Odra 1305

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Odra 1305
Ilustracja
Premiera 1971
System operacyjny EXEC
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
System ODRA 1305 w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach

Odra 1305 – polski komputer trzeciej generacji serii Odra, produkowany seryjnie od 1973 w Zakładach Elektronicznych Elwro we Wrocławiu; prototyp komputera powstał w 1971.

Dane techniczne[edytuj | edytuj kod]

  • typ:
  • prędkość:
    • cykl mikroprogramu: zależy od mikrorozkazu
    • cykl odczytu pamięci operacyjnej: 1 µs
    • czas wykonania rozkazów:
      • skok: 1 µs
      • dodawanie stałoprzecinkowe: 1,6 µs
      • mnożenie stałoprzecinkowe: 9 µs
  • pamięć operacyjna:
    • ferrytowa 24-bitowa + bit parzystości
    • półprzewodnikowa 24-bitowa z korekcją pojedynczych błędów i wykrywaniem wielokrotnych (kod Hamminga), dodana w ramach modernizacji; 25 bit – bit parzystości
    • od 32 do 256 kilosłów (po modernizacji maszyny z Hutmenu i Brochowa otrzymały dwa „banki” po 512 kilosłów)
    • możliwość pracy dwóch jednostek centralnych (JC) ze wspólną pamięcią
    • możliwość pracy w zestawie dwuprocesorowym (hierarchia Master – Slave) przy pomocy Adaptera Międzymaszynowego ADM-306
    • w ramach modernizacji maszyny zostały rozbudowane między innymi o kontroler dysków twardych MFM (ST-251)
  • pamięć stała mikroprogramu: pamięć transformatorowa, 1024 słów 48-bitowych[1]
  • interfejsy:
    • szafa podstawowa (procesor):
      • kanał priorytetowy – 1 kanał (współpraca z Systemem Modułowej Automatyki)
      • kanał monitora 2, 3 (obsługa konsoli FACIT) – 2 kanały
      • kanał znakowy o szybkości 100 000 znaków 6-bitowych/sekundę(czytnik/perforator taśmy papierowej lub kart, drukarka wierszowa itp) – 10 kanałów
      • kanał multiplekserowy – specyficzny kanał znakowy mogący obsługiwać multiplekser wraz z maksymalnie 32 terminalami
      • kanały autonomiczne o szybkości 500 000 znaków 6-bitowych/sekundę (pamięci taśmowe PT-3, bułgarskie napędy dyskowe itp.)
      • kanał Jednolitego Systemu służący do współpracy JC Odra 1305 z urządzeniami peryferyjnymi RIAD – jeden kanał, opcjonalnie
    • szafa dodatkowa:
      • kanały znakowe (zewnętrzne) – 7 kanałów
      • kanały autonomiczne (zewnętrzne) – 4 kanały
      • kanały Jednolitego Systemu – 3 kanały zamiennie z kanałami autonomicznymi zewnętrznymi
  • waga:
    • JC ważyła około 280-350 kg (zależnie od wyposażenia)[2],
    • cały system mógł ważyć ponad 7,5 ton (zależnie od wyposażenia)[3]
  • wyprodukowano łącznie: 346 szt.

Ostatnie komputery Odra z serii 1305[edytuj | edytuj kod]

