Nowa Fantastyka
Częstotliwość | |
---|---|
Państwo | |
Wydawca | |
Tematyka |
literatura |
Pierwszy numer |
1982 |
Redaktor naczelny | |
Średni nakład |
36 tys. egz. |
Format |
A4 |
Liczba stron |
84 |
ISSN | |
Strona internetowa |
Nowa Fantastyka, do 1990 Fantastyka – polski miesięcznik literacki poświęcony szeroko rozumianej fantastyce, w szczególności literaturze science fiction i fantasy.
Opis pisma[edytuj | edytuj kod]
Jego pierwszym redaktorem naczelnym był Adam Hollanek, potem długo funkcję tę pełnił Maciej Parowski, obecnie piastuje ją Jerzy Rzymowski. Wydawcą jest Prószyński Media.
„Fantastyka” była pierwszym czasopismem w Polsce poświęconym popularyzacji fantastyki.
W miesięczniku publikowane są utwory, opowiadania i powieści polskich oraz zagranicznych autorów fantastyki, recenzje filmów oraz książek fantastycznych, a także artykuły o tematyce popularnonaukowej i felietony. W przeszłości na łamach NF pojawiały się również informacje na temat konwentów i ważniejszych wydarzeń w fandomie.
W piśmie debiutowali liczni polscy twórcy m.in. Andrzej Sapkowski, Feliks W. Kres czy Marek S. Huberath[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Polska Rzeczpospolita Ludowa[edytuj | edytuj kod]
„Fantastykę” założyła grupa entuzjastów sci-fi, Andrzej Krzepkowski, Jacek Rodek i Andrzej Wójcik, wraz z Adamem Hollankiem, popularyzatorem nauki i pisarzem, który został pierwszym redaktorem naczelnym czasopisma[2]. Rafał Ziemkiewicz tak wspomina ten wybór: „zaczęliśmy go doceniać w miarę dojrzewania. W moim wypadku wiązało się to z pracą w „Fantastyce” – wtedy zobaczyłem, jak trudną wziął na siebie rolę jako bufor pomiędzy zbuntowaną literaturą a partyjnymi nadzorcami. Wywiązał się z niej znakomicie, zapewniając redakcji i autorom, jak na ten czas, maksimum swobody”[3].
Pierwszy numer „Fantastyki” ukazał się w październiku 1982 r. Czasopismo już po kilku numerach uzyskało ogromną popularność. Średnio kioski otrzymywały 2–3 egzemplarze pisma, które kupowano jeszcze w dniu dostawy. Pod koniec lat 80. „Fantastyka” miała duże problemy z regularnym trafianiem do kiosków.
III Rzeczpospolita[edytuj | edytuj kod]
W lipcu 1990 r. zmienił się wydawca, a pismo przyjęło nazwę „Nowa Fantastyka”. W tym czasie nastąpiły również znaczące zmiany w wyglądzie czasopisma – zwiększono liczbę stron, zmieniono format, rozbudowany został dział publicystyczny.
W połowie 2003 r. zwiększono liczbę kolorowych stron.
„Nowa Fantastyka” jest obecnie najstarszym tego typu pismem na rynku i jednym z najstarszych ukazujących się nieprzerwanie na świecie (wydawanie słynnego amerykańskiego magazynu „Asimov’s Science Fiction” rozpoczęto zaledwie kilka lat wcześniej). Średni nakład w 2015 roku to 15 tys. egzemplarzy[4]. W czasach swej największej świetności – w latach 80. nakład pisma przekraczał 150 tys. egz., w roku 1996 wynosił 76 tys.[5], a w 2004 – 36 tys. egzemplarzy (według danych ZKDP za 2004).
Od 2014 do 2016 roku „Nowa Fantastyka” dostępna była w wersji elektronicznej. Jako powód rezygnacji z e-wydania podano jego nieopłacalność[6][7].
