Nornikowiec

Nornikowiec
	Neodon
	Horsfield, 1851
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Microtini
Rodzaj	nornikowiec
	Typ nomenklatoryczny
	Neodon sikimensis Horsfield, 1851
Synonimy
	Neodon Hodgson, 1849; Bicunedens Hodgson, 1863; Phaiomys Blyth, 1862;
	Neodon Hodgson, 1849; Bicunedens Hodgson, 1863; Phaiomys Blyth, 1862;
Rodzaje
	17 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	17 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Nornikowiec^[6], darnik^[6] (Neodon) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji^[7]^[8]^[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 80–150 mm, długość ogona 22–70 mm, długość ucha 10–19 mm, długość tylnej stopy 15–24 mm; masa ciała 23–81 g^[8]^[10].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1851 roku amerykański przyrodnik Thomas Horsfield w katalogu ssaków o tytule A catalogue of the mammalia in the Museum of the Hon. East-India Company^[1]. Na gatunek typowy Horsfield wyznaczył (oznaczenie monotypowe) nornikowca górskiego (N. sikimensis).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Neodon: gr. νεος neos ‘nowy’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’^[11].
Bicunedens: łac. bi ‘dwa’; cuneus „klin”; dens, dentis ‘ząb’^[12]. Gatunek typowy: Bicunedens perfuscus Hodgson, 1863 (= Neodon sikimensis Horsfield, 1851).
Phaiomys: gr. φαιος phaios ‘szary, ciemny’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[13]. Gatunek typowy: Phaiomys leucurus Blyth, 1863.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[14]^[10]^[7]^[6]:

Neodon sikimensis Horsfield, 1851 – nornikowiec górski
Neodon nepalensis Pradhan, Sharma, Sherchan, Chhetri, Shrestha & Kilpatrick, 2019
Neodon linzhiensis Liu Shaoying, Sun Zhiyu, Liu Yang, Wang Hao, Guo Peng & Murphy, 2012 – nornikowiec skryty
Neodon clarkei (Hinton, 1923) – nornik wysokogórski
Neodon medogensis Liu Shaoying, Jin Wei, Liu Yang, Murphy, Lu Bin, Hao Haibang, Liao Rui, Sun Zhiyu, Tang Mingkun, Chen Weicai & Fu Jianrong, 2016
Neodon nyalamensis Liu Shaoying, Jin Wei, Liu Yang, Murphy, Lu Bin, Hao Haibang, Liao Rui, Sun Zhiyu, Tang Mingkun, Chen Weicai & Fu Jianrong, 2016
Neodon irene (O. Thomas, 1911) – nornikowiec chiński
Neodon forresti Hinton, 1923 – nornikowiec junnański
Neodon leucurus (Blyth, 1863) – darnik górski
Neodon fuscus (Büchner, 1889) – chinornik górski
Neodon bershulaensis Liu Shaoying, Zhou Chengran, Liu Yang & Liu Shanlin, 2022
Neodon bomiensis Liu Shaoying, Zhou Chengran, Meng Guanliang & Liu Shanlin, 2022
Neodon chayuensis Liu Shaoying, Zhou Chengran, Liu Yang, Tang Mingkun & Liu Shanlin, 2022
Neodon liaoruii Liu Shaoying, Zhou Chengran, Meng Guanliang & Liu Shanlin, 2022
Neodon namchabarwaensis Liu Shaoying, Zhou Chengran, Murphy & Liu Shanlin, 2022
Neodon shergylaensis Liu Shaoying, Zhou Chengran, Murphy & Liu Shanlin, 2022

Opisano również gatunek z plejstocenu Tadżykistanu^[15]:

Neodon lakhutensis (Zazhigin, 1988)

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Nomen nudum.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c T. Horsfield: A catalogue of the mammalia in the Museum of the Hon. East-India Company. London: Printed by J. & H. Cox, 1851, s. 145. (ang.).
↑ ^a ^b Yukibumi Kaneko & Chris Smeenk. The author and date of publication of the Sikkim vole Microtus sikimensis. „Mammal Study”. 21, s. 161–164, 1996. (ang.).
↑ T. Horsfield. Brief notice of several Mammalia and Birds discovered by B. H. Hodgson, Esq., in Upper India. „The Annals and Magazine of Natural History”. Second series. 3 (15), s. 203, 1849. (ang.).
↑ B.H. Hodgson: Catalogue of the Specimens and Drawings of Mammalia, Birds, Reptiles and Fishes of Nepal and Tibet. Wyd. 2. London: Printed by order of the Trustees, 1863, s. 11. (ang.).
↑ E. Blyth. Notes on a trip from Simla to the Spiti Valley and Chomoriri (Tsomoriri) Lake during the months of July, August and September, 1861. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 31, s. 519, 1862. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 356. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 323–325. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Neodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 228–229. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 452.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 136.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 528.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-04]. (ang.).
↑ В.С. Зажигин: Палеонтологические описания: Insectivora, Lagomorpha, Rodentia. W: К.В. Никифорова & Э.А. Вангенгейм (redaktorzy): Биостратиграфия позднего плиоцена-раннего плейстоцена Таджикистана (по фауне млекопитающих). Москва: Наука, 1988, s. 18–24. ISBN 5-02-003337-5. (ros.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[nn-3] Nomen nudum.

[hor51-1] T. Horsfield: A catalogue of the mammalia in the Museum of the Hon. East-India Company. London: Printed by J. & H. Cox, 1851, s. 145. (ang.).

[Kaneko-2] Yukibumi Kaneko & Chris Smeenk. The author and date of publication of the Sikkim vole Microtus sikimensis. „Mammal Study”. 21, s. 161–164, 1996. (ang.).

[hor49-4] T. Horsfield. Brief notice of several Mammalia and Birds discovered by B. H. Hodgson, Esq., in Upper India. „The Annals and Magazine of Natural History”. Second series. 3 (15), s. 203, 1849. (ang.).

[hod-5] B.H. Hodgson: Catalogue of the Specimens and Drawings of Mammalia, Birds, Reptiles and Fishes of Nepal and Tibet. Wyd. 2. London: Printed by order of the Trustees, 1863, s. 11. (ang.).

[Blyth-6] E. Blyth. Notes on a trip from Simla to the Spiti Valley and Chomoriri (Tsomoriri) Lake during the months of July, August and September, 1861. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 31, s. 519, 1862. (ang.).

[Cichocki&inni-7] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 356. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Pardiñas&inni-9] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 323–325. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Neodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].

[amw-11] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 228–229. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792199#page/460/mode/1up_452]-12] Palmer 1904 ↓, s. 452.

[CITEREFPalmer1904[https://biodiversitylibrary.org/page/27791883_136]-13] Palmer 1904 ↓, s. 136.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655684_528]-14] Palmer 1904 ↓, s. 528.

[mdd-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-04]. (ang.).

[zaz-16] В.С. Зажигин: Палеонтологические описания: Insectivora, Lagomorpha, Rodentia. W: К.В. Никифорова & Э.А. Вангенгейм (redaktorzy): Биостратиграфия позднего плиоцена-раннего плейстоцена Таджикистана (по фауне млекопитающих). Москва: Наука, 1988, s. 18–24. ISBN 5-02-003337-5. (ros.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]