Batalion Lotnictwa
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
nie posiadał |
| Patron |
nie posiadał |
| Tradycje | |
| Nadanie sztandaru |
nie posiadał |
| Rodowód |
III Lotniczy Dywizjon Zapasowy |
| Kontynuacja |
Batalion Szkolny Lotnictwa |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr obs. Andrzej Płachta |
| Ostatni |
ppłk obs. Edward Karaś |
| Działania zbrojne | |
| nie uczestniczył | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Batalion Lotnictwa (b.lot.[1]) – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego.
Oddział Służby Lotnictwa[edytuj | edytuj kod]
W 1921 roku Wojska Lotnicze i Aeronautyka, jak ówcześnie nazywano Wojska Balonowe przeszły z organizacji wojennej na pokojową. Proces ten był połączony z demobilizacją. Zgodnie z przyjętą organizacją pokojową zostały sformowane trzy mieszane pułki lotnicze: 1 pułk lotniczy w Warszawie, 2 pułk lotniczy w Krakowie i 3 pułk lotniczy w Poznaniu. W skład pułków zostały włączone samodzielne dotychczas lotnicze dywizjony zapasowe (I w Warszawie, II w Krakowie i III w Poznaniu) z jednoczesnym przeformowaniem w kadry dywizjonów zapasowych pułków lotniczych[2]. Komendantem kadry dywizjonu zapasowego 1 pułku lotniczego był major Władysław Waldemar Narkiewicz, komendantem kadry dywizjonu zapasowego 2 pułku lotniczego, podpułkownik Franciszek Schneider, a pełniącym obowiązki komendanta kadry dywizjonu zapasowego 3 pułku lotniczego, kapitan obserwator Andrzej Płachta[3]. Dotychczasowe szkoły obsługi lotniczej dywizjonów zapasowych zostały przemianowane na szkoły mechaników lotniczych[4]. Zadaniem kadr dywizjonów zapasowych było szkolenie szeregowych z kontyngentu. Pod koniec 1923 roku kadry dywizjonów zapasowych zostały zlikwidowane.
Na przełomie 1924 i 1925 roku na Sołaczu w Poznaniu został utworzony Oddział Służby Lotnictwa (oddz. sł. lot.). Zadaniem oddziału było szkolenie szeregowych dla potrzeb pozapułkowych formacji, zakładów i dowództw lotniczych[5]. W miejsce szkół mechaników lotniczych w połowie 1924 roku została zorganizowana Szkoła Mechaników Lotniczych w Bydgoszczy[6].
Z dniem 1 listopada 1924 roku niżej wymienieni oficerowie zostali przeniesieni do Oddziału Służby Lotnictwa: kapitan obserwator Andrzej Płachta z 3 plot na stanowisko dowódcy oddziału, kapitan Marian Burchard z 2 plot na stanowisko dowódcy kompanii, porucznik Tadeusz Antonowicz z 3 plot na stanowisko dowódcy kompanii oraz porucznik Tadeusz Grzmilas z 1 plot i porucznik Tadeusz Neuman z 2 plot[7]. W późniejszym terminie do oddziału został przydzielony porucznik Zygmunt Jarmicki z 4 plot i porucznik Ludwik Bikowski z Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr 2 w Lublinie[8]. 1 grudnia 1924 roku kapitan Płachta został mianowany majorem w korpusie oficerów aeronautycznych, natomiast porucznik Antonowicz awansował na kapitana[9].
8 marca 1925 roku kapitan Bolesław Hullej został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty (82 pp) do korpusu oficerów aeronautycznych z równoczesnym wcieleniem do Batalionu Balonowego w Toruniu i przydzielony do Oddz. Sł. Lot.[10].
20 października 1926 roku porucznik Stanisław Cwynar został przeniesiony do Oficerskiej Szkoły Lotniczej[11].
12 stycznia 1927 roku zostali przeniesieni z 3 pułku lotniczego: podpułkownik Piotr Abakanowicz na stanowisko komendanta i porucznik Adam Antoni Dąbrowa na stanowisko dowódcy plutonu łączności, natomiast z oddziału ubył major Andrzej Płachta[12].
31 października 1927 roku ppłk. Abakonowiczowi powierzono pełnienie obowiązków dowódcy 11 pułku myśliwskiego w Lidzie, a nowym dowódcą oddziału został major Władysław Wiktor Kralewski, przeniesiony z Oficerskiej Szkoły Lotniczej[13].
Obsada oficerska Oddziału Służby Lotnictwa w 1928 roku[14]
- mjr Władysław Wiktor Kralewski - komendant[15]
- mjr Bohdan Krzyżanowski
- kpt. Czesław Brunner[16]
- kpt. Marian Burchard – komendant Szkoły Podchorążych Lotnictwa
- kpt. Zbigniew Górski
- kpt. Józef Sidor
- kpt. Józef Jerzy Gawroński
- kpt. Bolesław Hullej[17]
- por. Józef Robak
- por. Jerzy I Zieliński[18]
- por. Henryk Liebek[19]
- por. Alojzy Błażyński[20]
- por. pil. Jan Kundegórski – zastępca komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa[21]
- por. pil. Tadeusz Grzmilas[22]
- por. Adam Antoni Dąbrowa – dowódca plutonu łączności[23]
- por. Stanisław II Szukalski – oficer żywnościowy
- por. Henryk Gołaski - płatnik
W 1929 roku Oddział Służby Lotnictwa został przeformowany w batalion lotnictwa[24].
Batalion Lotnictwa[edytuj | edytuj kod]
W 1929 roku Oddział Służby Lotnictwa został przekształcony w Batalion Lotnictwa.