Redaktorzy naczelni[edytuj | edytuj kod]
Fantastyka (1982–1990)[edytuj | edytuj kod]
- Adam Hollanek (1982–1990)
Nowa Fantastyka (od 1990)[edytuj | edytuj kod]
- Lech Jęczmyk (1990–1992)
- Maciej Parowski (1992–2003)
- Arkadiusz Nakoniecznik (2003–2005)
- Maciej Makowski (2005–2006)
- Paweł Matuszek (2006–2009)
- Kamil Śmiałkowski (pełniący obowiązki, 2009–2010)
- Jakub Winiarski (2010–2013)
- Jerzy Rzymowski (od 2013)
Felietoniści[edytuj | edytuj kod]
obecnie
- Maciej Bachorski
- Krystyna de Binzer
- Łukasz Czarnecki
- Paweł Deptuch
- Agnieszka Haska
- Andrzej Kaczmarczyk
- Rafał Kosik
- Joanna Kułakowska
- Paweł Laudański
- Waldemar Miaśkiewicz
- Łukasz Orbitowski
- Przemysław Pieniążek
- Radosław Pisula
- Aleksandra Radziejewska
- Jerzy Stachowicz
- Marek Starosta
- Rafał Śliwiak
- Witold Vargas
- Peter Watts
- Łukasz M. Wiśniewski
- Tymoteusz Wronka
w przeszłości także
- Gregory Benford
- Jakub Ćwiek
- Jacek Dukaj
- Jarosław Grzędowicz
- Adam Hollanek
- Lech Jęczmyk
- Tomasz Kołodziejczak
- Feliks W. Kres
- Konrad T. Lewandowski
- Bartłomiej Łopatka
- Graham Masterton
- Marek Oramus
- Maciej Parowski
- Tomasz Piątek
- Marcin Przybyłek
- Tomasz Przyłucki
- Robert Silverberg
- Jacek Sobota
- Kamil Śmiałkowski
- Rafał Ziemkiewicz
Komiksy[edytuj | edytuj kod]
Na łamach pisma debiutowało wielu polskich twórców komiksowych, a premierę miały znane serie, takie jak Funky Koval.
- Osobny artykuł:
Pochodne czasopisma[edytuj | edytuj kod]
Oprócz samej „Fantastyki” w różnych okresach powstały:
- Mała Fantastyka – kwartalnik dla dzieci, wydawany w latach 1987–1990
- Komiks – Fantastyka – wydawany w latach 80., na początku lat 90. przekształcony w czasopismo „Komiks”
- Fantastyka – wydanie specjalne – kwartalnik zawierający jedynie teksty literackie, w tym powieści, wydawany w latach 2003–2019
- Czas Fantastyki – kwartalnik poświęcony publicystyce na temat fantastyki, wydawany w latach 2004–2015, dostępny jedynie w prenumeracie i w sieci Empik.
Gloria Artis[edytuj | edytuj kod]
29 października 2007 roku, z okazji 25-lecia pisma, minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski uhonorował czasopismo srebrnym medalem „Gloria Artis”[8]. Uhonorowani zostali również współpracownicy „Nowej Fantastyki”:
Medal srebrny
Medal brązowy
- Andrzej Brzezicki
- Maciej Makowski
- Dorota Malinowska
- Arkadiusz Nakoniecznik
- Andrzej Niewiadowski
- Marek Oramus
- Jacek Rodek
- Krzysztof Szolginia
- Rafał A. Ziemkiewicz
Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sylwetka Marka S. Huberatha w portalu culture.pl.
- ↑ Michael Verfasser. Ashley , The history of the science-fiction magazine, Volume 4, Science fiction rebels. The story of the science-fiction magazines from 1981 to 1990, ISBN 978-1-78138-440-4, OCLC 1011407519 [dostęp 2019-12-05] .
- ↑ Rafał Ziemkiewicz w: Adam Hollanek , Pies musi wystrzelić, Świat Książki, 2009 .
- ↑ Nowa Fantastyka 2015 (informacje dla reklamodawców) (pol.). [dostęp 2017-10-09].
- ↑ Rzeczpospolita.
- ↑ Nowa Fantastyka w formatach epub i mobi, fantastyka.pl [dostęp 2016-08-31] .
- ↑ Wersja czytnikowa NF i FWS, fantastyka.pl [dostęp 2016-08-31] .
- ↑ Medale „Gloria Artis” i odznaczenia „Zasłużony dla kultury polskiej” dla twórców związanych z pismem „Fantastyka” 30.10.07.