Nulli res sua servit

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Nulli res sua servit (łac. nie można mieć służebności na własnej rzeczy) – zasada rzymskiego prawa rzeczowego, zgodnie z którą nie można ustanawiać, ani posiadać służebności na rzeczy własnej.

Zasada ta została sformułowana przez Paulusa, a za nim cytowana w Digestach Justyniana:

Żaden ze współwłaścicieli nie może ani czynić czegoś na wspólnej rzeczy wbrew woli drugiego z tytułu służebności, ani też zabronić, by drugi coś czynił: nikt bowiem nie może mieć służebności na swojej rzeczy[1].

Zasadę tę rozwija Ulpian, co zostało zawarte w Digestach Justyniana:

Ten kto ma własność, nie może oddzielić używania i użytkowania[2].

W przypadku zejścia się w jednej osobie prawa własności i służebności (jeśli uprawniony nabył własność na rzeczy cudzej) służebność gasła. Ograniczona treść służebności jest w zakresie treści najszerszego prawa rzeczowego – prawa własności, a dodatkowo dotychczasowa rzecz służebna przestawała być rzeczą cudzą.

Obecnie zasadę tę w polskim prawie cywilnym wyraża art. 247 Kodeksu cywilnego[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. D. 8, 2, 26: Paulus libro quinto decimo ad Sabinum: In re communi nemo dominorum iure servitutis neque facere quicquam invito altero potest neque prohibere, quo minus alter faciat ( nulli enim res sua servit): itaque propter immensas contentiones plerumque res ad divisionem pervenit. sed per communi dividundo actionem consequitur socius, quo minus opus fiat aut ut id opus quod fecit tollat, si modo toti societati prodest opus tolli.
  2. D. 7, 6, 5: Ulpianus: Qui habet proprietatem, utendi fruendi ius separatum non habet.
  3. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360)