Nużeniec
| ||
| Demodex | ||
| Owen, 1843 | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | stawonogi | |
| Podtyp | szczękoczułkowce | |
| Gromada | pajęczaki | |
| Podgromada | roztocze | |
| Rząd | Trombidiformes | |
| Podrząd | Prostigmata | |
| Nadrodzina | Cheyletoidea | |
| Rodzina | nużeńcowate | |
| Rodzaj | nużeniec | |
Nużeniec (Demodex) – rodzaj roztoczy z rzędu Trombidiformes i rodziny nużeńcowatych. Obejmuje komensale[1], bytujące głównie w torebkach włosowych i gruczołach łojowych ssaków. Mają kształt cygara o długości 0,15-0,3 mm, a więc widoczne są jedynie pod mikroskopem. Na przedniej części ciała pasożyta znajdują się 4 pary kikutowych odnóży, które umożliwiają mu tylko bardzo powolne przesuwanie się do przodu wzdłuż włosa. Nużeńce nie drążą kanałów w skórze, jak świerzbowce, ani nie wysysają krwi. Stąd wywoływany przez nie świąd nie jest zbyt silny. Wywołują chorobę zwierząt zwaną nużycą. U człowieka wywołują chorobę zwaną demodeciodozą. U ludzi inwazja dotyczy głównie głowy oraz twarzy. U zwierząt w zależności od gatunku rozmieszczenie pasożytów może być różne. Roztocza zagnieżdżają się w torebkach włosowych i gruczołach łojowych. Tu składają jaja, z których rozwijają się larwy, a z nich w ciągu miesiąca dojrzałe płciowo nużeńce.
Należą tutaj:
- Demodex aries
- Demodex aurati
- Demodex bovis – nużeniec bydlęcy
- Demodex brevis
- Demodex caballi
- Demodex canis – nużeniec psi
- Demodex caprae – nużeniec kozi
- Demodex cati – nużeniec koci
- Demodex cornei
- Demodex criceti
- Demodex cuniculi – nużeniec króliczy
- Demodex gapperi
- Demodex gatoi
- Demodex equi – nużeniec koński
- Demodex injai
- Demodex folliculorum – nużeniec ludzki
- Demodex ovis – nużeniec owczy
- Demodex phylloides – nużeniec świński
- Demodex zalophi
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stefański W., Parazytologia weterynaryjna tom II, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1970, str 254-260.