50°39′37″N 16°35′42″E/50,660356 16,595064Nowa Bielawa
| ||||
| ||||
 Pensjonat „Leśny Dworek” | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  dolnośląskie
| |||
| Powiat | dzierżoniowski | |||
| Miasto | Bielawa | |||
| Wysokość | 380-470[1] m n.p.m. | |||
| Strefa numeracyjna | (+48) 74 | |||
| Tablice rejestracyjne | DDZ | |||
Położenie na mapie Bielawy  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | ||||
| 50°39′37″N 16°35′42″E/50,660356 16,595064
| ||||
Portal  Polska
| ||||
.jpg)
Nowa Bielawa, Osiedle Nowobielawskie – dzielnica Bielawy położona w południowej części miasta przy wyjeździe na Jodłownik. Przez Nową Bielawę przepływa rzeka Bielawica, między jednokierunkowymi ulicami Nowobielawską i Sowią. Z dzielnicy widać bardzo ładną panoramę Gór Sowich oraz Parku Krajobrazowego Gór Sowich.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Nowa Bielawa to dawna wieś łańcuchowa o długości około 2,1 km, obecnie jest południową dzielnicą Bielawy leżąca w dolinie Bielawicy, pomiędzy wzniesieniami: Chmieliną na północnym zachodzie, a Kuczabą i Kocim Grzbietem na południowym wschodzie, na wysokości około 380-470 m n.p.m.[1]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nowa Bielawa powstała najprawdopodobniej w tym samym czasie co Bielawa, pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z około 1300 roku[1]. Początkowo wieś rozwijała się wolno, dopiero w XVII wieku stała się znacznym ośrodkiem lnianego i wełnianego tkactwa chałupniczego[1]. W pierwszej połowie XIX wieku nastąpił znaczny rozwój miejscowości, w 1825 roku było tu wolne sędziostwo oraz 168 domów, w tym: szkoła ewangelicka, folwark, 6 młynów wodnych, tartak, kamieniołom, 2 wapienniki, karczma i leśniczówka[1]. W 1840 roku działały tu w 176 domach łącznie aż 332 krosna tkackie, dodatkowo we wsi zbudowano wiatrak i 2 tartaki[1]. W 1900 roku przez Nową Bielawę przeprowadzono linię kolejowa Kolejki Sowiogórskiej i zbudowano stację kolejową, co przyczyniło się do dalszego rozwoju miejscowości[1]. W okresie międzywojennym Nowa Bielawa była całoroczną miejscowością wczasową, było tu 7 gospód i pensjonatów, obiekty do uprawiania sportów zimowych i kąpielisko, a doliną Bielawicy prowadziły popularne trasy turystyczne[1].
Po 1945 roku charakter miejscowości nie zmienił się, z tym że zanikła funkcja letniskowa, a dzielnica stała się osiedlem mieszkaniowym[1].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[2]:
- pensjonat „Leśny Dworek”, (dawna willa Dieriga „Waldhaus”) ul. Nowobielawska 89, z XIX/XX wieku.
Inne zabytki:
- liczne wille, domy mieszkalne i budynki gospodarcze pochodzące z XIX w XX wieku, niektóre noszące cechy architektury secesyjnej i eklektycznej[1].
Ulice[edytuj | edytuj kod]
Jedynymi ulicami znajdującymi się na terenie Nowej Bielawy są:
- Nowobielawska
- Sowia
- Leśna
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Przez Nową Bielawę prowadzą następujące szlaki turystyczne:
droga Szklary-Samborowice - Jagielno - Przeworno - Gromnik - Biały Kościół – Nieszkowice – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza - Tatarski Okop - Gilów - Marianówek - Piława Dolna - Owiesno - Myśliszów - Góra Parkowa - Nowa Bielawa - Zimna Polana - Kalenica - Bielawska Polana - Zdrojowisko - Nowa Ruda - Tłumaczów - Radków - Pasterka - Karłów - Skalne Grzyby - Batorów - Duszniki-Zdrój - Szczytna - Zamek Leśna - Polanica-Zdrój - Bystrzyca Kłodzka - Igliczna - Międzygórze - Przełęcz Puchacza[3].
z Wielkiej Sowy na Przełęcz Woliborską[4],
z Bielawskiej Polany do Kamionek[4],
z Nowej Bielawy do Zdrojowiska (stacja kolejowa)[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-BiS, 1994, s. 256-258. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 8,9. [dostęp 3 września 2012].
- ↑ a b Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 11.06.2021
- ↑ a b Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2017-11-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.
