Niszczyciele typu Ragnar
 Ragnar | |
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia |
Kockums, Malmö (2) |
| Wejście do służby |
1909–1910 |
| Zbudowane okręty |
3 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
430 t (normalna) |
| Długość |
65,8 m na linii wodnej |
| Szerokość |
6,30 m |
| Zanurzenie |
2,50 m (normalne) |
| Napęd |
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania |
| Prędkość |
30 węzłów |
| Zasięg |
920 Mm przy prędkości 15 węzłów |
| Załoga |
69 |
| Uzbrojenie |
4 działa 75 mm/L50 (4 x I) |
Niszczyciele typu Ragnar – typ niszczycieli szwedzkiej budowy, złożony z trzech jednostek. Oddane do służby w szwedzkiej marynarce wojennej w 1909 i 1910 roku, służyły do 1947 roku.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Jednostki typu Ragnar stanowiły ulepszoną wersję pierwszego zbudowanego w Szwecji niszczyciela „Wale”, który z kolei stanowił wierną kopię zakupionego w brytyjskiej stoczni Thornycroft okrętu „Magne”[1].
Ze swojego pierwowzoru odziedziczyły praktycznie niezmienione linie i rozmiary kadłuba[2][3][4]. Przy długości 65,8 metra na linii wodnej i pełnej 66,1 metra, szerokości 6,3 metra oraz zanurzeniu średnim 2,5 metra (maksymalne 2,7 metra), miały wyporność standardową 430 ton i pełną 460 ton[2][3][4].
Napędzane były dwiema pionowymi czterocylindrowymi maszynami parowymi potrójnego rozprężania o mocy 7200 KM (8000 KM[4]), zaopatrywanymi w parę przez cztery kotły Yarrow, każdy z odrębnym kominem. Maksymalna prędkość wynosiła 30 węzłów (30,5 węzła[4]). Zapas 84 ton węgla[3][4] (80 ton[2]) wystarczał na przebycie 920 mil morskich z prędkością ekonomiczną 15 węzłów[2][3][4].
Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]
W momencie oddania do służby uzbrojone były w cztery pojedyncze działa kal. 75 mm model Bofors M/05[5][a]. Długość lufy wynosiła 50 kalibrów[2]. Szybkostrzelność dział sięgała 30 strz./min[5]. Uzbrojenie torpedowe składało się z dwóch pojedynczych wyrzutni torped M/04 kalibru 450 mm[5]. Uzbrojenie uzupełniały dwa karabiny maszynowe kalibru 6,5 mm M/10[5].
W 1917 nastąpiła wymiana wyrzutni torpedowych z pojedynczych na podwójne M/14 tego samego kalibru, w wyniku czego okręty były potem uzbrojone w cztery wyrzutnie[5][b].
W 1940 dokonano kolejnego przezbrojenia, redukując liczbę dział 75 mm do trzech, dodając za to dwa pojedyncze działka przeciwlotnicze 25 mm o lufie długości 58 kalibrów Bofors M32, jeden zdwojony karabin maszynowy i dwie wyrzutnie bomb głębinowych[3].
Wedle wydawnictwa „Jane’s Fighting Ships 1942” uzbrojone były w 4 działa 75 mm, 2 karabiny maszynowe i 4 wyrzutnie torped 457 mm[4].
Załoga liczyła 69 oficerów, podoficerów i marynarzy[1].
Okręty tego typu[edytuj | edytuj kod]
Służba wszystkich okrętów tego typu przypadła na okres, gdy Szwecja nie prowadziła konfliktów zbrojnych. Zatem ich dzieje przebiegły generalnie bez znaczących incydentów[2].
HMS[c] „Ragnar”[edytuj | edytuj kod]
Został wybudowany w stoczni Kockums w Malmö. Prace rozpoczęto 1 stycznia 1907, 30 maja 1908 kadłub został zwodowany. Okręt został wpisany na listę floty 1 czerwca 1909. Został z niej skreślony po 38 latach służby 13 czerwca 1947, po czym przekazany do rozbiórki[2].
Interesującym epizodem w służbie „Ragnara” było przyjęcie 2 października 1939 na wodach terytorialnych Szwecji w okolicy Gotlandii uciekającego z kapitulującego Helu kutra pościgowego polskiej Straży Granicznej ORP „Batory”. W okolicy znajdowało się wówczas niemieckie awizo „Grille”, które mogłoby z łatwością przechwycić okręt polski z powodu miażdżącej przewagi prędkości i uzbrojenia. „Ragnar” następnie odprowadził polską jednostkę do portu Klintehamn, gdzie po 24 godzinach została internowana razem z wojskowymi członkami swojej załogi[6].
HMS „Sigurd”[edytuj | edytuj kod]
Został wybudowany w stoczni Lindholmen w Göteborgu. Prace rozpoczęto 1 stycznia 1907, 19 września 1908 kadłub został zwodowany. Okręt został wpisany na listę floty 1 stycznia 1909 (w kwietniu 1909[3]). Został z niej skreślony po 38 latach służby 13 czerwca 1947, po czym przekazany do rozbiórki[2].
HMS „Vidar”[edytuj | edytuj kod]
Został wybudowany w stoczni Kockums w Malmö. Prace rozpoczęto 1 stycznia 1908, 9 czerwca 1909 kadłub został zwodowany. Okręt został wpisany na listę floty 1 stycznia 1910. Został z niej skreślony po 37 latach służby 13 czerwca 1947, po czym przekazany do rozbiórki[2].
„Vidar” różnił się od pozostałych jednostek swojego typu dodatkową zamkniętą kabiną nawigacyjną na mostku[4], co potwierdza również porównanie ilustracji[3][4].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ I. Gogin podaje, zapewne omyłkowo, 2 działa 75 mm, 4 działa 57 mm i 2 wyrzutnie torped (Ragnar destroyers (1909-1910).), jak niszczyciel „Wale”
- ↑ I. Gogin podaje 1916 rok (Ragnar destroyers (1909-1910).)
- ↑ Hans (Hennes) Majestäts Skepp (szw.), czyli Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości. W języku angielskim stosuje się skrót HSwMS od His/Her Swedish Majesty's Ship (ang.), czyli Okręt Jego/Jej Szwedzkiej Królewskiej Mości, dla odróżniena od okrętów brytyjskich, które również mają prefiks HMS.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Robert Gardiner, Randal Gray (red.): Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906-1921. London: Conway Maritime Press, 1986, s. 357, 360. ISBN 0-85177-245-5.
- ↑ a b c d e f g h i Jane’s Fighting Ships 1942. Francis E. McMurtrie, 1943, s. 416. (ang.).
- ↑ a b c d e Borenstam 2013 ↓, s. 44.
- ↑ Mieczysław Kuligiewicz: Kuter pościgowy Batory. T. 28. Wydawnictwo MON, 1974, seria: Typy Broni i Uzbrojenia. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kurt Borenstam. Pierwyje szwiedskije esmincy. „Arsienał-Kollekcyja”. Nr 12/2013 (18), s. 33, grudzień 2013. Moskwa. (ros.).