Octan glatirameru

Octan glatirameru
Główne monomery
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C25H45N5O13
Masa molowa	623,65 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	147245-92-9
PubChem	3081884
DrugBank	APRD00999
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Klasyfikacja medyczna
ATC	L03 AX13
Farmakokinetyka Działanie immunosupresyjne
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania podskórnie

Octan glatirameru – lek immunomodulujący, sól octanowa syntetycznych polipeptydów zbudowanych z reszt kwasu L-glutaminowego, L-alaniny, L-tyrozyny i L-lizyny o masie cząsteczkowej 4700–13 000 daltonów. Stosowany jest w leczeniu stwardnienia rozsianego; zmniejsza liczbę nawrotów choroby.

Historia

Glatiramer został wynaleziony przez izraelskich farmaceutów Selę, Arnona i Teitelbauma z Weizmann Institute of Science. Skuteczność i bezpieczeństwo glatirameru udowodniły trzy badania kliniczne; pierwsze z nich przeprowadzone przez M. Bornsteina było jednoośrodkowym badaniem na grupie 50 pacjentów, z podwójnie ślepą próbą. Drugie, wieloośrodkowe, randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą trwało dwa lata i zostało przeprowadzone w jedenastu amerykańskich ośrodkach na grupie 251 pacjentów. Trzecie badanie przeprowadzono na grupie 239 pacjentów z 29 ośrodków leczenia SM w sześciu krajach europejskich i Kanadzie.

Mechanizm działania

Mechanizm działania preparatu nie jest dotąd dokładnie poznany. Przypuszczalnie wchodzi w reakcję krzyżową z białkiem zasadowym mieliny (myelin basic protein, MBP). Glatiramer wykazuje duże powinowactwo do cząsteczek antygenu zgodności tkankowej klasy II, i wiąże się z nimi na powierzchni komórek prezentujących antygen (APC). Wiązanie z MHC II na powierzchni APC indukuje limfocyty T supresorowe i hamuje limfocyty T efektorowe, co redukuje odpowiedź zapalną.

Wskazania do stosowania

Zmniejszenie częstości występowania nawrotów stwardnienia rozsianego u pacjentów ambulatoryjnych; postaci pierwotnie lub wtórnie postępującej choroby nie są wskazaniem do leczenia glatiramerem.

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na octan glatirameru
• ciąża

Środki ostrożności

1. Ostrożnie stosować u pacjentów z chorobami serca.
2. Jedyny zarejestrowany preparat w Polsce zawiera mannitol - nie należy podawać w przypadku nadwrażliwości.
3. Preparatu nie należy podawać dożylnie i domięśniowo.
4. Lek ten jest przeciwwskazany w ciąży. U kobiet w wieku rozrodczym leczonych octanem glatirameru zaleca się stosować skuteczną antykoncepcję.

Interakcje

Jednoczesne stosowanie kortykosteroidów zwiększa częstość reakcji w miejscu wstrzyknięcia. Obserwowano nietolerancję alkoholu podczas jednoczesnego stosowania.

Działania niepożądane

Reakcja w miejscu wstrzyknięcia na lewym ramieniu

Najczęstsze są reakcje w miejscu podania: rumień, ból, stwardnienie, pokrzywka, świąd, obrzęk, odczyn zapalny.
Inne bardzo często występujące działania to:

• ból w klatce piersiowej, ból pleców, stawów, głowy
• objawy grypopodobne
• astenia
• kołatanie serca
• zaparcia, biegunki, nudności
• niepokój, depresja
• duszność
• wzmożone pocenie się

Częstymi działaniami niepożądanymi są:

• reakcje nadwrażliwości
• dreszcze, omdlenia, migrena, bladość, bezdech
• obrzęki
• gorączka
• ból szyi, ucha, nerek
• nadciśnienie
• anoreksja, wymioty, zwiększenie masy ciała, dysfagia
• nietrzymanie kału, zatrzymanie moczu, nagłe parcie na mocz, krwiomocz
• zapalenie żołądka i jelit, jamy ustnej, oskrzeli, pęcherza moczowego, tkanki łącznej, ścięgien i pochewek, nerwów, odmiedniczkowe zapalenie nerek
• próchnica zębów
• uogólnione powiększenie węzłów chłonnych
• amnezja, ataksja, stany splątania, nerwowość, oczopląs, senność, próby samobójcze, euforia, omamy, agresja
• stupor, drżenia mięśniowe, kręcz szyi, drgawki kloniczne, skurcz krtani
• opryszczka
• podwójne widzenie
• kandydoza pochwy, zaburzenia miesiączkowania, impotencja, poronienie
• przepuklina
• hipotermia
• powiększenie i nadczynność tarczycy
• eozynofilia
• dna
• atrofia skóry, rak skóry
• zaćma, uszkodzenie rogówki, opadanie powiek

Dawkowanie

Opakowanie i ampułkostrzykawka zawierająca octan glatirameru (Copaxone)

Leczenie powinno być nadzorowane przez neurologa lub lekarza posiadającego doświadczenie w leczeniu stwardnienia rozsianego.
Dorośli: 20mg w podskórnym wstrzyknięciu raz na dobę.
Wstrzyknięcia powinny być wykonywane w tkankę podskórną ramienia, brzucha, uda lub biodra.

Preparaty

Dostępne w Polsce:

• Copaxone^® – Teva Pharmaceuticals Ltd. – roztwór do wstrzykiwań 20mg/ml; 28 ampułko-strzykawek

Bibliografia

• Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
• Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-060-4.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.