Odontella aurita
 Widok od strony pasa obwodowego | |||
| Systematyka[1] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Supergrupa | |||
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Podklasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Odontella aurita | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Odontella aurita (Lyngb.) C.Agardh 1832 Agardh, C.A. (1832). Conspectus criticus diatomacearum. Part 4. pp. 49-66. Lundae : Literis Berlingianus. | |||
| Synonimy | |||
| |||
Odontella aurita – gatunek okrzemek występujących w wodach morskich.
Opisany po raz pierwszy z wybrzeży Hofmansgave (Fionia). Jest gatunkiem typowym rodzaju Odontella. Nazwa gatunkowa oznacza „uszata”[1].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
W naturze tworzy proste lub zygzakowate kolonie, choć osobniki mogą występować też pojedynczo. Jednokomórkowe osobniki mają kształt dwubiegunowy. Okrywy od eliptyczno-lancetowatych do okrągłych o szerokości od 10 µm do 90 µm[2] i długości najczęściej od 15 µm do 30 µm[3]. Okrywy są wypukłe, a na ich biegunach położone są duże stożkowate rogi skierowane na zewnątrz. Z kolei w centrum okryw zwykle po dwa długie wyrostki labialne. U podstawy płaszcza wyraźne przewężenie, a jego brzeg jest szeroki i płaski. Ornamentacja pancerzyka wyraźna, a sam pancerzyk jest silnie skrzemieniały. Prążki z areolami rozłożone promieniście na okrywach i równolegle na pasie obwodowym. W odcinku 10-mikrometrowym jest ich zwykle 9-11 rzędów[2].
Zawiera duże ilości kwasu eikozapentaenowego (28% zapasów tłuszczy) i fukoksantyny (ponad 20 mgˑg−1 suchej masy). W warunkach eksperymentalnych z litra hodowli można uzyskać do prawie 80 mg fukoksantyny[3].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek morski. Występuje dość powszechnie w strefie litoralnej, rzadziej w planktonie pelagialu[2]. Gatunek kosmopolityczny[1]. W Bałtyku występuje powszechnie w Basenie Arkońskim[2]. W Morzu Wattów powoduje zakwity[4]. W Zatoce Helgolandzkiej zimą i wiosną jest jednym z liczniej występujących gatunków fitoplanktonu, ze szczytem liczebności między styczniem a kwietniem. W dłuższej skali jego populacja wykazuje cykl sześcioletni, przy czym w niektórych latach nie jest wykrywana[5].
Łańcuchy O. aurita są podłożem dla innych okrzemek[5].
Często pada ofiarą bruzdnicy Gyrodinium undulans, która pochłania ją na drodze fagocytozy, a następnie wysysa jej cytoplazmę przez areolę. Ponieważ w ten sposób organella takie jak chloroplasty pozostają wewnątrz pancerzyka, pozostałe szczątki są konsumowane przez mniejsze organizmy, np. bakterie[4]. Według badań z Zatoki Helgolandzkiej na jej demografię nie mają wpływu kluczowi planktonożercy tego regionu z rodziny Acartiidae, a głównym spasaczem oddziałującym na ten gatunek jest inny widłonóg – Temora longicornis. Dynamika populacji O. aurita poza tym zależy głównie od nasłonecznienia. Wieloletnie zmiany żyzności i temperatury wód zachodzące w drugiej połowie XX wieku nie mają większego wpływu na demografię tego gatunku, choć w latach 60. i 70. jego letnio-jesienny zanik nie był tak wyraźny, jak w późniejszym okresie[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c M.D. Guiry, G.M. Guiry: Odontella aurita (Lyngbye) C.Agardh. [w:] AlgaeBase [on-line]. National University of Ireland, Galway, 2019. [dostęp 2019-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c d Marcin Pliński, Andrzej Witkowski: Okrzemki – Bacillariophyta (Diatoms) (with the English key for the identification to the genus). T. 1: Okrzemki centryczne (Coscinodiscophyceae). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 130, seria: Flora Zatoki Gdańskiej i wód przyległych (Bałtyk Południowy). ISBN 978-83-7326-649-0.
- ↑ a b Song Xia i inni, Production, Characterization, and Antioxidant Activity of Fucoxanthin from the Marine Diatom Odontella aurita, „Marine Drugs”, 11 (7), 2013, s. 2667-2681, DOI: 10.3390/md11072667 (ang.).
- ↑ a b G. Drebes, E. Schnepf, Gyrodinium undulans Hulburt, a marine dinoflagellate feeding on the bloom-forming diatom Odontella aurita, and on copepod and rotifer eggs, „Helgoländer Meeresuntersuchungen”, 52, 1998, s. 1-14, DOI: 10.1007/BF02908731 (ang.).
- ↑ a b c Merja H. Schlüter, Alexandra Kraberg, Karen H. Wiltshire, Long-term changes in the seasonality of selected diatoms related to grazers and environmental conditions, „Journal of Sea Research”, 67, 2012, s. 91–97, DOI: 10.1016/j.seares.2011.11.001 (ang.).