Przejdź do zawartości

Ołeksandr Syrski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ołeksander Syrski
Олександр Станіславович Сирський
ilustracja
generał pułkownik generał pułkownik
Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1965
Nowinki

Przebieg służby
Lata służby

od 1986

Siły zbrojne

Armia Radziecka
Siły Zbrojne Ukrainy

Główne wojny i bitwy

wojna w Donbasie,
inwazja Rosji na Ukrainę:

Odznaczenia
Bohater Ukrainy „Złotej Gwiazdy” Krzyż Bojowych Zasług (Ukraina) Order Bohdana Chmielnickiego I klasy (Ukraina) Order Bohdana Chmielnickiego II klasy (Ukraina) Order Bohdana Chmielnickiego III klasy (Ukraina)
Prezydent Wołodymyr Zełenski i generał Syrski w czasie narady wojskowej, 2023 rok

Ołeksandr Stanisławowycz Syrski (ukr. Олександр Станіславович Сирський, ros. Александр Станиславович Сырский; ur. 26 lipca 1965) – ukraiński wojskowy (generał pułkownik) pochodzenia rosyjskiego, od 8 lutego 2024 głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w ZSRR we wsi Nowinki w obwodzie włodzimierskim (wówczas Rosyjska FSRR) w rosyjskiej rodzinie o tradycjach wojskowych. Jego rodzice i brat nadal mieszkają w stolicy obwodu, mieście Włodzimierz, położonym około 200 km od Moskwy[1].

W 1980, gdy Syrski miał 15 lat, jego ojciec został skierowany do służby wojskowej w Charkowie (wówczas Ukraińska SRR). W tym mieście Syrski ukończył szkołę średnią. Następnie został przyjęty do prestiżowej Moskiewskiej Wojskowej Wyższej Szkoły Dowódczej, którą ukończył w 1986. Po studiach służył w oddziałach artylerii Armii Radzieckiej, m.in. w Afganistanie, Tadżykistanie i Czechosłowacji[2][3][4][5].

Po rozpadzie ZSRR jego jednostka wojskowa w Czuhujewie w obwodzie charkowskim została przekazana pod dowództwo ukraińskie, a on szybko awansował do stopnia pułkownika[6]. W 1996 ukończył z wyróżnieniem Akademię Sił Zbrojnych Ukrainy w stopniu operacyjno-technicznym, a w 2005 – Akademię Obrony Narodowej Ukrainy (ze złotym medalem)[7]. Dowodził 72. brygadą zmechanizowaną, dochodząc do stopnia generała dywizji[8]. Od 2013 pierwszy zastępca szefa Głównego Centrum Dowodzenia Sił Zbrojnych Ukrainy, zaangażowany m.in. we współpracę z NATO[9].

Od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 był szefem sztabu operacji antyterrorystycznej. W czasie walk w Donbasie brał udział w kierowaniu bitwami pod Wuhłehirśkiem, Ridkodubem i nieudaną próbą odbicia Łogwinowa. W 2015 r. bronił przyczółka w Debalcewie, po czym wyprowadził ukraińskie oddziały z tworzonego przez Rosjan „kotła”. Został za to odznaczony Orderem Bohdana Chmielnickiego III stopnia, a następnie awansowany do stopnia generała porucznika[10].

W 2016 r. został szefem Połączonego Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych Ukrainy, które koordynuje działania operacyjne w Donbasie. W 2017 był dowódcą całej operacji antyterrorystycznej na wschodzie Ukrainy. W sierpniu 2019 został dowódcą Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych Ukrainy[11]. W 2020 r. awansowany do stopnia generała pułkownika[12].

Od pierwszych dni zapoczątkowanej w lutym 2022 inwazji Rosji na Ukrainę kierował obroną Kijowa. Według „The Washington Post”, przed rozpoczęciem inwazji Syrski analizował dyslokację wojsk rosyjskich wzdłuż granic Ukrainy, celnie przewidując ich dalsze ruchy w kierunku stolicy Ukrainy. Aby chronić miasto, zorganizował dwa pierścienie sił – na zewnętrznych przedmieściach i w obrębie miasta, co pozwoliło chronić centrum przed ostrzałem i zatrzymać Rosjan walczących na podejściach do Kijowa. Zdecydował też o przeniesieniu poza główne bazy zasobów lotniczych armii, w tym śmigłowców i odrzutowców, umieszczając je z dala od oczywistych celów ataku lotniczego[13].

5 kwietnia 2022 otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe – tytuł Bohatera Ukrainy. Od lata 2022 był jednym z dowódców kontrofensywy Sił Zbrojnych w obwodzie charkowskim. Jesienią 2022 i wiosną 2023 dowodził obroną Sołedaru i Bachmutu.

8 lutego 2024 mianowany przez prezydenta Wołodymira Zełenskiego głównodowodzącym Ukraińskich Sił Zbrojnych. Zastąpił sprawującego tę funkcję od początku wojny Wałerija Załużnego[14].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Syrskyi’s parents live in Russia: what is known about the family of the new commander-in-chief of the AFU [online], Obozrevatel [dostęp 2024-02-10] (ang.).
  2. Who is Oleksandr Syrsky, the head of Ukraine’s ground forces?, „The Economist, ISSN 0013-0613 [dostęp 2024-02-10].
  3. Justyna Lasota-Krawczyk, To on stanie na czele ukraińskiej armii. Bezwzględny dowódca [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  4. Who is Oleksandr Syrsky, Ukraine’s new top military commander? [online], www.ft.com [dostęp 2024-02-10].
  5. Naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy Walerij Załużny stracił stanowisko [online], portalobronny.se.pl [dostęp 2024-02-10] (pol.).
  6. Александр Сырский – что известно о генерале, биография и интересные факты | РБК Украина [online], web.archive.org, 29 września 2022 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-29].
  7. Polsat News, To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  8. Polsat News, To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  9. Justyna Lasota-Krawczyk, To on stanie na czele ukraińskiej armii. Bezwględny dowódca [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  10. Polsat News, To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  11. Ukraińska armia zmienia głównego dowódcę. Kim jest generał Ołeksandr Syrski? [online], forsal.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  12. Genialny dowódca zabiera Rosjanom, co wcześniej zajęli. Kim jest Ołeksandr Syrski? [online], Onet Wiadomości, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  13. Paul Sonne i inni, Battle for Kyiv: Ukrainian valor, Russian blunders combined to save the capital [online], The Washington Post, 24 sierpnia 2022 [dostęp 2024-02-08] (ang.).
  14. To on pokieruje ukraińską armią. Kim jest Ołeksandr Syrski [online], TVN24, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
  15. Указ Президента України №213/2022 [online], president.gov.ua, 5 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-13] (ukr.).
  16. Указ Президента України №533/2022 Про нагородження відзнакою Президента України “Хрест бойових заслуг”. president.gov.ua, 2022-07-27. [dostęp 2024-04-15]. (ukr.).
  17. Указ Президента України Про відзначення державними нагородами України.
  18. Про відзначення державними нагородами України [online], zakon.rada.gov.ua, 18 marca 2022 [dostęp 2022-05-13] (ukr.).
  19. 10 фактів із життя Олександра Сирського. Хто такий новий командувач ООС [online], espreso.tv [dostęp 2022-03-06] (ukr.).