Ołeksandr Syrski
generał pułkownik | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1986 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Ołeksandr Stanisławowycz Syrski (ukr. Олександр Станіславович Сирський, ros. Александр Станиславович Сырский; ur. 26 lipca 1965) – ukraiński wojskowy (generał pułkownik) pochodzenia rosyjskiego, od 8 lutego 2024 głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w ZSRR we wsi Nowinki w obwodzie włodzimierskim (wówczas Rosyjska FSRR) w rosyjskiej rodzinie o tradycjach wojskowych. Jego rodzice i brat nadal mieszkają w stolicy obwodu, mieście Włodzimierz, położonym około 200 km od Moskwy[1].
W 1980, gdy Syrski miał 15 lat, jego ojciec został skierowany do służby wojskowej w Charkowie (wówczas Ukraińska SRR). W tym mieście Syrski ukończył szkołę średnią. Następnie został przyjęty do prestiżowej Moskiewskiej Wojskowej Wyższej Szkoły Dowódczej, którą ukończył w 1986. Po studiach służył w oddziałach artylerii Armii Radzieckiej, m.in. w Afganistanie, Tadżykistanie i Czechosłowacji[2][3][4][5].
Po rozpadzie ZSRR jego jednostka wojskowa w Czuhujewie w obwodzie charkowskim została przekazana pod dowództwo ukraińskie, a on szybko awansował do stopnia pułkownika[6]. W 1996 ukończył z wyróżnieniem Akademię Sił Zbrojnych Ukrainy w stopniu operacyjno-technicznym, a w 2005 – Akademię Obrony Narodowej Ukrainy (ze złotym medalem)[7]. Dowodził 72. brygadą zmechanizowaną, dochodząc do stopnia generała dywizji[8]. Od 2013 pierwszy zastępca szefa Głównego Centrum Dowodzenia Sił Zbrojnych Ukrainy, zaangażowany m.in. we współpracę z NATO[9].
Od początku wojny rosyjsko-ukraińskiej w 2014 był szefem sztabu operacji antyterrorystycznej. W czasie walk w Donbasie brał udział w kierowaniu bitwami pod Wuhłehirśkiem, Ridkodubem i nieudaną próbą odbicia Łogwinowa. W 2015 r. bronił przyczółka w Debalcewie, po czym wyprowadził ukraińskie oddziały z tworzonego przez Rosjan „kotła”. Został za to odznaczony Orderem Bohdana Chmielnickiego III stopnia, a następnie awansowany do stopnia generała porucznika[10].
W 2016 r. został szefem Połączonego Dowództwa Operacyjnego Sił Zbrojnych Ukrainy, które koordynuje działania operacyjne w Donbasie. W 2017 był dowódcą całej operacji antyterrorystycznej na wschodzie Ukrainy. W sierpniu 2019 został dowódcą Wojsk Lądowych Sił Zbrojnych Ukrainy[11]. W 2020 r. awansowany do stopnia generała pułkownika[12].
Od pierwszych dni zapoczątkowanej w lutym 2022 inwazji Rosji na Ukrainę kierował obroną Kijowa. Według „The Washington Post”, przed rozpoczęciem inwazji Syrski analizował dyslokację wojsk rosyjskich wzdłuż granic Ukrainy, celnie przewidując ich dalsze ruchy w kierunku stolicy Ukrainy. Aby chronić miasto, zorganizował dwa pierścienie sił – na zewnętrznych przedmieściach i w obrębie miasta, co pozwoliło chronić centrum przed ostrzałem i zatrzymać Rosjan walczących na podejściach do Kijowa. Zdecydował też o przeniesieniu poza główne bazy zasobów lotniczych armii, w tym śmigłowców i odrzutowców, umieszczając je z dala od oczywistych celów ataku lotniczego[13].
