Nowe latko

Nowe latko – dawne pieczywo obrzędowe noworoczne wypiekane na Kurpiach, Podlasiu, Warmii i Mazurach^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pieczywo miało kształt krążków, w środku których umieszczało się postać ludzką, a wokoło niej przyklejano małe figurki przedstawiające zwierzęta (zarówno hodowlane, jak i dziko żyjące). Na Kurpiach postać ludzka miała kształt myśliwego, pasterza, gospodarza lub gospodyni^[1]. Czasami w tym miejscu wstawiano figurki Świętej Rodziny, anioła, kobiety tulącej dziecko^[2]. Zwierzęta lepiono w kształcie różnych zwierząt: krów, koni, owiec, jeleni, kur i kaczek^[3]. Na Kaszubach i Mazurach nowe latko miało formę drzewka owocowego^[2].

Nowe latka pieczono w wigilię Nowego Roku lub na Trzech Króli i zawieszano w eksponowanym miejscu domostwa (np. na domowym ołtarzyku czy wśród świętych obrazów) celem zapewnienia pomyślności w nadchodzącym roku^[1]. Adam Chętnik notował zawieszenie nowego latka u pułapu^[4].

W 2020 roku na wniosek depozytariuszy dziedzictwa ze Stowarzyszenia Artystów Kurpiowskich wypiek byśków i nowych latek Kurpiów Puszczy Zielonej został wpisany na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Wpis przygotowano dzięki współpracy między Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce i powiatem ostrołęckim^[5].