22 sierpnia 1929 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zaszeregował do poszczególnych kategorii dodatku służbowego, następujące stanowiska oficerskie, objęte nową organizacją aeronautyki (P.S. 10-800):
- dowódca pułku (batalionu) lotniczego – kat. VIA,
- zastępca dowódcy pułku (batalionu) lotniczego – kat. VIB,
- kwatermistrz – kat. VIIA,
- oficer mobilizacyjny kwatermistrzostwa pułku (batalionu) lotniczego – kat. VIIB,
- dowódca eskadry w pułku (baonie) lotniczym – kat. VIIB,
- adiutant pułku (baonu) lotniczego – kat. VIII,
- dowódca eskadry treningowej batalionu lotniczego – kat. VIII,
- dowódca kompanii szkolnej batalionu lotniczego – kat. VIII,
- oficer personelu instruktorskiego kompanii szkolnej batalionu lotniczego – kat. IX[25].
23 grudnia 1929 roku podpułkownik Piotr Abakanowicz został przeniesiony z 5 pułku lotniczego na stanowisko dowódcy Batalionu Lotnictwa, a kapitan Czesław Brunner został zatwierdzony na stanowisku kwatermistrza b.lot.[26].
31 marca 1930 roku do b.lot. zostali przeniesieni porucznicy: Władysław Łobaczewski z 4 plot, Jan Robiński i Czesław Kwinciński z 3 plot oraz Bronisław Drzewiecki z 1 plot[27].
7 czerwca 1930 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej Batalionu Lotnictwa[28].
18 czerwca 1930 roku podpułkownik Piotr Abakanowicz został „zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”[29].
Z dniem 1 lutego 1931 roku major Edward Karaś został przeniesiony z 2 plot na stanowisko dowódcy b.lot[30].
W 1932 roku batalion został rozwiązany.
Szkoła Podchorążych Rezerwy Lotnictwa[edytuj | edytuj kod]
W latach 1927–1931 w oddziale, a następnie batalionie zostały zorganizowane trzy kursy Szkoły Podchorążych Rezerwy Lotnictwa, każdy po około 60 kandydatów. Komendantem szkoły był kapitan pilot Marian Burchard, jego zastępcą porucznik obserwator Jan Kundegórski, a jednym z absolwentów inżynier Zygmunt Puławski, późniejszy konstruktor samolotów myśliwskich serii „P”. Słuchacze w ciągu ośmiu miesięcy odbywali wstępne przeszkolenie wojskowe, a następnie kurs teoretyczny. Następnie podchorążowie byli kierowani na kurs pilotażu w Szkole Podoficerów Pilotów w Bydgoszczy, po którym powracali do szkoły celem ukończenia kursu teoretycznego. Słuchacze, którzy nie opanowali pilotażu kończyli szkolenie w zakresie służby technicznej lotnictwa[31].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Skrót stosowany w okresie istnienia jednostki.
- ↑ Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 37.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 927, 930, 932.
- ↑ Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 131.
- ↑ Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 118, 133. Pułkownik Adam Kurowski, autor rozdziału III, błędnie podał, że Oddział Służby Lotnictwa został zorganizowany na przełomie 1923 i 1924 roku.
- ↑ Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 177.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 123 z 21 listopada 1924 roku, s. 689.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 859.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 737.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 28 z 8 marca 1925 roku, s. 136.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 45 z 20 października 1926 roku, s. 367.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 2, 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 307.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 539.
- ↑ Major Władysław Wiktor Kralewski do 1925 roku był komendantem Wyższej Szkoły Pilotów w Grudziądzu.
- ↑ Wojciech Skóra, Kapitan Czesław Brunner między II Rzeczpospolitą a PRL. Przyczynek do dylematów oficerów wywiadu polskiego w XX wieku, [w:] Wojsko-Polityka-Społeczeństwo. Studia z historii społecznej od antyku do współczesności, red. Jacek Jędrysiak, Daniel Koreś, Grzegorz Strauchold, Krzysztof Widziński, Warszawa 2013, s. 441-463.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 123, kpt. Bolesław Hullej został przeniesiony do Wojskowego Zakładu Zaopatrzenia Aeronautyki.
- ↑ Jerzy I Zieliński urodził się 28 października 1900 roku.
- ↑ Major Henryk Liebek w 1939 roku był komendantem Bazy Lotniczej „Krosno”. Po kampanii wrześniowej przedostał się do Anglii. Zmarł na emigracji w 1986 roku.
- ↑ Kapitan Alojzy Błażyński zginął 3 września 1934 roku w wypadku lotniczym.
- ↑ Kapitan Jan Kundegórski we wrześniu 1939 roku był dowódcą eskadry szkolnej Bazy Lotniczej Nr 3.
- ↑ Kapitan Tadeusz Grzmilas we wrześniu 1939 roku był oficerem sztabu Brygady Pościgowej.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 12 stycznia 1927 roku, s. 2. Pułkownik Adam Antoni Dąbrowa zmarł w Londynie 14 stycznia 1988 roku. We wrześniu 1939 roku był dowódcą dywizjonu szkolnego Bazy Lotniczej Nr 6.
- ↑ Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 133, 193.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 28 z 22 sierpnia 1929 roku, poz. 282.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 378, 387.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 110.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 17 z 7 czerwca 1930 roku, poz. 202.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 201.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 17.
- ↑ Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 193, 194.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Dzienniki Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Roczniki oficerskie 1924 i 1928.
- Kazimierz Bar, Zespoły akt szkół lotniczych, obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej, broni pancernych, saperów i łączności z lat 1918—1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 4, Centralne Archiwum Wojskowe, Warszawa 1972.
- Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski, Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978.