data uruchomienia data wyłączenia miejsce uwagi
? 18 lipca 2003 r. Hutmen, Wrocław Jeden z ostatnich komputerów Odra 1305, wyprodukowany przed 30 laty przez Elwro został 18 lipca 2003 wyłączony na zawsze. Przez 30 lat służył we wrocławskiej fabryce Hutmen. Kiedyś w dziale informatycznym Hutmenu pracowało 60 osób, obecnie 6 na wymienionym nowoczesnym sprzęcie komputerowym. Odra działała podobno bezawaryjnie, zużywały się tylko części i odmawiała włączenia kiedy w pomieszczeniu było za zimno, trafiła do powstającego muzeum przemysłu dolnośląskiego. Odra pracująca poprzednio w Hutmenie znajduje się w skansenie kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej, któremu obecni właściciele chcą nadać szerszy charakter muzeum zabytków techniki[4]
? lato 2006 r. PKP, Ostróda Do lata 2006 roku PKP w Ostródzie używały maszyny cyfrowej Odra 1305. Prawdopodobnie w całości zezłomowana.
? 1 kwietnia 2010 r. PKP, Wrocław Brochów Do 1 kwietnia 2010 roku przedostatnia Odra 1305 pracowała na stacji towarowej Wrocław Brochów. Maszyna służyła do zdalnej inwentaryzacji składów i zestawiania pociągów towarowych. Jeden z zespołów systemu ODRA 1305, obecnie jest wyeksponowany jako monument w Gdańskim Parku Naukowo Technologicznym
1974 r. 1 maja 2010 r., 9:18 PKP, Lublin Tatary 1 maja 2010 roku o godzinie 9:18 została wyłączona ostatnia w Polsce działająca maszyna tego typu. Była nią Odra 1305 z JC 1305M[5], zainstalowana na stacji Lublin Tatary[6]. Komputer został wyłączony i zastąpiony przez system korzystający z sieci Internet[7]. Maszyna przypominała wielką szafę, a nie powszechnie znany komputer typu PC. Zajmowała 40 m². Na początku produkcji takie modele zamiast dysku twardego miały szpule z taśmami magnetycznymi. Taka pamięć taśmowa miała ok. 7 MB pojemności (sto tysięcy razy mniejszą niż ma teraz wiele komputerów domowych)[8].

Uzupełnienie: na stacji Lublin Tatary były dwie JC systemu Odra 1305, jedna z nich została odkupiona przez Muzeum AGH w 2011[5], a obecnie po odrestaurowaniu jest prezentowana w trybie pracy[potrzebny przypis] w Muzeum Historii Komputerów i Informatyki w Katowicach.

Odra w muzeach[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie informacje przedstawione poniżej, znajdują się w ciągle uzupełnianej monografii maszyny na stronie Muzeum Historii Komputerów i Informatyki,

ODRA 1305

Muzeum Historii Komputerów i Informatyki posiada trzy systemy Odra 1305:

  • 1x JC 1305 - na przekazanym w 2012 systemie z Muzeum Wojsk Lądowych rozpoczęto w 2017 prace konserwatorskie i uruchomieniowe całego systemu,
  • 1x JC 1305M - system komputerowy przekazany przez Muzeum AGH w 2018, w trakcie uruchamiania JC[2][9][5].
  • 1xJC 1305 - duży system komputerowy uratowany przed złomowaniem, prawdopodobnie z zakładów zbrojeniowych

Systemy, bądź jednostki Odra 1305 znajdują się także w muzeach:

  • 3x JC 1305 Muzeum Techniki i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej - pochodzenie - HUTMEN
  • 1x JC 1305 Park Naukowo Technologiczny w Gdańsku
  • 1x JC 1305 Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie
  • 1x JC 1305 Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Opis funkcjonalny maszyny cyfrowej ODRA 1305 część czwarta str. 9.
  2. ↑ a b ODRA 1305 - Oficjalna strona Muzeum Historii Komputerów i Informatyki, www.muzeumkomputerow.edu.pl [dostęp 2019-01-13].
  3. ↑ Telewizja Polska S.A, Śląskie bez auta: 16.11.2017 [film], katowice.tvp.pl, 16 listopada 2017, Kod czasu: 11:17 [dostęp 2019-01-13] (pol.).
  4. ↑ Zdjęcia Odry 1305 podczas remontu oraz uruchamiania w Jaworzynie Śląskiej.
  5. ↑ a b c Aktualności: MHKI oraz Muzeum AGH wspólnie ratują polskie komputery ODRA, Więcej informacji w linku Operacja Thanasis, www.muzeumkomputerow.edu.pl, 28 marca 2018 [dostęp 2019-01-13].
  6. ↑ Adam Urbanek: Game is over (pol.). networld.pl, 21 kwietnia 2010. [dostęp 29 kwietnia 2010].
  7. ↑ Ostatni komputer polskiej produkcji Odra, który funkcjonował w lubelskich PKP nieprzerwanie od 1974 r., zakończył swą pracę, „Polska The Times” (PAP – 10-05-2010 05:03).
  8. ↑ http://it.wnp.pl/nalezacy-do-pkp-ostatni-komputer-odra-juz-nie-pracuje,109300_1_0_0.html.
  9. ↑ Niezwykłe komputery z magazynów krakowskiej AGH trafiły do Katowic. ZDJĘCIA - Kraków - Wiadomości - Radio Kraków, radiokrakow.pl [dostęp 2019-01-13] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Odra_1305&oldid=57009998”