Nowa Wieś (Warszawa)
.jpg)
Nowa Wieś, także Nowa Wieś Ujazdowska – nieistniejąca osada rolnicza założona w Warszawie w 1784 w obrębie Osi Stanisławowskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Osada Nowa Wieś powstała w 1784 z inicjatywy Stanisława Augusta Poniatowskiego z przeznaczeniem dla mieszkańców średniowiecznej wsi Ujazdów, likwidowanej w związku z tworzeniem w pobliżu Zamku Ujazdowskiego nowej kompozycji przestrzennej.
Zaprojektowana przez Dominika Merliniego[1], wzorcowa osada składała się z dwunastu gospodarstw symetrycznie rozmieszczonych po obu stronach Drogi Królewskiej (noszącej również nazwę alei Wolskiej, gdyż łączyła pole elekcyjne na Woli z Zamkiem Ujazdowskim) pomiędzy obecnymi placami Zbawiciela i Politechniki. Drewniane, parterowe budynki wzniesione przy alei zwrócono do siebie na przemian szczytem i kalenicą, natomiast ich drugi szereg składał się wyłącznie z budynków o układzie kalenicowym[2].
Tereny Nowej Wsi obejmowały około 9 ha ogrodów w rejonie ulic Marszałkowskiej, Mokotowskiej i Polnej, a także około 106 ha gruntów ornych[3]. Grunty te znajdowały się już poza Okopami Lubomirskiego, wyznaczającymi po 1770 granicę miasta. Bliskość Warszawy sprawiała, że wieś bardzo dobrze prosperowała[4].
W 1820 grunty Nowej Wsi zostały przeznaczone na plac musztry i ćwiczeń dla kawalerii, stając się częścią tzw. Mokotowskiego Pola Wojennego. Po 1847 pozostałe tereny Nowej Wsi zostały przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, mieszkańców przesiedlono, a niektóre domy przebudowano.
Ostatnie relikty zabudowy osady zostały wyburzone w latach 30. XX wieku[5].
Od nazwy osady wzięła swoją nazwę ulica Nowowiejska[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stanisław Łoza: Architekci i budowniczowie w Polsce. Warszawa: Budownictwo i Architektura, 1954, s. 199.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 14. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2008, s. 11. ISBN 978-83-88372-37-7.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 549. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ Maria Bogucka, Maria I Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Władysław Tomkiewicz, Andrzej Zahorski: Warszawa w latach. Warszawa: Pańtwowe Wydawnictwo Naukowe, 1984, s. 308. ISBN 83-01-03323-1.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 264.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 152. ISBN 83-86619-97X.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 549. ISBN 83-01-08836-2.
