Nowa Wieś (powiat leszczyński)

Nowa Wieś

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	leszczyński
Gmina	Rydzyna
Liczba ludności (2021)	472
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	64-130
Tablice rejestracyjne	PLE
SIMC	0376159
Położenie na mapie gminy Rydzyna Nowa Wieś
Położenie na mapie Polski Nowa Wieś
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Nowa Wieś
Położenie na mapie powiatu leszczyńskiego Nowa Wieś
51°50′15″N 16°41′00″E

Nowa Wieś – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Rydzyna.

Historia

Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od drugiej połowy XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1466 jako Nowawesch, a w 1488 Nowa Wesch.

W 1466 należała do powiatu kościańskiego Korony Królestwa Polskiego, a w 1510 znajdowała się w parafii Rydzyna. W 1558 nastąpiła próba przyłączenia wsi do parafii Pawłowice.

Miejscowość była wsią szlachecką i należała do lokalnych rodów wielkopolskich: Rydzyńskich, Kąkolewskich, Pawłowskich. W 1466 Jan młodszy Rydzyński dał swojemu stryjowi Wawrzyńcowi swoje części dziedziczne we wsiach Pawłowice, Robczysko, Nowej Wsi oraz w połowie Przybiny w powiecie kościańskim, a także połowy Czerniny i Rojęcina na Dolnym Śląsku. W 1467 Jan starszy Rydzyński zapisał żonie Jadwidze z domu Jarogniewskiej 200 grzywien wiana na dobrach, które otrzymał w działach z braćmi na połowach miasta Rydzyna oraz wsiach Kłoda, Dąbcze i Nowej Wsi.

W latach 1487-1488 bracia Maciej oraz Bartłomiej, dziedzice z Pawłowic sprzedali z zastrzeżeniem prawa odkupu całą Nową Wieś za 100 grzywien Mikołajowi Kąkolewskiemu ręcząc mu, że uwolnią tę wieś od roszczeń innych osób. W 1492 Bartłomiej Pawłowski kupił wieś za 310 złotych węgierskich od Bartłomieja Kąkolewskiego oraz małoletniego Wojciecha syna zmarłego Mikołaja Kąkolewskiego. W 1496 Bartłomiej Pawłowski zapisał 5 grzywien czynszu rocznego od sumy 60 grzywien na wsi Nowa Wieś Mikołajowi Białoszyńskiemu altaryście w kolegiacie NMP koło katedry poznańskiej. W 1501 Bartłomiej Pawłowski sprzedał z zastrzeżeniem prawa odkupu swojej żonie Małgorzacie Brodnickiej wieś za 200 grzywien posagu, który mu wniosła żona. W 1523 sprzedał on Mikołajowi Rydzyńskiemu 5 i 1/4 łana opuszczonego w Nowej Wsi za 70 grzywien. W 1583 Mikołaj Pawłowski zapisał po 1500 złotych polskich posagu oraz wiana żonie Zofii Pudliszkowskiej na połowie swych części w Nowej Wsi, Żakowie i Żakowie Małym oraz na łąkach w Robczysku.

Miejscowość odnotowana została również w rejestrach podatkowych. W 1510 we wsi było 8,5 łana osiadłego i 11 kwart roli oraz 3 zagrodników. W 1530 pobrano drugą ratę poboru podatkowego z Nowej Wsi od 3 łanów. W 1563 miał miejsce pobór od 10 łanów, wiatraka dziedzicznego, karczmy dorocznej, 3 rzemieślników oraz jednego komorników. W 1564 we wsi odnotowano 5 i 1/4 łana. W 1563 pobrano podatki od 8,5 łana, dwa łany przyłączono do folwarku, odnotowano 5 zagrodników, karczmę doroczna, wiatrak dziedziczny, wiatrak doroczny, dwóch komorników oraz 3 rzemieślników. W 1580 pobór miał miejsce od 11 łanów, 5 zagrodników, 8 komorników, 4 wiatraków, w tym 3 dziedzicznych i jeden doroczny, a dwaj owczarze zapłacili od 29 owiec.

W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa leszczyńskiego.

W roku 2009 na obrzeżach wsi powstała farma wiatrowa, składająca się z 4 turbin wiatrowych o wysokości ok. 140 m.

Bibliografia

• Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III L-Q, zeszyt 1, hasło „Nowa Wieś”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1993, s. 321.

Linki zewnętrzne

• Nowa Wieś w „Słowniku historyczno-geograficznym województwa poznańskiego w średniowieczu”