5 kwietnia 2022 otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe – tytuł Bohatera Ukrainy. Od lata 2022 był jednym z dowódców kontrofensywy Sił Zbrojnych w obwodzie charkowskim. Jesienią 2022 i wiosną 2023 dowodził obroną Sołedaru i Bachmutu.
8 lutego 2024 mianowany przez prezydenta Wołodymira Zełenskiego głównodowodzącym Ukraińskich Sił Zbrojnych. Zastąpił sprawującego tę funkcję od początku wojny Wałerija Załużnego[14].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Bohater Ukrainy „Złotej Gwiazdy” (2022)[15]
- Krzyż Bojowych Zasług (2022)[16]
- Order Bohdana Chmielnickiego I Klasy (2022))[17]
- Order Bohdana Chmielnickiego II Klasy (2022)[18]
- Order Bohdana Chmielnickiego III Klasy (2015)[19]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Syrskyi’s parents live in Russia: what is known about the family of the new commander-in-chief of the AFU [online], Obozrevatel [dostęp 2024-02-10] (ang.).
- ↑ Who is Oleksandr Syrsky, the head of Ukraine’s ground forces?, „The Economist”, ISSN 0013-0613 [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Justyna Lasota-Krawczyk , To on stanie na czele ukraińskiej armii. Bezwzględny dowódca [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Who is Oleksandr Syrsky, Ukraine’s new top military commander? [online], www.ft.com [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy Walerij Załużny stracił stanowisko [online], portalobronny.se.pl [dostęp 2024-02-10] (pol.).
- ↑ Александр Сырский – что известно о генерале, биография и интересные факты | РБК Украина [online], web.archive.org, 29 września 2022 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-29] .
- ↑ Polsat News , To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Polsat News , To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Justyna Lasota-Krawczyk , To on stanie na czele ukraińskiej armii. Bezwględny dowódca [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Polsat News , To on zastąpi Załużnego. Nowy dowódca ukraińskiej armii [online], polsatnews.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Ukraińska armia zmienia głównego dowódcę. Kim jest generał Ołeksandr Syrski? [online], forsal.pl, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Genialny dowódca zabiera Rosjanom, co wcześniej zajęli. Kim jest Ołeksandr Syrski? [online], Onet Wiadomości, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Paul Sonne i inni, Battle for Kyiv: Ukrainian valor, Russian blunders combined to save the capital [online], The Washington Post, 24 sierpnia 2022 [dostęp 2024-02-08] (ang.).
- ↑ To on pokieruje ukraińską armią. Kim jest Ołeksandr Syrski [online], TVN24, 8 lutego 2024 [dostęp 2024-02-08] (pol.).
- ↑ Указ Президента України №213/2022 [online], president.gov.ua, 5 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-13] (ukr.).
- ↑ Указ Президента України №533/2022 Про нагородження відзнакою Президента України “Хрест бойових заслуг”. president.gov.ua, 2022-07-27. [dostęp 2024-04-15]. (ukr.).
- ↑ Указ Президента України Про відзначення державними нагородами України.
- ↑ Про відзначення державними нагородами України [online], zakon.rada.gov.ua, 18 marca 2022 [dostęp 2022-05-13] (ukr.).
- ↑ 10 фактів із життя Олександра Сирського. Хто такий новий командувач ООС [online], espreso.tv [dostęp 2022-03-06] (ukr.).
- Absolwenci uczelni w Moskwie
- Absolwenci uczelni na Ukrainie
- Bohaterowie Ukrainy
- Ludzie związani z Charkowem
- Odznaczeni Krzyżem Bojowych Zasług (Ukraina)
- Odznaczeni Orderem Bohdana Chmielnickiego (Ukraina)
- Uczestnicy konfliktu we wschodniej Ukrainie od 2014 (strona ukraińska)
- Uczestnicy radzieckiej interwencji w Afganistanie
- Uczestnicy walk w trakcie inwazji Rosji na Ukrainę (strona ukraińska)
- Ukraińcy pochodzenia rosyjskiego
- Ukraińscy generałowie
- Urodzeni w 1965