Obszar (matematyka)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Obszar)
Od lewej: obszar jednospójny, obszar trzyspójny, obszar czterospójny

Obszarzbiór otwarty i spójny w przestrzeni euklidesowej[1] lub ogólniej w przestrzeni topologicznej[2]. Obszar domknięty to domknięcie obszaru (otwartego) [3].

Zbiór domknięty nazywa się brzegiem obszaru Punkty nazywane są punktami wewnętrznymi obszaru a także punktami wewnętrznymi obszaru domkniętego Punkty nazywane są punktami brzegowymi obszaru a także punktami brzegowymi obszaru domkniętego [4].

Pojęcia te mają podstawowe znaczenie w analizie zespolonej. Przykładami obszarów na płaszczyźnie zespolonej są: cała płaszczyzna, wnętrze kąta, koło otwarte (bez brzegu), prostokąt otwarty (bez brzegu). W szczególności obszarem jest też każdy zbiór otwarty, którego brzeg można opisać krzywą Jordana.

Obszar nazywa się obszarem jednospójnym, jeśli każdą zawartą w nim pętlę można w sposób ciągły zdeformować do punktu, pozostając cały czas w obszarze (pętla jest w ściągalna do punktu)[5]. Brzeg takiego obszaru ma wtedy jedną składową spójności. Ogólniej, brzeg obszaru może mieć składowych, gdzie Jeśli to obszar nazywa się obszarem wielospójnym. Liczba jest nazywana rzędem spójności. Jeśli obszar jest nazywany obszarem dwuspójnym, jeśli obszarem trzyspójnym itd. Jeśli to obszar nazywamy obszarem skończeniespójnym, a jeśli obszarem nieskończeniespójnym[5].

Przykłady[edytuj | edytuj kod]

Przykład obszaru, którego brzeg zawiera punkty niedostępne
  • Na prostej obszarami są przedziały liczbowe. Brzeg takiego obszaru jest zawsze zbiorem co najwyżej dwupunktowym[5].
  • Obszar nieskończeniespójny można uzyskać, usuwając z koła otwartego o promieniu 2 rozłączne koła domknięte o promieniach Brzeg tego obszaru jest sumą mnogościową okręgu koła o promieniu 2 i okręgów ograniczających usunięte koła.
  • Obszar jednospójny może mieć dość skomplikowany brzeg, zawierający punkty niedostępne w następującym sensie: nie istnieje krzywa ciągła gdzie jest przedziałem domkniętym na osi rzeczywistej, taka że obrazy wszystkich punktów przedziału, poza punktem (należącym do brzegu ), należą do obszaru Takimi punktami będą na przykład punkty prawego boku kwadratu na rysunku obok, z którego usunięto odcinki wychodzące prostopadle naprzemiennie z dolnego i górnego boku tego kwadratu, zbliżające się do prawego boku i o długościach dążących do długości boku kwadratu[6].
  • Każde dwa punkty obszaru położonego w płaszczyźnie zespolonej dają się połączyć łamaną.
Niech będzie obszarem. Dla każdego niech będzie zbiorem tych punktów obszaru które dadzą się połączyć z łamaną. Dla każdego zbiór jest zbiorem otwartym, bo jeśli to z punktem można połączyć łamaną każdy punkt kuli Z drugiej strony zbiór:
jest również zbiorem otwartym, a zatem ze względu na spójność zbioru zbiór czyli [7].
  • Własność ta jest spełniona dla obszarów w przestrzeni euklidesowej oraz dla obszarów przestrzeni zespolonej przy czym istnieje wtedy łamana łącząca dwa punkty obszaru składająca się ze skończonej liczby odcinków[5].
  • Powyższa własność jest również spełniona dla obszaru każdej topologicznej przestrzeni wektorowej.
  • Każdy zbiór otwarty jest sumą obszarów, bo:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. obszar, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-10-08].
  2. Kazimierz Kuratowski: Wstęp do teorii mnogości i topologii. Wyd. 8. Warszawa: PWN, 1980, s. 256, seria: Biblioteka Matematyczna (BM 9).
  3. Franciszek Leja: Teoria funkcji analitycznych. Wyd. 1. Warszawa: PWN, 1957, s. 24, seria: Biblioteka Matematyczna (BM 14).
  4. Математическая энциклопедия. И.М. Виноградов (red.). Wyd. 1. T. 3, Коо-Од. Москва: Советская энциклопедия, 1982, s. 1098.
  5. a b c d Математическая энциклопедия, t. 3, Коо-Од, op. cit., s. 1098.
  6. А.И. Маркушевич: Теория аналитических функций. Wyd. 1. T. 1. Москва-Ленинград: ГИТТЛ, 1950, s. 406.
  7. Kuratowski, op. cit., s. 257.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Eric W. Weisstein, Domain, [w:] MathWorld [online], Wolfram Research (ang.). [dostęp 2022-10-09].