe projektu 1155 – radzieckie niszczyciele rakietowe przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych. Pierwszy niszczyciel tego typu wszedł do służby w roku 1980. Projekt miał nazwę kodową Friegat, a nieoficjalnie określane są jako typ Udałoj od nazwy pierwszego okrętu, natomiast w kodzie NATO noszą oznaczenie typ Udaloy I. W połowie lat 80 XX wieku rozpoczęły się prace nad wielozadaniową wersją okrętów, oznaczonych jako projekt 1155.1, znany na Zachodzie jako typ Udaloy II. Zbudowano 12 jednostek projektu 1155 i 1 jednostkę ulepszonego projektu 1155.1.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 60 XX wieku w ZSRR, wraz z rozwojem techniki rakietowej i dużą masą nowych systemów uzbrojenia i wyposażenia, podjęto decyzję o rezygnacji z budowy jednostek uniwersalnych na rzecz okrętów wyspecjalizowanych w wykonywaniu konkretnych operacji. W wyniku wprowadzenia w życie tej koncepcji powstały w latach 70. dwa typy okrętów zbliżonej wielkości: niszczyciele rakietowe projektu 956 przeznaczone do zwalczania celów powietrznych i nawodnych i jednostki projektu 1155 przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych, klasyfikowane oficjalnie nie jako niszczyciele, ale duże okręty przeciwpodwodne (BPK – bolszyj protiwołodocznyj korabl).
Okręty projektu 1155 (nazwa kodowa Friegat) początkowo, według założeń z lat 1972–1973, miały być następcami dozorowców (fregat) projektu 1135, o wyporności standardowej ograniczonej do 4000 ton[1]. Celem było zwiększenie ich możliwości przez wprowadzenie śmigłowca pokładowego i ulepszonych stacji hydrolokacyjnych. W toku projektowania jednak okręty znacznie powiększono, głównie z powodu chęci zainstalowania stacji hydrolokacyjnej o dużym zasięgu, i wyporność wzrosła do prawie 7000 ton[1]. Umożliwiło to także zastosowanie nowego, zajmującego więcej miejsca systemu pocisków przeciwlotniczych Kinżał i po raz pierwszy w ZSRR na okrętach tej wielkości, dwóch śmigłowców pokładowych. Pociągnęło to za sobą budowę nowej większej pochylni w stoczni Jantar w Królewcu, wybranej na producenta okrętów[1]. W efekcie nowe okręty stały się w istocie następcami krążowników projektu 1134B, także klasyfikowanych jako duże okręty przeciwpodwodne (BPK), od których mają większe możliwości zwalczania okrętów podwodnych, a jedynie system przeciwlotniczy o mniejszym zasięgu, chociaż nowocześniejszy[2]. Na zachodzie powszechnie okręty projektu 1155 uznawane są za niszczyciele[3], niemniej w części literatury określane są jako krążowniki[2].
Z 12 znajdujących się w służbie jednostek projektu 1155, w 2016 roku w służbie pozostawało 8[4].
Okręty[edytuj | edytuj kod]
| Nazwa okrętu | Stocznia, numer budowy |
Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby |
|---|---|---|---|---|
| Udałoj | Jantar, Królewiec, 111 | 23 lipca 1977 | 5 lutego 1980 | 31 grudnia 1980 |
| Wiceadmirał Kułakow | im. Żdanowa, Leningrad, 731 | 4 listopada 1977 | 16 maja 1980 | 29 grudnia 1981 |
| Marszał Wasilewski | im. Żdanowa, Leningrad, 732 | 22 kwietnia 1979 | 29 grudnia 1981 | 8 grudnia 1983 |
| Admirał Zacharow | Jantar, Królewiec, 112 | 16 października 1981 | 4 listopada 1982 | 30 grudnia 1983 |
| Admirał Spiridonow | Jantar, Królewiec, 113 | wrzesień 1981 | luty 1983 | 30 grudnia 1984 |
| Admirał Tribuc | im. Żdanowa, Leningrad, 733 | 19 kwietnia 1980 | 26 marca 1983 | 30 grudnia 1985 |
| Marszał Szaposznikow | Jantar, Królewiec, 114 | lipiec 1983 | styczeń 1985 | 30 grudnia 1985 |
| Siewieromorsk (ex Simferopol, ex Marszał Budionny, ex Marszał Żukow) |
Jantar, Królewiec, 115 | 12 czerwca 1984 | 24 grudnia 1985 | 30 grudnia 1987 |
| Admirał Lewczenko | im. Żdanowa, Leningrad, 734 | 27 stycznia 1982 | 21 lutego 1985 | 30 września 1988 |
| Admirał Winogradow | Jantar, Królewiec, 116 | 5 lutego 1986 | 4 czerwca 1987 | 30 grudnia 1988 |
| Admirał Charłamow | Jantar, Królewiec, 117 | 7 czerwca 1986 | 29 czerwca 1988 | 30 grudnia 1989 |
| Admirał Pantielejew | Jantar, Królewiec, 118 | wrzesień 1987 | grudzień 1988 | 19 grudnia 1991 |
Wersja rozwojowa[edytuj | edytuj kod]
Po wprowadzeniu do służby pierwszych jednostek projektu 1155 rozpoczęto prace nad uczynieniem projektu bardziej uniwersalnym i przystosowaniem do zwalczania celów nawodnych i powietrznych, instalując część systemów z niszczycieli proj. 956. Nowe okręty projektu 1155.1 miały być przeciwwagą dla najnowszych amerykańskich niszczycieli rakietowych typu Arleigh Burke. Przed 1991 rozpoczęto budowę jedynie 2 jednostek tego typu, z czego ukończono jedną. Budowę okrętu „Admirał Czabanienko” rozpoczęto w 1989. Wodowanie miało miejsce w 1992, wejście do służby w Rosyjskiej Marynarce Wojennej nastąpiło w styczniu 1999. Drugi znajdujący się w budowie złomowano, a z budowy trzeciej jednostki zrezygnowano.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dane okrętów za: Apalkow 2005 ↓, s. 57–62.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Apalkow 2005 ↓, s. 57.
- ↑ a b Robert Gardiner (red): Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Maryland, 1996, ISBN 1-55750-132-7, s. 384 (ang.).
- ↑ Np. Milan Vego: Soviet Navy Today. Londyn: Arms & Armour Press, 1986, s. 34, seria: Warships Illustrated. No.6. ISBN 0-85368-763-3. (ang.).
- ↑ A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g. 2015, s. 13, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015. (ros.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Tom III. Protiwołodocznyje korabli. Czast 1. Bolszyje protiwołodocznyje i storożewyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2005. ISBN 5-8172-0094-5. (ros.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- www.fas.org. fas.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-26)]. (ang.).