Nowa metoda austriacka
Nowa metoda austriacka[1] (w skrócie NATM, z ang. New Austrian tunnelling method, niem. Neue Österreichische Tunnelbaumethode, NÖT) – jedna z podstawowych metod górniczych budowy tuneli. Po raz pierwszy zasady budowania tuneli nową metodą austriacką sformułował w 1948 roku prof. Ladislaus von Rabcewicz[2].
Technologia[edytuj | edytuj kod]
Głównym założeniem NATM jako metody budowy tuneli jest wykorzystywanie całego górotworu jako konstrukcji nośnej tunelu, pełni ona rolę obudowy wstępnej. NATM oparta jest na następującym procesie technologicznym podzielonym na etapy[3][2]:
- znakowanie miejsc wiercenia otworów oraz ich wydrążenie;
- załadowanie otworów materiałami wybuchowymi;
- detonacja i usunięcie pyłu oraz zbędnego materiału skalnego lub gruntu;
- wykonanie obudowy wstępnej o stosunkowo niskiej nośności;
- wykonanie pomiarów geologicznych i dopasowanie obudowy do warunków ziemnych;
- zabezpieczenie przed wodami podziemnymi;
- założenie obudów tunelu oraz ewentualnych dodatkowych wzmocnień konstrukcji;
- założenie dodatkowych instalacji wewnątrz tunelu, w zależności od jego przeznaczenia.
W ten sposób odcinkami cyklicznie wykonywane są prace nad budową tunelu[3]. Badania geologiczne wykonane podczas budowy pozwalają na dobranie odpowiedniej nośności do warunków gruntowych, co nie jest możliwe z taką dokładnością na etapie projektowym. Na ich podstawie ustalane są także późniejsze wartości progowe dla wszczęcia alarmów o ryzyku zawału[2].
Dodatkowe techniki stabilizacji gruntu[edytuj | edytuj kod]
W niektórych przypadkach, przy budowie tunelu w gruncie o dużym zróżnicowaniu, konieczne są dodatkowe metody zabezpieczania i stabilizacji gruntu. Najczęściej w trakcie budowy wypełnia się ubytki w gruncie specjalną mieszanką betonu w technologii tzw. iniekcji strumieniowej, stabilizując ośrodek. W innych przypadkach stosuje się także m.in. kotwy, śruby i inne elementy stabilizujące grunt w pobliżu budowanego tunelu[3].
Zastosowanie NATM[edytuj | edytuj kod]
Główną zaletą nowej metody austriackiej jest fakt, iż może być ona wykorzystywana w każdym rodzaju ośrodka, w którym drążony jest tunel, zarówno w twardych skałach, jak i w skałach miększych, czy też w terenie o mieszanych warunkach gruntowych[4]. Najczęściej jest jednak wykorzystywana do budowy krótszych tuneli, a także w regionach o zmiennych rodzajach gleby, gdzie wykorzystanie innych metod jest mocno utrudnione[5]. Zaletą NATM jest możliwość niemal dowolnego kształtowania przekroju oraz rozmiarów tunelu, co wykorzystywane jest w miejscach, w których wymagana jest większa przestrzeń pod ziemią, jak np. stacje metra. NATM jest także wykorzystywana w gruntach z dużą ilością wód gruntowych[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Anna Siemińska-Lewandowska, Klasyfikacja metod budowy tuneli wraz z przykładami, „Materiały Budowlane”, 2/2008 (nr 426), ISSN 0137-2971 [dostęp 2019-05-12] (pol.).
- ↑ a b c Madryas i Ryż 2003 ↓, s. 47.
- ↑ a b c Phadke i Titirmare 2017 ↓, s. 29–30.
- ↑ a b Phadke i Titirmare 2017 ↓, s. 30.
- ↑ Understanding the New Austrian Tunnel Method (NATM) [online], Tunneling Online, 5 grudnia 2018 [dostęp 2019-05-12] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Vabihav Phadke, Nikhil Titirmare, Construction of tunnels, by New Austrian tunnelling method (NATM) and by tunnel boring machine (TBM), „International Journal of Civil Engineering”, 6, październik-listopad 2017, s. 25–36, ISSN 2278-9987 [dostęp 2019-05-12] (ang.).
- Cezary Madryas, Karol Ryż, Współczesne technologie podziemnego budownictwa komunikacyjnego. Metody drążenia tuneli komunikacyjnych [online], inzynieria.com, luty 2003 [dostęp 2019-05-12] (pol.).